عنوان

ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد عدس تحت شرایط آبیاری محدود، در واکنش به انواع پیش تیمار بذر

‭۱۲۵پ‬

per

ارزیابی برخی صفات فیزیولوژیک و عملکرد عدس تحت شرایط آبیاری محدود، در واکنش به انواع پیش تیمار بذر

/علی اصغر علیلو

تبریز: دانشگاه تبریز

‮‭۱۱۹‬ ص، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده‬

زبان چکیده: استاد راهنما ولی زاده، مصطفی

چاپی

واژه نامه بصورت زیرنویس

کتابنامه ص.: ‮‭۹۴-۱۱۱‬

دکتری

مهندسی کشاورزی-فیزیولوژی گیاهان زراعی

‮‭۱۳۸۷/۰۴/۲۴‬

تبریز: دانشگاه تبریز

این پژوهش در سال‌صهای ‮‭۱۳۸۵‬ و ‮‭۱۳۸۶‬ برای ارزیابی اثرات پیش‌صتیمارهای مختلف بذر روی شاخص‌صهای جوانه‌صزنی و عملکرد مزرعه-ای عدس انجام پذیرفت .صتیمارها شامل پیش‌صتیمار با آب، محلول پلی‌صاتیلن گلیکول ‮‭۶۰۰۰‬ با فشار اسمزی‮‭۸/۰‬ - مگا پاسکال، محلول-های نیترات پتاسیم و کلرید سدیم در دمای ‮‭۲۰‬ درجه سانتی‌صگراد و بدون پیش‌صتیمار) شاهد (بود .آزمون‌صهای آزمایشگاهی در قالب بلوک‌صهای کامل تصادفی در چهار تکرار در سال ‮‭۱۳۸۵‬ در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد .نتایج نشان داد که پیش‌صتیمار آبی در مقایسه با سایر تیمارها سرعت جذب آب، سرعت جوانه‌صزنی، وزن خشک گیاهچه و شاخص قدرت بذر را به طور معنی‌صداری بهبود بخشید و هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر را نیز کاهش داد .اما، درصدهای جوانه زنی بذور پیش تیمار شده با نیترات پتاسیم، آب و پلی اتیلن گلیکول از لحاظ آماری مشابه، ولی بالاتر از بذور پیش تیمار شده با کلرید سدیم و شاهد بودند .در کل، پیش تیمار آبی در مقایسه با سایر تیمارها از لحاظ تقویت بذر در آزمایشگاه برتر بود .آزمایش‌صهای مزرعه‌صای به صورت اسپیلت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در دو سال ‮‭(۱۳۸۵‬ و ‮‭۱۳۸۶)‬ اجرا شدند .سطوح آبیاری ‮‭I۲ ,I۱)‬ و :‮‭I۳‬به ترتیب آبیاری پس از‮‭۸۰‬ ، ‮‭۱۲۰‬ و ‮‭۱۶۰‬میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس ‮‭A)‬ و بذرهای پیش تیمار شده و نشده به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرار گرفتند .با تجزیه مرکب داده‌صهای مزرعه‌صای معلوم گردید که میانگین درصد سبز شدن گیاهچه‌صهای حاصل از بذور پیش‌صتیمار شده با آب و کلرید سدیم به طور معنی‌صداری نسبت به گیاهچه‌صهای حاصل از بذور شاهد و سایر پیش‌صتیمارها بیشتر بود .میانگین سرعت سبز شدن گیاهچه‌صها نیز بر اثر پیش‌صتیمارهای آبی و کلریدسدیم افزایش یافت .در نتیجه بیشترین پوشش سبز و عملکردهای بیولوژیکی و دانه در واحد سطح از پیش‌صتیمارهای آبی و کلرید سدیم حاصل شد .پیش‌صتیمار بذر اثر معنی‌صداری روی هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از برگ‌صها، تعداد دانه در نیام، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه و شاخص برداشت نداشت .با افزایش شدت تنش‌صآبی درصد پوشش سبز، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد تک‌ص‍ بوته، عملکرد بیولوژیک و در نهایت عملکرد دانه در واحد سطح به‌صطور معنی‌صدار کاهش یافت .بیشترین و کمترین عملکرد دانه در واحد سطح به ترتیب از سطوح ‮‭I۱‬ و ‮‭I۳‬ به دست آمد، ولی تنش روی هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از برگ‌صها، تعداد دانه در نیام، وزن هزار دانه و شاخص برداشت اثر معنی‌صداری نداشت .اثر متقابل پیش‌صتیمار با آبیاری برای کلیه صفات غیر معنی‌صدار بود .الگوهای پروتئینی بذرهای پیش تیمار شده نشان داد که پروتئین‌صهای ذخیره‌صای با وزن مولکولی بالا و متوسط مشابه هستند، اما پروتئین‌صهای با وزن ملکولی پائین متفاوت بودند .پیش‌صتیمار آبی بیان پایدار و بیشتری را نسبت به سایر تیمارها به خود اختصاص داد .بیان برخی پروتئین‌صها بخصوص روبیسکو) بیشترین پروتئین برگی (در ‮‭I۲‬ افزایش، ولی در ‮‭I۳‬ با کاهش مواجه صشد .با وجود این، اثر پیش-تیمارهای مختلف در مقایسه با شاهد به اندازه تنش نبود .نواربندی پروتئینی دانه های برداشت شده از تیمارهای مختلف تفاوتی از نظر میزان پروتئین‌صها نداشتند .در مجموع، پیش تیمارهای آبی و کلرید سدیم قبل از کاشت استقرار گیاهچه‌صها و عملکرد دانه عدس را بهبود بخشید، ولی پیش تیمار آبی به دلیل کم هزینه بودن، سادگی و آسیب نزدن به محیط زیست مزیت دارد.

