عنوان

مقایسه روشهای مختلف استخراج فلزات سنگین از خاکهای آلوده (مطالعه موردی اطراف کارخانه سرب و روی زنجان)

‭۶۳پ‬

per

مقایسه روشهای مختلف استخراج فلزات سنگین از خاکهای آلوده (مطالعه موردی اطراف کارخانه سرب و روی زنجان)

/صابر حیدری

تبریز: دانشگاه تبریز

‮‭۱۳۴‬ ص‬

جدول،نمودار،عکس

چاپی

واژه نامه بصورت زیرنویس

کتابنامه ص.: ‮‭۱۲۹-۱۳۴‬

کارشناسی ارشد

مهندسی کشاورزی- خاکشناسی

‮‭۱۳۸۹/۰۲/۲۵‬

تبریز: دانشگاه تبریز

آلودگی خاک به فلزات سنگین خطرات زیادی را برای سلامتی اکوسیستمها ایجاد کرده‌صاست .شستشوی خاک یکی از تکنیک‌صهای درجا برای آلودگی‌صزدایی خاک است .در این تکنیک، فلزات سنگین با استفاده از عوامل متحرک‌صکننده‌ص‍ از خاک خارج می‌صگردند .این تکنیک در آزمایشگاه به دو صورت پیمانه‌صای و ستونی قابل اجرا است .هدف از این تحقیق، مقایسه دو روش استخراج پیمانه‌صای) شامل زمانی و پی‌صدرپی (و ستونی) شامل پیوسته و پالسی(، با استفاده از چهار استخراج‌صکننده‮‭( EDTA‬ ، اسید سیتریک، اسید اگزالیک و اسید استیک ( در سه خاک آلوده به‮‭Pb‬ ، ‮‭Zn‬ و ‮‭Cd‬ اطراف کارخانه سرب و روی زنجان بود .در روش پیمانه‌صای پی‌صدرپی نمونه‌صهای خاک که با محلول ‮‭۰۱/۰‬ مولار استخراج‌صکننده‌صهای مختلف طی ‮‭۱۲‬ مرحله استخراج پی‌صدرپی مورد آبشویی قرار گرفتند .در روش استخراج پیمانه‌صای زمانی نمونه‌صهای خاک با محلول‌صهای ‮‭۰۱/۰‬ مولار استخراج‌صکننده‌صهای مختلف به طور متناوب برای مدت زمان‌صهای معین) تا ‮‭۲۴‬ ساعت (تکان داده شدند .در استخراج ستونی پیوسته، ستونی از نمونه‌صهای خاک با ‮‭۵۷۰۰‬ میلی‌صلیتر از محلول ‮‭۰۱/۰‬ مولار استخراج کننده‌صهای مختلف آبشویی شدند .در استخراج ستونی پالسی، ستونی از نمونه‌صهای خاک با ‮‭۲۸۵‬ میلی‌صلیتر محلول ‮‭۲/۰‬ مولار استخراج‌صکننده‌صهای مختلف مورد آبشویی قرار گرفتند .نتایج استخراج پیمانه‌صای توالی زیر را برای استخراج‌صکننده‌صهای مختلف نشان داد : اسید استیک > اسید اگزالیک >> اسید سیتریک .‮‭EDTA‬ در استخراج پیمانه‌صای زمانی فرایند رهاسازی فلزات سنگین تا ‮‭۲۴‬ ساعت فقط در مورد ‮‭EDTA‬ مشاهده گردید و برای دیگر استخراج‌صکننده‌صها در زمان‌صهای مختلف بازجذب مشاهده شد .با توجه به نتایج هر چه قدرت کمپلکس‌صکنندگی استخراج‌صکننده کمتر بود، بازجذب با شدت بیشتری انجام شد .نتایج استخراج ستونی توالی زیر را برای استخراج‌صکننده‌صهای مختلف نشان داد : اسید اگزالیک > اسید استیک >> اسید سیتریک .‮‭EDTA‬ > در مورد استخراج‌صکننده ‮‭EDTA‬ معادلات تابع توانی، الوویچ ساده شده و پخش سهموی بهترین برازش را به داده‌صهای سینتیکی خاکهای مورد مطالعه یافتند .در آبشویی ستونی پیوسته، شکل منحنی‌صهای رخنه برای هر خاک، استخراج‌صکننده و فلز سنگین متفاوت بود .شکل منحنی‌صهای رخنه فلزات سنگین هر خاک در آبشویی پالسی با ‮‭EDTA‬ یکسان و در دیگر استخراج کننده‌صها متفاوت بود .به طور کلی روش ستونی پیوسته نسبت به روش ستونی پالسی کارایی بیشتری را نشان داد.

Soil pollution by heavy metals has created a lot of risks for health of ecosystems. Leaching is one of the in situ techniques for soil decontamination. In this technique, heavy metals are removed from the soil by mobilizing agents. This technique is carried out in a laboratory either by the batch or by the column methods. The purpose of this research is comparison of two methods of extraction including batch leaching (kinetics and successive experiments) and column leaching (continuous and pulse experiments), using four extractants (EDTA, citric acid, oxalic acid and acetic acid) in three polluted soils with different levels of Pb, Zn and Cd from around the lead and zinc smelting plant in Zanjan. In successive experiment, soil samples were leached with solution of 0.01 M of different extractants during 12 steps. In kinetic experiment, soil samples were shaken with solution of 0.01 M of different extractants periodically for a certain period of time (24 hours). In continuous experiment, a column of soil samples was leached with 5700 ml of 0.01 M of different extractants. In pulse experiment, a column of soil samples was leached with 285 ml of 0.2 M of different extractants. Batch leaching results showed the following sequence of extraction for various agents: EDTA citric acid >< oxalic acid < acetic acid. In kinetic experiment, the release of heavy metals within 24 hours was observed only for EDTA, whereas the other extractants showed resorption at different times. On considering the results, it may be noticed that the lower complexing power of extractant, the greater resorption. Column leaching results showed the following sequence of extraction for various agents: EDTA > citric acid >< acetic acid