نقد ساختاری ــ کارکردی اسپینوزا بر سیاست مبتنی بر دین :با تمرکز بر رسالهی الهیاتی ــ سیاسی
Spinozas Structural-Functional Critique of the Religion-based Politics: The Theological-Political Treatise in focus
/محمدسینا میرزایی
: ادبیات فارسی و زبانهای خارجی
، ۱۳۹۸
، میرزائی
۱۳۷ص
چاپی - الکترونیکی
دکتری
فلسفه گرایش غرب
۱۳۹۸/۰۶/۱۱
تبریز
این رساله میکوشد تا نشان دهد که اسپینوزا در پی یک دین جهانی است که سرشتاش به لحاظ ساختاری ایمان است و به لحاظ کارکردی قرار است از رهگذر عدالتورزی و خیرخواهی در قبال دیگری عبودیت باشد .از آنجا که فلسفهی سیاسی اسپینوزا در خدمت تحقق حکومت دموکراتیک است، بایستی بدانیم هر دوی سیاست و دین در راستای این دموکراسیخواهی چه سهمی دارند .با وجود نقد اسپینوزا بر حکومت تئوکراتیک خواننده نباید از اندیشهی او در باب برقراری ارتباط میان دین و دولت متحیر گردد زیرا درست در سرآغاز فصل نوزدهم رسالهی الهیاتی ــ سیاسی شاهد تحلیل و نقد اسپینوزا از محدودیتهای حکومت دینی هستیم .ما نشان میدهیم که دین برای اسپینوزا جزیی جداییناپذیر از اجتماع است که همهنگام تحت استیلای سیاست است .افزون بر این، نشان میدهیم که مقرون به صرفه نیست که نظام سیاسی مبتنی بر فرقهی دینی خاصی باشد .هستهی این کوشش انتقادی این است تا نشان دهیم که اسپینوزا دین را از سپهر سیاست حذف نمیکند بلکه میکوشد تا سهم دین را در زندگی جمهوری، گونهای از کشورداری موجود در هلند سدهی هفدهم، بهینه سازد .پس در وهله نخست، باید دریابیم که به باور اسپینوزا برترین فایدهای که از مشارکت دین در جمهوری میبریم چیست .سپس نکات انتقادی او پیرامون سیاست مبتنی بر دین را از نظر بگذرانیم .از این رو، پس از طرح مسئلهی رسالهی الهیاتی ــ سیاسی در فصل نخست به ترتیب در فصول دیگر رساله به ایضاح مفهومی دین، سیاست و بر همکنش آن دو خواهیم پرداخت و پیش از ارزیابی و نتیجهگیری فصلی خواهیم داشت با عنوان صاسپینوزا و نقد کتاب مقدس که در آن گوشهای از کوشش علمی و فلسفهورزانهی اسپینوزا را در به چنگ آوردن حقیقت کتب مقدس و هر آن چیزی که برای آدمیان دسترس پذیر است باز مینماییم
This dissertation aims to show that Spinoza proposes a universal religion, whose essence structurally is faith and functionally is to worship by practicing justice and charity to others. Since Spinozas politics is in favor of a democratic state, we must make an effort to understand the contribution of both politics and religion to the aim of democratization. Yet, Spinozas critique of theocracy should not make his readers question his ideas concerning the maintenance of the relationship between politics and religion, because, from the beginning of chapter nineteen of the TTP, he had planned to add considerations on the limits of religious authority. We will see Spinoza deal with religion as an indispensable part of society, which is simultaneously a subordinate of politics. In addition, we will find that it is not cost-effective if political systems would be based on a specific religious sect
Spinozas Structural-Functional Critique of the Religion-based Politics: The Theological-Political Treatise in focus