۲۱۴۰۹پ
per
بررسی همسانی توده های انگور سلطانی در آذربایجان شرقی با بهره گیری از ریخت سنجی برگ
Studying the similarity amongst landraces of Sultanin grapevine in the East Azarbaijan using leaf morphometery
/مژده منطقی
: کشاورزی
، ۱۳۹۷
، راشدی
۱۰۱ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
باغبانی
۱۳۹۷/۱۱/۱۷
تبریز
انگور یکی از بااهمیت‌صترین میوه‌صهایی که بشر کشت‌صوکار نموده است، در تیره ویتاسه جای می‌صگیرد .این تیره شمار اندکی جنس با گونه‌صهای فراوان شناخته شده را در بر گرفته است .گونه ونیفرا مهمترین گونه در تیره ویتاسه به شمار می‌صآید که بیشتر کولتیوارهای تجاری با تنوع فراوان از آن پدید آمده‌صاند .بررسی‌صها نشان می‌صدهند که خاستگاه وینیفرا کوههای قفقاز بوده و همگام با سکونت انسان، اهلی‌صسازی آن آغاز شده و به شمال ایران و شرق مدیترانه گسترش یافته است .که کاشت انگور در ایران پیشینه‌صای دراز دارد و این کشور یکی از مهمترین کانون های تنوع این گیاه می‌صباشد .انگور سلطانی، یکی از ارقام باارزش بی دانه انگور به شمار می‌صآید که پیدایش آن در مناطق شمال غرب ایران رخ داده است .در چند بخش از استان آذربایجان‌صشرقی، این رقم کشت‌صوصکار گسترده‌صای دارد .با اینحال، ارزیابی نامگذاری انگور سلطانی در این استان از دیدگاه همسانی یا ناهمسانی انجام نشده و هنوز روشن نیست که آیا همه انگورهای سلطانی کشت شده یکسان هستند و یا انگورهای گوناگونی می‌صباشند که یک نام دریافت کرده‌صاند .در این آزمایش با بهره‌صگیری از ریخت‌صسنجی هندسی برگ، تنوع شکل برگ این گیاه در مناطق یازدهگانه آذربایجان بررسی گردید .نتایج ارزیابی نشان دادند که برگ انگور سلطانی ریخت همسانی نداشته و تنوع چشمگیری دارند .تجزیه به مولفه‌صهای اصلی نشان داد که سه مولفه اصلی اول) پهنای برگ(، دوم) کشیدگی برگ (و سوم) سینوس دمبرگی ۳۷/۹۳ (از تغییرات را توجیه می‌صکنند .همچنین، بررسی ناهنجاری شبکه‌صای تصاویر برگ نشان داد که بیشترین تفاوت‌صها در ناحیه کناری برگ و لوب راسی بود .کمترین تفاوت بین گروه ها در ناحیه سینوس دمبرگی بود .دندوگرام بدست آنده از ادغام متوسط موازنه شده، توده‌صهای سلطانی را در سه گروه اصلی تقسیم‌صبندی نمود .از این دیدگاه، نمی‌صتوان انگور سلطانی را رقمی یکدست دانست .بنابراین، پدیده تک نامی چند رقم گوناگون در نامگذاری این گیاه رخ داده است .این آزمایش نشان داد که جاده ابریشم نقش کلیدی در تنوع این گیاه داشته است .تنوع بین گروهی انگور سلطانین در مناطق یازدهگانه آذربایجان پیچیده بوده و از دیدگاه جغرافیایی، فرهنگی، و روند اهلی‌صسازی گیاهی، قابل بررسی است .مسافت یکی از پارامترهایی است که تنوع بین گروهی را افزایش داده است .این یافته گواهی بر روند کند بودن مبادله این گیاه بین مناطقی است که از هم دور بودند .شاید در زمان‌صهای دوردست، دشوار بودن سفر و یا دور بودن یک منطقه از راههای اصلی، امکان مبادله این گیاه را کاهش داده باشد .از سوی دیگر، تکامل بسیار کندتر از آن است که در دوره‌صای کوتاه به تنوعی معنی‌صدار بیانجامد .پس هر منطقه را قلمروی بسته می‌صتوان شمرد که روند کند فیلوژنی، یارای پدید آوردن تنوع در آن را نداشته و سرنوشت تکاملی گیاه سلطانین در هر کدام، جدا از دیگر نواحی پیش رفته است .بنابراین، تنوع بین‌صگروهی نشان‌صدهنده آنست که انگور سلطانین، گیاهی است کهن‌صپدید که شاید پیشینه‌صای همگام با با آغاز اهلی‌صسازی انگور در قفقاز و شمال ایران داشته است و همچنین ورود آن به شمال غربی ایران از چندین منطقه و به موازات هم رخ داده باشد .تنوع پایین درون‌صگروهی نیز، نشان‌صدهنده نقش انسان در پایداری ژنتیکی این گیاه است .شاید اگر حمایت انسان نبود، هیچگاه چنین گیاه با ارزشی توان زنده‌صمانی و ادامه تکامل در روبرویی با شرایط محیطی را نداشت .از این دیدگاه، تنوع انگور سلطانی با دخالت انسان افزایش یافته و کانونهای چندگانه ای از گوناگونی در این گیاه، به ویژه در مسیر جاده ابریشم پدید آمده است
Grapevine, one of the major horticultural crops with worldwide distribution, is belonging to Vitaceae family with several genera and numerous known species. Undoubtedly, Vitis vinifera occurring in the temperate and subtropical zones, is the most important species in the family which is considered as the origin of nearly major economic cultivars with massive diversity. Most evidences have confirmed that the species has been originated from Caucasus Mountain, where the first human civilization began, and gradually outspreaded southward into the Iranian and Mediterranean regions. Coinciding to domestication of the grapevine over thousands years, many valuable varieties have been released. Undoubtedly, Sultanin grape is a noble as well as multi-purpose cultivar which also known as the ancestor of the stenospermocarpic grapes. Despite the importance of Sultanin grape regarding to viticulture, any study exists about the evaluation of polysomy (one cultivar with two different name) or homonomy (two cultivars with common name) in this cultivar so far. Altogether, considering to the fact that Sultanin grape has been originated from the north west of Iran, we tried to determine of polysomy or homonomy of the sultanin population in the north west of Iran, using geometric morphometrics procedure. Principle Component Analysis (PCA) showed that the first three principal components (PC1, PC2 and PC3) explain 93.37 of the variance in the data. Concisely, high values for PC1 demonstrated that leaves were wider than long in shape. While, high PC2 revealed that leaves tended to expand in longitudinal direction. The higher the value of PC3, the deeper the petoliar sinus may result. Final grouping of the leaf shape using UPGMA, demonstrated that plant stocks were categorized into the three distinct groups with considerable distances. The result presented meaningful polysomy within Sultanin grapes at north western of Iran. Otherwise, Sultanin grape in the district, encompassing population with high diversity, which is known as common name. Our study indicated that the ancient Silk road play a crucial role in diversity of the Sultanin grape. Indeed, similarity of the Sultanin papulations which had been occupied in the vicinity of the road was higher than those which were far away. Accordingly, we demonstrated that human has envolved in the phylogeny of the Sultanin grape and play a decisive role in diversity of the plant
Studying the similarity amongst landraces of Sultanin grapevine in the East Azarbaijan using leaf morphometery
منطقی، مژده
Manteghi, Mojdeh
دادپور، محمدرضا، استاد راهنما
گوهری، غلامرضا، استاد راهنما
مطلبی آذر، علیرضا، استادمشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
