عنوان

اثر برخی از خصوصیات خاک بر شاخص های پایداری خاکدانه

‭۸۹پ‬

per

اثر برخی از خصوصیات خاک بر شاخص های پایداری خاکدانه

/ناصر صفرعلیزاده

تبریز: دانشگاه تبریز

‮‭۸۸‬ ص.‬

:، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده

جدول،نمودار،عکس

چاپی

واژه نامه بصورت زیرنویس

کتابنامه ص.: ‮‭۸۰-۸۶‬

کارشناسی ارشد

مهندسی کشاورزی-خاکشناسی

‮‭۱۳۸۴/۱۲/۲۵‬

تبریز: دانشگاه تبریز

ساختمان خاک براساس اندازه و آرایش ذرات و منافذ خاک تعریف شده است و از مهم‌ترین ویژگی‌های تغییرپذیر فیزیکی خاک به شمار می‌رود .استحکام واحدهای ساختمانی) خاکدانه (به تداوم واکنش‌های شیمیایی ,بیولوژیکی ,و فیزیکی در خاک کمک می‌کند و لذا به صورت غیرمستقیم بر میزان رشد نبات و عملکرد تاثیر دارد .شناخت راههای مناسب ارزیابی پایداری ساختمان و بررسی اثرات خصوصیات شیمیایی خاکها بر این ویژگی مختلف اندازه‌گیری پایداری در انواع خاکها ,می‌تواند در مدیریت بهتر فیزیکی خاک زرعی و رسیدن به کشاورزی پایدار ,مفید و موثر واقع شود .در این تحقیق اندازه‌گیری پایداری ساختمان خاک با سه روش کمپر- روسنا ,‮‭(۱۹۸۶)‬ لی‌بیسونس ‮‭(۱۹۹۶)‬ و لوی- میلر ‮‭(۱۹۹۷)‬ صورت گرفت .شاخص‌های پایداری در این سه روش به ترتیب به صورت پایداری خاکدانه در آب ,‮‭(WAS)‬ میانگین وزنی قطر خاکدانه در شرایط خیس کردن سریع ,‮‭(MWDf)‬ ملایم ‮‭(MWDs)‬ و خیس کردن همراه با تکان دادن ,‮‭(MWDsh)‬ و نسبت پایداری ‮‭(SR)‬ بیان می‌شود ‮‭۱۹‬ .نوع خاک با دامنه وسیعی از خصوصیات نظیر ماده آلی ,آهک کل ,شوری و نسبت جذب سدیم در تعیین شاخص‌های پایداری به کار گرفته شد .هدف تحقیق ,میزان تاثیر پذیری سه شاخص پایداری از شوری ,سدیمی بودن ,کربن آلی ,آهک و بافت خاک ,شناخت محدودیت‌های روش اندازه‌گیری سه شاخص و بررسی میزان هماهنگی بین سه شاخص در انواع خاکها است .شاخص ‮‭WAS‬ برای ‮‭۱۹‬ خاک بین ‮‭۶‬ تا ‮‭۸۹‬ درصد تغییر کرد ‮‭۶۴‬ .درصد) **‮‭=r) + ۸۰‬آن به تبع از تغییرات کربن آلی بود .بعد از کربن آلی ,آهک کل) **‮‭=r) - ۶۲/۰‬و) ‮‭=r) - ۵۲/۰* SAR‬بیشترین تاثیر بر روی تغییرات ‮‭WAS‬ را داشتند .با وجود تغییرات وسیع درصد شن ,سیلت و رس بین خاکها ,بافت خاک بر روی ‮‭WAS‬ تاثیر معنی‌دار نگذاشت .از این رو بکارگیری این شاخص برای مقایسه پایداری ساختمان خاکهایی که بیشتر از نظر بافت متفاوت هستند ممکن است منطقی نباشد

Soil structure has been defined in terms of particle arrangment and pore size distribution is considered an important soil character. Stability of the structural units (aggregates) accounts for the consistency of physical, chemical and biological processes in soil and, therefore, indirectly affects plant growth and productivity. Knowlodge of appropriate ways to assess structural stability, its dependence to soil characterishics, and understanding the advantages or shortcomings of the assessment techniques all are valuable approaching to a sustainable soil management. In the current study structural stability were determined using three methods of Kemper and Rosenau (1986), Le Bissonnis (1996), and Levey and Miller (1997). The stabilities are, expressed in terms of three indices as water aggregate stability (WAS), mean weight diameter (MWD) and stability ratio (SR), respectively. Nineteen soils with broad range of carbon content, total calanm carbonate eqmualent (CCE). salinity (ECo), SAR and texture were examined. The purposes of the experiment were to evaluate the effects of the above soil parameters on three stability indices, to examine the limitations may rise practically in the measurements and degree of the agreement between the three indices. WAS for soils varied from 6 to 89 ; 64 of the variations (R=+0.80**) resulted by the variation in soil OC. WAS significantly was affected by CCE (R=-0.62**) and SAR (R=-0.52*). In spite of wide variation is soil texture among 19 soils, it did not produced significant effect on WAS. Measurements of MWD in the examined soils dominant in clay fraction, were unsuccessful due to cementing of the particles after the weighing and ovendrying steps and, therefore, it was measured only in 12 soils where this problem was not occurred. MWD measured under three intial wetting conditions of the aggregates, namely, fast (MWDf), slow (MWDs) and slow with shaking (MWDsh) in each of 12 soil were slightly different and thier mean differences were insignificant (P<0.05). Due to simpilicity and rapidity of measurement, MWDf appears sufficient enough as a stability index of Le Bissonnis method and there is no need for the measurements of MWDs and MWDsh. MWDf ranged from 0.32 to 1.17; soil OC attributed to 84 (R=+0.91) of its variation, implying that MWDf basically was dependent to OC. In contrast to WAS, MWDf was not statistically correlated to either CCE or SAR, but instead was significantly affected by sand (R=+0.74**) and clay (R=-0.61**) contents of the soils. It, therefore, appears that using MWDf as a stability criterion for the comparision of structural stability among various soil would be justifiable if the main variant among the soil is texture rather than chemical triats such as CCE, EC or SAR. SR ranged 0.30 to 0.89 (theoritical range is 0 ti 1.) and its response to soil parameter variations was quite similer to MWDf. Between the three indices, there was more close agreement (R=0.87**) between SR and WAS than between MWDf and WAS (R=0.71**). Using SR, 12 examined soils could be grouped in three qualitive structure stability classes namely highly stable (SR>0.81), moderately stable (SR>0.42) and poorly stable (SR<0.42). These ranges are, however, arbitary and their generalization for the reasonable justification about the structure behavior in response to various management needs a broad investigation.

صفرعلیزاده، ناصر

نیشابوری، محمدرضا، استاد راهنما

اوستان، شاهین، استاد مشاور

تورچی، محمود، استاد مشاور همکار

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی