اثر گچ، کوکوپیت و شوری سدیم کلرید بر رشد و تغذیه اسفناج در کشت هیدروپونیک
Effects of gypsum, cocopeat, and sodium chloride salinity on spinach growth and nutrition in hydroponics culture
/سجاد علمی
: کشاورزی
، ۱۳۹۹
، میرزائی
۲۲۲ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
مدیریت حاصلخیزی و زیستفناوری خاک گرایش شیمی، حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه
۱۳۹۹/۰۹/۰۸
تبریز
شوری آب و خاک یکی از مهمترین تنشهای محیطی در ایران و بسیاری از مناطق جهان است که رشد و عملکرد گیاهان را کاهش میدهد .مصرف کوکوپیت و گچ میتواند تحمل گیاه در برابر شوری را افزایش دهد .بنابراین، پژوهش حاضر برای بررسی اثر گچ، کوکوپیت و شوری سدیم کلرید بر رشد و تغذیه اسفناج (.(Spinacia oleracea L رقم ویروفلی در کشت هیدروپونیک بهصورت فاکتوریل۲ ۲ ۴و در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در شرایط گلخانهای انجام شد .فاکتورهای آزمایش شامل گچ در چهار سطح صفر،۳ ، ۹ و ۲۷ درصد) جرمی:جرمی(، شوری در دو سطح صفر و ۱۱۰ میلیمولار سدیم کلرید در محلول غذایی، کوکوپیت در دو سطح صفر و ۱۵ درصد) جرمی:جرمی (بود .بذرهای اسفناج پس از ضدعفونی در گلدانهای دو کیلوگرمی حاوی پرلیت دانهریز۵/۰ - (۱میلیمتر (با اعمال تیمارهای گچ و کوکوپیت کشت شدند .به گلدانها هر دو روز یکبار محلول غذایی هوگلند با حجم مشخص داده شد .در طول دوره رشد، pH و EC آبشویه گلدانها و در اواخر دوره رشد ارتفاع گیاه، شاخص کلروفیل برگها، فلوئورسانس کلروفیل برگها، قطر ساقه، طول برگ و تعداد برگصها اندازهگیری شد .گیاهان در مرحله گلدهی، از محل طوقه برداشت و وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، طول ریشه، حجم ریشه و غلظتN ،P ،K ،Na ،Ca ،Mg ،Fe ،Cu ، Ni، Zn و Mnآنها اندازهصگیری شد .نتایج نشان داد که شوری ۱۱۰ میلیمولار سدیم کلرید باعث کاهش معنادار وزن تر و خشک ریشه و شاخساره، ارتفاع گیاه، حجم ریشه و تعداد برگ اسفناج شد .همچنین، تنش شوری سبب افزایش معنادار pH وEC آبشویه گلدانها، کارایی مصرف آب و شاخص کلروفیل برگ اسفناج شد اما بر قطر ساقه، طول ریشه، فلوئورسانس کلروفیل برگ و طول برگ اسفناج اثر معناداری نداشت .تنش شوری غلظت و جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، مس، روی و آهن و نسبت پتاسیم به سدیم شاخساره، غلظت فسفر، کلسیم، منیزیم، روی و نیکل ریشه و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه اسفناج را بهطور معنادار نسبت به شاهد کاهش داد، درحالیکه جذب و غلظت منگنز و سدیم ریشه و شاخساره اسفناج را افزایش داد .کاربرد گچ در دو سطح ۹ و ۲۷ درصد در بستر کشت ماده خشک ریشه و شاخساره،pH آبشویه گلدانها، ارتفاع گیاه، تعداد برگ، حجم ریشه و کارایی مصرف آب اسفناج را بهطور معنادار کاهش داد، درحالیکه شاخص کلروفیل برگ و EC آبشویه گلدانها را افزایش داد .همچنین، کاربرد دو سطح ۹ و ۲۷ درصد گچ غلظت فسفر، سدیم، منگنز، آهن و نسبت پتاسیم به سدیم شاخساره و آهن ریشه را بهطور معنادار کاهش داد، درحالیکه غلظت نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، مس، روی و نیکل شاخساره، جذب نیتروژن، کلسیم، منیزیم، مس، منگنز و نیکل ریشه و شاخساره و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه را افزایش داد .کاربرد ۳ درصد گچ بر ویژگیهای رشد گیاه و غلظت عنصرهای مورد مطالعه اثر معناداری نداشت .کاربرد کوکوپیت در بستر کشت pH و EC آبشویه گلدانها، غلظت فسفر ریشه و شاخساره، غلظت کلسیم ریشه، غلظت منیزیم و نیکل شاخساره و نسبت پتاسیم به سدیم ریشه را بهطور معنادار افزایش داد اما ویژگیهای رشد گیاه، کارایی مصرف آب، جذب و غلظت سدیم، منیزیم، مس، منگنز، نیکل و آهن ریشه اسفناج و نسبت پتاسیم به سدیم شاخساره را کاهش داد .اثر متقابل گچ شوری بر وزن تر و خشک ریشه و شاخساره، شاخص کلروفیل برگ، قطر ساقه، طول برگ، طول ریشه، حجم ریشه، غلظت نیتروژن، فسفر، کلسیم، منگنز، روی و نیکل ریشه و غلظت پتاسیم، مس، کلسیم، منگنز، روی شاخساره معنادار بود .اثر متقابل گچ کوکوپیت بر ماده خشک شاخساره، غلظت نیتروژن، کلسیم، منیزیم، مس، نیکل و آهن ریشه و غلظت پتاسیم، روی، منیزیم، مس، نیکل و منگنز شاخساره اسفناج معنادار بود .اثر متقابل کوکوپیت شوری بر ماده خشک شاخساره، شاخص کلروفیل برگ، تعداد برگ، ارتفاع گیاه، غلظت پتاسیم، نیکل و مس ریشه و غلظت سدیم، مس، روی، نیکل و آهن شاخساره اسفناج معنادار بود .کاربرد کوکوپیت در شرایط شور و غیرشور سبب افزایش EC بستر کشت و افزایش اثرهای منفی شوری بر رشد گیاه شد .همچنین، کاربرد سطوح بالای گچ (۹ و ۲۷ درصد (در شرایط شور با افزایش EC آبشویه گلدانها سبب افزایش اثرهای منفی شوری بر رشد گیاه شد ولی در شرایط غیرشور استفاده از گچ سبب بهبود رشد گیاه گردید .مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، شاخص کلروفیل برگ، فلوئورسانس کلروفیل، قطر ساقه و طول برگ، در شرایط عدممصرف کوکوپیت، غیرشور و کاربرد ۹ و ۲۷ درصد گچ مشاهده شد
