عنوان

گروهبندی ارقام بهاره گلرنگ با استفاده از تجزیه های آماری چند متغیره

‭۲۸۳پ‬

per

گروهبندی ارقام بهاره گلرنگ با استفاده از تجزیه های آماری چند متغیره

/لیلا ابراهیم زاده

: کشاورزی

‮‭۹۴‬ ص.‬

: جدول، نمودار، عکس

چاپی

کتابنامه ص.: ‮‭۸۶-۹۴‬

کارشناسی ارشد

مهندسی کشاورزی- زراعت

‮‭۱۳۸۵/۱۲/۲۵‬

تبریز

به منظور گروهبندی ارقام بهاره گلرنگ و بررسی صفات مؤثر بر عملکرد روغن و دانه و اجزای عملکرد دانه در ‮‭۲۱‬ ژنوتیپ خاردار و بی‌صخار گلرنگ بهاره شامل ژرم پلاسم‌صهای داخلی و خارجی، آزمایشی در سال زراعی ‮‭۱۳۸۴‬ در قالب طرح آزمایشی بلوک‌صهای کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در اراضی کرکج اجرا شد .در این مطالعه تعدادی از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند که از مهمترین آنها می‌صتوان به عملکرد دانه و روغن، درصد روغن و اجزای عملکرد دانه اشاره نمود .تجزیه واریانس داده‌صها حاکی از اختلاف زیاد بین ژنوتیپ‌صها برای اکثر صفات بود .بیشترین مقدار ضریب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی مربوط به صفت ارتفاع اولین شاخه و پایین‌صترین طبق و کمترین مقدار آن برای وزن طبق و تعداد شاخه فرعی فرعی محاسبه شد .در بین صفات، ارتفاع اولین شاخه به دلیل برخورداری از تنوع ژنتیکی و وراثت‌صپذیری بالا بهترین معیار برای برنامه‌صهای اصلاحی شناخته شد .تجزیه علیت نشان داد که دو صفت عملکرد دانه و درصد روغن از عوامل تاثیر گذار بر عملکرد روغن هستند و وزن طبق، تعداد دانه در طبق، شاخص برداشت طبق و درصد روغن به عنوان مهمترین صفات مؤثر بر عملکرد دانه تعیین شدند .وزن طبق براساس نتایج رگرسیون گام به گام به تنهایی ‮‭۶۴‬ درصد تغییرات عملکرد دانه را توجیه کرد .با توجه به اثر مستقیم بالای وزن طبق روی عملکرد دانه و اثر غیر مستقیم زیاد تعداد دانه در طبق از طریق وزن طبق می‌صتوان گفت که وزن طبق می‌صتواند به عنوان شاخص مناسبی برای گزینش ژنوتیپ‌صهای پر محصول مورد استفاده قرار گیرد .تجزیه خوشه‌صای بر اساس روش وارد و فاصله اقلیدسی انجام شد .در این تجزیه ‮‭۲۱‬ ژنوتیپ مورد بررسی در قالب پنج خوشه گروهبندی شدند .واقع شدن برخی از ارقام خارجی در یک خوشه همراه با ژنوتیپ‌صهای ایرانی نشانگر عدم انطباق تنوع ژنتیکی با جغرافیایی بود .در تجزیه خوشه‌صای بر اساس کلیه صفات از پنج گروه موجود فقط ژنوتیپ ‮‭IL۱۱۱‬ در یک خوشه به صورت تک عضوی) ژنوتیپ منفرد (قرار گرفت و مابقی گروه‌صها شامل بیش از یک عضو بودند .در گروهبندی ژنوتیپ‌صها از نظر عملکرد دانه و اجزای آن، ژنوتیپ ‮‭IL۱۱۱‬ همراه با ژنوتیپ‌صهای‮‭KW۱۱‬ ،‮‭KW۱۴‬ ، ‮‭KW۱۵‬ و ‮‭PI‬ در یک خوشه قرار گرفتند .گروهبندی ژنوتیپ‌صها بر اساس تجزیه به مؤلفه‌صهای اصلی و تابع تشخیص با نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌صای تقریبا مطابقت داشت .برترین ژنوتیپ‌صها از نظر عملکرد و درصد روغن،‮‭K.H.۳۹.۱۰۵‬ ، ‮‭K.H.۳۹.۱۱۵‬ و ‮‭K.H.۲۳.۵۷‬ بودند .همچنین ژنوتیپ‌صهای توده محلی آچاچی، ‮‭FO۲‬ و ‮‭K.W.۱۶‬ از نظر عملکرد دانه و تعداد دانه در طبق برتر بودند.

In order to detect the most effective characters on grain and oil yield and classify 21 spring genotypes of Carthamus tinctorius L, that include foreign and Iranian germplasms, an experiment was conducted using a randomized complete block design with four replications in Karkaj Station Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Some genotypes were spiny and some were none-spiny having foreign and Iranian origin. The studied characters included some of agronomic traits such as oil and seed yield and their components. Analysis of variance revealed that there were significant differences between genotypes for most of the traits under studey. Height of the first branch and smallest head had largest value for genetic and phenotic C.V. and head's weight and number of secondary branches had the smallest C.V. Most traits had high heritability. Height of the first branch was detected as the best trait for breeding programs because of high heritability and genetic variation. Path analysis showed that head's weight, number of seeds per head, head harvest index and oil percent were determined as the most important variables affecting grain yield. Stepwise regression showed that head's weight allotted 64 percent of seed yield variation. Direct effect of head's weight on seed yield and indirect effect of number of seed's per head through head's weight was large. Sothat head's weight can be a good variable for selection of high yield genotypes. The 21 genotypes were classified in to 5 groups by cluster analysis using Ward's algorithm based on all traits and seed yield and it's components. Some landraces and foreign genotypes were classified together within one group. Thus no relationship was found between genetic and geographical diversity. Biplot presentation of genotypes based on the first two components and discrimintal functions were in congruity with grouping using cluster analysis. Three genotypes Include K.H.23.57, K.H.39.105 and K.H.39.115 were known as the best genotypes for oil yield and its percent. Also FO2, Achachi and K.W.16 had the greatest value for seed yield and number of seeds per head.

Classification

Multivariate statistics

Path analysis

ابراهیم زاده، لیلا

اهری زاد، سعید، استاد راهنما

آلیاری، هوشنگ، استاد مشاور

علیزاده، بهرام، استاد مشاور همکار

نمایه‌سازی قبلی