مقایسه ویژگیهای مرتبط با سازگاری اکولوژیکی و زراعی ۴۹ اکوتیپ بالنگویشهری (قره زرک)
Comparison of characteristics related to ecological and agronomical adaptation of ۴۹ ecotypes of Lallemantia dragons head (Lallemantia iberica Fisch et Mey)
/پیوند صمیمیفر
: کشاورزی
، ۱۳۹۸
، میرزائی
۱۰۷ص
چاپی - الکترونیکی
دکتری
زراعت گرایش :اکولوژی گیاهان زراعی
۱۳۹۸/۰۶/۲۰
تبریز
به منظور ارزیابی ویژگیهای مرتبط با سازگاری اکولوژیکی و زراعی ۴۹ اکوتیپ بالنگویصشهری) قره زرک (جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور، پژوهشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در طی سالهای ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید .مهمترین صفات اندازهگیری شده عبارت از ارتفاع بوته، شاخههای فرعی بارور، تعداد کپسول در ساقه اصلی، تعداد کپسول در شاخه فرعی، تعداد دانه در کپسول، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، بیوماس و عملکرد دانه در واحد سطح، عملکرد دانه در بوته و همچنین برخی صفات کیفی از قبیل درصد روغن، درصد پروتئین، عملکرد روغن و عملکرد پروتئین بودند .نتایج نشان داد که اکوتیپها در اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنیداری با یکدیگر دارند .اکوتیپ شماره) ۲۶ توده محلی کلوانق ۱۵) از نظر بسیاری از صفات مخصوصا از نظر عملکرد دانه تک بوته برتری بالایی داشت .اکوتیپصهای شماره) ۸ کلوانق ۷) و) ۲۷ پارام ۱ هریس (و) ۴۵ شهرستان خاروانا (و)۴۱ مرز سرو ارومیه (دارای بالاترین درصد روغن و اکوتیپ شماره) ۴۶ کردستان ۲) بیشترین درصد پروتئین را داشت، در صورتی که بالاترین میزان عملکرد روغن و پروتئین به ترتیب از اکوتیپصهای شماره) ۳۷ روستای الوار بستان آباد (و شماره) ۴۸ زنجان (بدست آمد .نتایج تجزیههای همبستگی، رگرسیون و علیت نشان دادند که تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در کپسول و تعداد دانه در ساقه اصلی دارای بیشترین همبستگی با عملکرد دانه بودند و از اجزای مؤثر در افزایش عملکرد دانه محسوب میشوند .بیشترین ضریب همبستگی (۸۰۵/۰) بین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه تک بوته مشاهده گردید .در تجزیه رگرسیونی درصد روغن و درصد پروتئین، بالاترین ضریب رگرسیونی (۷۴۸/۰) و (۴۹۸/۰) به ترتیب در تعداد کپسول در ساقه اصلی و تعداد برگ در ساقه اصلی مشاهده گردید .براساس تجزیه خوشهای انجام گرفته اکوتیپها بر پایه عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن در ۵ خوشه مجزا گروه بندی شدند که گروه اول شامل ۱۶ اکوتیپ با بالاترین ارزش از نظر صفاتی چون عملکرد دانه در بوته وتعداد دانه در کپسول بودند .با عنایت به نتایج تجزیههای آماری مختلف و همبستگی برخی صفات مهم با عملکرد دانه میتوان گفت که انتخاب و کشت اکوتیپهای شماره) ۲۶ توده محلی کلوانق۱۵) ، شماره) ۳۱ روستای تازه کند ۲ هریس(، شماره) ۴۷ تکاب(، به علت دارا بودن بیشترین تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه بعنوان مناسبترین اکوتیپها برای بذرگیری به زارعین شهر تبریز توصیه میشوند و اکوتیپهای شماره) ۸ کلوانق۷) ، شماره) ۱۵ تبریز۱) ، شماره) ۲۹ ورزقان۱) ، شماره) ۳۸ دهلان هشترود (و شماره) ۴۵شهرستان خاروانا (با بالاترین عملکرد بیولوژیکی به منظور تامین علوفه احشام میتواند مورد توجه قرار گیرد
In order to evaluate the charactrestics related to agronomic and ecological compatibility of 49 ecotypes of Lallemantia collected from different regions of Iran, an experiment was conducted in randomiezed compelet block design with three replications at the Agricultural Research Station of University of Tabriz in 2016 and 2017. The most important measured traits were plant height, number of fertile branches, number of capsules in the main stem, number of capsules in a branch, seeds per capsule, seeds per plant, 1000 seed weight, biomass and seed yield per unit area, biomass and seed yield per plant, as well as some important quality traits such as oil percentage, protein percentage, oil yield and protein yield. The results showed that there were significant differences among ecotypes for most of the traits under study. Ecotype No. 26 (Kolvanagh15) was a superior ecotype for most traits, especially seed yield. Ecotypes No. 8 (Kolvanagh 7),No. 27 (Param 1 village, Heris),No. 45(Kharvana) and No.41 (Sero) had the highest percentage of seed oil and ecotype No.46 (Kordestan 2)had the highest percentage of protein, respectively. However, the highest oil and protein yield was obtained from ecotypes No. 37 (Alvar village, Bostan Abad) and No. 48 (Zanjan). Correlation, regression and path analyses showed that the seeds per plant , seeds per capsule and seeds per main stem had the higher correlation with seed yield and were regarded as effective components for increasing seed yield. The highest correlation coefficient (0.805) was observed between seeds per plant and seed yield per plant. In oil yield and protein yield regresion, the highest regresion coefficient (0.748) and (0.498) were obtained in capsule in main steam and leaves in main steam respectively. Cluster analysis grouped the ecotypes based on seed yield and its related traits into five distinct clusters. The first group comprising 16 ecotypes had higher values for traits such seeds yield per plant and seeds per capsule. According to the results of this research, ecotypes No. 26 (Kolvanagh 15), 31 (Tazekand 2 Herris) and 47 (Tekab) in terms of seeds per plant and 1000 seeds weight, recommend as the best ecotypes for seeding Tabriz farmers, and ecotypes No.8(Kolvanagh 7), No15 (Tabriz 1), No.29 (Varzgan 1), No.38 (Dehlan Hashtrood) and No.45 (Kharvana) in terms of highest biological yield to feed livestock can be considered
Comparison of characteristics related to ecological and agronomical adaptation of ۴۹ ecotypes of Lallemantia dragons head (Lallemantia iberica Fisch et Mey)