بررسی فقهی- حقوقی نظریه الحاق نابینایی به اسباب مانع مسئولیت کیفری
Jurisprudential and Legal study of theory of blindness attachment to criminal Non-liability Factors
/توحید دهقان دیزجی
: الهیات و علوم اسلامی
، ۱۳۹۷
، میرزائی
۱۰۳ص
چاپی
کارشناسی ارشد
فقه و حقوق اسلامی
۱۳۹۷/۰۶/۱۹
تبریز
قوانین ایران در قبال جرایم ارتکابی توسط نابینایان به طور خاص و معلولین به طور عام مسکوت است .هر چند برای رفع مسئولیت کیفری از نابینا می توان به کلیات مواد ۱۲۰ ، ۱۲۱ و ۱۴۴ قانون مجازات اسلامی استناد کرد . پژوهش حاضر به این مسئله می پردازد که قوانین ایران در قبال جرایم ارتکاب یافته توسط نابینایان تا چه حدی به حمایت کیفری افتراقی و در نتیجه تبیعض مثبت پرداخته است . با فرض این سوال ، به رویکرد و مبانی اندیشمندان فقهی در باره حمایت کیفری از نابینایان با بررسی موضوعات قصاص ، زنا ، قذف، وجرایم دیگری که نابینایی نقشی در تحقق یا انتساب آن دارد، پرداخته شده است. چنانچه در مورد قتل نابینا مشهور متقدمان با استناد به دو روایت حلبی از امام جعفر صادق) ع (و روایت ابوعبیده به نقل از امام باقر) ع (، قائل به عدم قصاص هستند .بدین جهت حتی برخی از فقها نابینا را همانند قتل فرزند توسط پدر از قصاص مستثنی می کنند .چنانچه ارائه قاعده کلی صعمد الاعمی کاخطاء توسط اندیشمندان فقهی مویدی بر نظریه الحاق نابینایی به اسباب مانع مسئولیت کیفری می باشد . دیدگاه امتنانی و تخفیفصآمیز فقه جزایی امامیه نسبت به مجرمین نابینا در ابواب حدود و قصاص نیزبر مبنای همین قاعده می باشد ، به این ترتیب چنانچه یک فرد نابینا مرتکب مقاربت جنسی با اجنبی شود، بنابر نظر برخی از فقها امامیه عمل او حمل بر نزدیکی به شبهه صشده و حد زنا بر او جاری نمیصگردد هرچند خود او ادعای شبهه ننموده و بدان تصریح نکند .با این حال حقوق کیفری ایران حتی پس از بازنگری اخیر قانونگذار در مواد قانون مجازات اسلامی و تصویب قانون جدید در سال۱۳۹۲ ، در این خصوص سکوت اختیار کرده است . نتایج این پژوهش با استناد به مبانی فقهی، حقوقی و جرم شناختی نشان دهنده این نکته است که عوامل مانع مسئولیت کیفری منحصر در مواد ۱۴۰ تا ۱۵۹ قانون مجازات نبوده و در صورت زوال یکی از ارکان مسئولیت کیفری در موارد مشابه ، حکم به مانع مسئولیت کیفری می شود
Iran's laws on crimes committed by the blind in particular and the disabled are generally silent. However, for the purpose of removing the criminal liability of the blind, reference can be made to Articles 120, 121 and 144 of the Islamic Penal Code. The present study addresses the extent to which Iran's laws on the crimes committed by the blind have given rise to differential criminal protection and as a result of positive rewards. Assuming this question, the approach and foundations of jurisprudential scholars on the protection of the blind from the blind have been investigated by examining the issues of qisas, adultery, and other acts of adultery, which blindness plays a role in its realization or attribution. As regards the death of our famous blind man, Referring to two tale narratives of Imam Ja'far Sadiq (as) and the narration of Abu Obaidha quoted by Imam Baqir (AS), they consider that they are not retribution. For this reason, even some of the blind jurists are excluded from the Qisas by the father, just like the child's murder. If the presentation of the general "intentionally supernatural" principle by the jurisprudent scholars is based on the theory of the attachment of blindness, it is to prevent criminal liability. The compassionate and discriminatory view of Imamieh's criminal jurisprudence towards the blind perpetrators in Abu'ab Qasas and Qasas is also based on this principle. Thus, if a blind person makes sexual intercourse with a bastard, according to some Imami's jurists, his practice of carrying on the proximity He is not in doubt, nor is he guilty of adultery, even though he himself does not claim to be doubtful and does not specify it. However, Iran's criminal law remains silent even after the recent review by the legislator on the provisions of the Penal Code and the adoption of the new law in 2013. The results of this study, based on jurisprudential, legal and criminological foundations, indicate that the barriers to criminal liability are not limited to Articles 140 to 159 of the Penal Code, and in the event of the deterioration of one of the pillars of criminal liability in similar cases, Gets
Jurisprudential and Legal study of theory of blindness attachment to criminal Non-liability Factors