This research was conducted in 2006 and 2007, to evaluate the effects of different priming techniques on germination indices and field performance of lentil (Lens culinaris Medik). Treatments were hydropriming, priming with polyethylene glycol 6000 (PEG) at -0.8 MPa, solutions of KNo3 and NaCl at 20C and non-priming (control). Laboratory tests were carried out in 2006 at the Seed Technology Laboratory, University of Tabriz, using randomized complete block design (RCB) with four replications. The results indicated that hydropriming significantly improved imbibition rate, germination rate, seedling dry weight and seed vigor index and also reduced electrical conductivity (EC) of seed leachates, compared to other seed treatments. However, germination percentages for seeds primed with KNO3, water and PEG were statistically similar, but higher than those for Control and NaCl priming treatments. Overall, hydropriming was comparatively superior, regarding seed invigoration in the laboratory. Field experiments were conducted in two years (2006 and 2007) as split plot on the bases of RCB design with three replications at the Research Farm of the University of Tabriz. Irrigation regimes (I1, I2 and I3: Irrigation after 80, 120 and 160 mm evaporation from class A pan) and priming techniques were allocated to main and sub plots, respectively. Combined analysis of the field data showed that mean seedling emergence percentages from seeds pre-treated with water and NaCl were significantly higher than those from control and the other priming treatments. Mean seedling emergence rate was also enhanced by priming seeds with water and NaCl. Consequently, the highest ground cover and biological and grain yields per unit area were obtained from hydropriming and priming with NaCl. Seed priming did not significantly affect the EC of leaf leachates, grains per pod, grains per plant, 1000 grain weight and harvest index. Ground cover, pods per plant, grains per plant, grain yield per plant, biological yield and finally grain yield per unit area decreased as water deficit alleviated. The highest and the lowest grain yield per unit area were obtained under I1 and I3, respectively. However, water stress had not significant effect on EC of leaf leachates, grains per pod, 1000 grain weight and harvest index. Interaction of Seed priming with Irrigation was not significant for all traits. Protein patterns derived from primed seeds showed that storage proteins with medium and high molecular weight were similar, but were different for low weight proteins. Hydropriming showed a more stable protein expression than the other treatments. Expression of some proteins, particularly Rubisco (the highest leaf protein), increased under I2, but decreased under I3. Nevertheless, the effect of priming was not as high as water stress. Protein pattern of the harvested grains from different treatments were identical. In general, hydropriming and priming with NaCl before sowing, improved seedling establishment and grain yield of lentil, but due to low cost and simplicity and without adverse effect on environment, hydropriming is advantageous.

Protein patterns

Membranes stability

Ground cover

Seed priming

Lentil

Grain yield

Limited irrigation

علیلو، علی اصغر

قاسمی گلعذانی، کاظم، استاد راهنما

ولی زاده، مصطفی، استاد مشاور

مقدم، محمد، استاد مشاور همکار

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی