تأثیر مصرف توام بیوچار و نیتروژن بر رشد و تغذیه کلزا (.(Brassica napus L تحت تنش کم آبی در شرایط گلخانهای
Combined effect of biochar and nitrogen on rapeseed (Brassica napus L.) growth and nutrition under water deficit conditions in pot culture
/اسعد قادرپور
: کشاورزی
، ۱۳۹۸
، میرزائی
۱۹۹ص
چاپی - الکترونیکی
فاقد فایل ورد چکیده انگلیسی
کارشناسی ارشد
علوم خاک گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک
۱۳۹۸/۰۵/۰۹
تبریز
یکی از راههای افزایش فراهمی و کارایی مصرف نیتروژن برای گیاهان، استفاده از کودهای آلی و کندرها است .بیوچار هم ماده آلی است و هم با جذب آب و عناصر غذایی معدنی رشد گیاه را بهبود میصبخشد .این آزمایش با هدف بررسی برهمکنش نیتروژن و بیوچار حاصل از کاهوکلش گندم پیرولیز شده در دمای ۳۰۰ درجه سلسیوس تحت تنش کمآبی بر رشد و جذب عناصر غذایی گیاه کلزا (.(Brassica napus L رقم هایولا ۳۰۸ در شرایط گلخانهای در یک خاک آهکی با بافت لوم شنی انجام شد .آزمایش بهصصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید .به خاک مورد استفاده بعد از عبور از الک ۷۶/۴ سانتی متر، سطوح ماده آلی به همراه ۵۰ میلی گرم نیتروژن بر کیلو گرم خاک از منبع سولفات آمونیوم افزوده شد و به مدت ۶۰ روز در دامنه۱۰۰ - ۸۰درصد ظرفیت مزرعه در شرایط گلخانه نگهداری شد .فاکتورهای آزمایش شامل ماده آلی در پنج سطح) صفر، ۷۵/۰ و ۵/۱ درصد از دو منبع بیوچار و کاهوکلش گندم(، نیتروژن در دو سطح (۱۵۰ و ۳۰۰ میلیگرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک از منبع اوره (و رطوبت در دو سطح بدون تنش (۸۵ تا ۱۰۰ درصد ظرفیت مزرعه (و تنش (۵۰ تا ۶۰درصد ظرفیت مزرعه (بود .قبل از برداشت گیاهان شاخص کلروفیل برگ، پتانسیل آب برگ، مقدار نسبی آب برگ، هدایت روزنهصای و سطح برگ اندازهصگیری شدند .بعد از برداشت گیاه نیز کارایی مصرف آب، مقدار آب مصرفی، ارتفاع گیاه، قطر ساقه، وزن تر و خشک شاخساره، ریشه و دانه، تعداد غلاف، وزن هزاردانه و همچنین غلظت نیتروژن(N) ، فسفر(P) ، پتاسیم(K) ، آهن(Fe) ، روی(Zn) ، مس(Cu) ، منگنز(Mn) ، کلسیم(Ca) ، منیزیم (Mg) و سدیم (Na) در شاخساره گیاه کلزا اندازهصگیری شدند .نتایج نشان داد که با مصرف بیوچار و نیتروژن شاخص کلروفیل برگ، پتانسیل آب برگ، مقدار نسبی آب برگ، هدایت روزنهصای، وزن ماده خشک شاخساره، ریشه و دانه، تعداد غلاف، وزن هزاردانه، کارایی مصرف آب و مقدار روغن دانه بهصطور معنادار افزایش یافت .در شرایط این آزمایش گلخانهصای مصرف کاهوکلش گندم، شاخصص کلروفیل برگ، تعداد برگ، مقدار نسبی آب برگ، پتانسیل آب برگ و کارایی مصرف آب برگ را کاهش داد ولی همزمان سبب افزایش ارتفاع گیاه، تعداد برگ، قطر ساقه، سطح برگ، هدایت روزنهصای، تعداد غلاف، وزن ماده خشک شاخساره، ماده خشک ریشه، وزن تر و خشک بذر، مقدار آب مصرفی و وزن هزار نسبت به تیمار بدون ماده آلی شد .