salinity on the shoot dry weight, leaf chlorophyll index, leaf number, plant height, the concentrations of K, Ni, and Cu in root, and the concentrations of Na, Cu, Zn, Ni, and Fe in shoot were significant. The application of cocopeat in saline and no-saline conditions increased the leachate EC of culture medium and the negative effects of salinity on the plant growth. Also, the gypsum application at the levels of 9 and 27 in saline condition by increasing the leachate EC enhanced the negative effects of salinity on the plant growth but under no saline condition improved the plant growth. The highest shoot and root wet and dry weights, leaf chlorophyll index, leaf chlorophyll fluorescence, stem diameter, and root length were observed under conditions of no saline, no cocopeat, and applications of 9 and 27 gypsum cocopeat on the shoot dry weight, the concentrations of N, Ca, Mg, Cu, Ni, and Fe in root, the concentration of K, Zn, Mg, Cu, Ni, and Mn in shoot were significant. The interaction of gcocopeat salinity on the shoot and root wet and dry weights, leaf chlorophyll index, stem diameter, leaf length, root length, root volume, the concentrations of N, P, Ca, Mn, Zn, and Ni in root, and the concentrations of K, Cu, Ca, Zn, and Mn in shoot were significant. The interaction of gypsum 2) based on a completely randomized design with three replicates. The experimental factors were: gypsum at four levels (0, 3, 9, and 27 w:w), sodium chloride salinity at two levels (0 and 110 mM in nutrition solution), and cocopeat at two levels (0 and 15 w:w). After disinfection, spinach seeds were sown in 2 kg pots containing fine grain perlite (0.51 mm) and the experimental treatments. The Hoagland nutrition solution was applied to the suface of pots with a definite volume every two days. During the plant growth period, the leachate pH and EC and at the end of growth period, plant height, leaf chlorophyll index, leaf chlorophyll fluorescence, stem diameter, leaf length, and leaf number were determined. The plants were harvested at the flowering stage and fresh and dry weights of the shoot and root, root length, root volume, and N, P, K, Na, Ca, Mg, Fe, Cu, Ni, Zn, and Mn concentrations were measured. The results showed that the shoot and root wet and dry weights, plant height, leaf number, and root volume were significantly decreased by sodium chloride salinity. Also, salinity stress significantly increased the leachate pH and EC, leaf chlorophyll index, and water use efficiency but had no-significant effect on leaf length, root length, leaf chlorophyll fluorescence, and stem diameter. The concentrations and contents of N, K, Ca, Mg, Cu, Zn, and Fe, and K/Na ratio in shoot, and the concentrations of P, Ca, Mg, Zn, and Ni, and K/Na ratio in root were significantly decreased under sodium chloride salinity relative to the control. While the contents and concentrations of Na and Mn were increased in shoot and root. The gypsum application at the rates of 9 and 27 in culture medium decreased shoot and root dry weights, the leachate pH, plant height, leaf number, root volume, and water use efficiency; while increased the leachate EC and leaf chlorophyll index. Also, applications of 9 and 27 gypsum decreased the concentrations of P, Na, Mn, Fe, and K/Na ratio in shoot, and Fe in root, while it increased the concentrations of N, K, Ca, Mg, Cu, Zn, and Ni in shoot, the contents of N, Ca, Mg, Cu, Mn, and Ni in root and shoot, and the K/Na ratio in root. The application of 3 gypsum had no-significant effect on the plant growth characteristics and concentrations of the studied elements. The application of cocopeat significantly increased the leachate pH and EC, the concentration of P in shoot and root, concentration of Ca in root, concentrations of Mg and Ni in shoot and the K/Na ratio in root but it decreased the plant growth characteristics, water use efficiency, the concentrations and contents of Na, Mg, Cu, Mn, and Ni in root and the K/Na ratio in shoot. The interaction of gypsum2Salinity of soil and water is one of the most important environmental stresses in Iran and many parts of the world that reduces the growth and yield of plants. The use of gypsum and cocopeat could increase plant tolerance to salinity. This greenhouse research was performed to evaluate the effects of gypsum, cocopeat, and sodium chloride salinity on the growth and nutrition of spinach (Spinacia oleracea L.) cv. Virofly in hydroponics culture in a factorial combination (4
Effects of gypsum, cocopeat, and sodium chloride salinity on spinach growth and nutrition in hydroponics culture