۲۳۹پ
per
بررسی کارایی ژنوتیپ های مختلف نخود زراعی (.(Cicer arietinum L در تثبیت بیولوژیک نیتروژن
/فریدون حامدی
: کشاورزی
۱۲۳ص.
: جدول، نمودار، عکس
چاپی
کتابنامه ص.: ۱۱۰-۱۲۳
کارشناسی ارشد
مهندسی کشاورزی- اصلاح نباتات
۱۳۸۴/۰۳/۲۵
تبریز
تولید پر هزینه‌ی کودهای شیمیایی، پایین بودن راندمان استفاده ازسوخت‌های فسیلی برای تهیه‌ی کود وآلودگی محیط زیست دراثر مصرف بیش ازحدکودهای شیمیایی، محققین را وادار به جستجو وجایگزینی روشی دیگر نمود .تثبیت بیولوژیک نیتروژن ملکولی توسط گیاهان لگوم و همزیستی آنها با میکرو ارگانیسم های موجود درخاک، روشی مطمئن وکارا در تأمین نیتروژن مورد نیاز گیاه، تأثیر مثبت بر زراعت بعدی در تناوب، حفظ حاصلخیزی خاک ودرنهایت فراهم آوردن امکاناتی در کشاورزی پایدار می‌باشد .مطالعات متعددی در راستای تعیین والدین مناسب برای بررسی توارث صفات مرتبط با تثبیت بیولوژیک نیتروژن در لگوم‌ها صورت گرفته است .چنانچه این والدین شناسایی شوند، می توان با قرار دادن آنها در برنامه‌های به نژادی وبررسی نتاج در نسل‌های مختلف، از صفات مورد نظر در افزایش یا ثبات عملکرد دانه استفاده کرد .در این پژوهش که در سال‌های۸۱ - ۸۳در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرکه کردستان اجرا شد، از تعداد ۲۰ رقم نخود تیپ دسی وکابلی شامل ۹ رقم از ژرم پلاسم اصلاحی ایکریسات (ICRISAT)و ۷ رقم از ایکاردا (ICARDA)و ۴رقم اصلاح شده‌ی داخلی به منظور تعیین مناسب‌ترین ارقام از نظر قابلیت تثبیت بیولوژیک نیتروژن وهمچنین تعیین روابط بین صفات وابسته به عملکرد با صفات مرتبط با تثبیت بیولوژیک نیتروژن، تحت شرایط دیم ودر قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار استفاده شد .تنوع فنوتیپی وروابط علت ومعلولی بین ۱۶ صفت، یادداشت برداری شده وبررسی گردید .با استفاده از روش ذخیره‌ی نیتروژن) نیتروژن کل گیاه (میزان نیتروژن در ماده‌ی خشک دانه وبوته محاسبه وبه عنوان معیاری از میزان نیتروژن تثبیت شده جهت مقایسه‌ی ارقام مورد آزمایش بکار برده شد.تفاوت‌های ژنتیکی زیادی بین صفات مورد مطالعه در بین ارقام وجود داشت .بررسی ضرایب همبستگی نشانگر ارتباط قوی و معنی‌دار صفات مرتبط با تثبیت بیولوژیک نیتروژن و صفات مرتبط با عملکرد دانه بود .به طوری‌که ضریب همبستگی بین صفات وزن تر وخشک گره‌های ریشه با عملکرد دانه در واحد سطح به ترتیب ۷۱۹/۰=r و ۷۳۳/۰=rو نیز ضریب همبستگی صفات میزان نیتروژن دانه و بوته با عملکرد دانه در بوته به ترتیب ۹۹/۰=r و ۹۰۱/۰=rبدست آمد .در تجزیه‌ی ضرایب همبستگی)تجزیه علیت (مشاهده شد که، سه صفت عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه در بوته و ارتفاع بوته ۵/۹۴ درصد ازکل تغییرات نیتروژن بوته را توجیه می‌کنند .همچنین وقتی که عملکرد در واحد سطح به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شد، صفات وزن خشک گره ریشه، وزن۱۰۰دانه، تعداد دانه در بوته ومیزان نیتروژن دانه با ۹۷۶/۰= R۲ در مدل باقی باقیماندند .نتایج تجزیه همبستگی کانونیک، بیانگر این بود که صفات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در بوته می‌توانند به عنوان معیاری مناسب درتشخیص ارقام دارای کارائی بالای تثبیت بیولوژیک نیتروژن به کار روند
Cicer arietinum L.
حامدی، فریدون
کاظمی، حمداله، استاد راهنما
علی اصغر زاده، ناصر، استاد مشاور
کانونی، همایون، استاد مشاور همکار
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