اعمال تنش کمصآبی نیز بهجز کارایی مصرف آب و شاخص کلروفیل برگ سبب کاهش ارتفاع گیاه، تعداد برگ، قطر ساقه، سطح برگ، مقدار آب مصرفی، هدایت روزنهصای، مقدار نسبی آب برگ، پتانسیل آب برگ، تعداد غلاف، وزن تر و ماده خشک شاخساره، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک بذر و وزن هزار دانه شد .با افزایش سطح نیتروژن مصرفی درصد روغن دانه کاهش یافت اما بین دو سطح نیتروژن ازنظر مقدار روغن بذر تفاوت معنادار وجود نداشت .اثر متقابل سهجانبه ماده آلی نیتروژن رطوبت خاک تنها بر مقدار نسبی آب برگ، وزن تر و خشک بذر و درصد روغن دانه معنادار بود .اثر متقابل دو جانبه نیتروژن رطوبت سبب افزایش غلظتN ،Zn ،Fe ،Mn ،Ca ، Mg و Na شاخساره کلزا شد .تفاوت معناداری بین تیمار حاوی بیوچار با تیمار بدون ماده آلی در غلظت N و P وجود نداشت .مصرف بیوچار سبب افزایش غلظت K و Fe شاخساره نسبت به تیمار بدون ماده آلی شد ولی غلظت Na شاخساره را کاهش داد و غلظت Ca، Mg، Mnو Zn در تیمار حاوی بیوچار با تیمار بدون ماده آلی تفاوت معنادار نداشت .اعمال تنش کمصآبی به دلیل اثر تغلیظ سبب افزایش غلظت همهصی عناصر مورد مطالعه بهجزFe ، Ca و Zn شد .با توجه به نتایج بهدست آمده میصتوان نتیجه گرفت که مصرف بیوچار جذب عناصر غذایی به استثنای Na را افزایش و منجربه بهبود خصوصیات رشد گیاه کلزا شد .در این پژوهش گلخانهای تیمار B۱.۵ N۱۵۰ FC۰.۵ باعث کاهش مصرف نیتروژن نسبت به همان تیمار با ۳۰۰ میلیصگرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک (B۱.۵ N۳۰۰ FC۰.۵) بدون افت معنادار عملکرد شد .در نهایت چنین نتیجهصگیری شد که بیوچار و کاهوکلش ممکن است نقش مهمی در مقابله با تنش کمصآبی و بهبود حاصلخیزی خاک و تولید گیاه کلزا در کنار سایر مزایای اثبات شده از جمله طول عمر زیاد و کربن موجود در بیوچار داشته باشند و لذا پژوهشهای بیشتری در این زمینه لازم است
The use of organic and slow release fertilizer is one of the methods of increasing the availability and nitrogen use efficiency in plants. Biochar is an organic matter that improves plant growth by the absorption of water and mineral nutrients. This experiment examined the interaction effects of nitrogen and biochar produced by wheat straw pyrolyzed at ۳۰۰ C under water deficit stress on the growth and nutrient uptake of rapeseed (Brassica napus L.) Hyola ۳۰۸ cultivar in greenhouse conditions with a calcareous sandy loam soil. A factorial experiment was done in a completely randomized design with three replicates. The applied soil was passed through a ۴.۷۶ sieve and supplied with various levels of organic matter plus nitrogen (۵۰ mg kg-۱ soil) from ammonium sulfate source and kept at ۸۰-۱۰۰ of field capacity under greenhouse conditions for ۶۰ days. The factors of experiment were organic matter (biochar and wheat straw) at five levels
Combined effect of biochar and nitrogen on rapeseed (Brassica napus L.) growth and nutrition under water deficit conditions in pot culture