تحلیل فضایی الگوی پراکنش کاربریهای حساس شهری با رویکرد آمایش دفاعی، نمونه موردی :مناطق ۲۲ گانه کلانشهر تهران
Spatial Analysis of Urban Sensitive Land Use Patterns with a Defensive Management Approach (Case Study: ۲۲ Urban districts of Tehran Metropolis)
/هادی جوادزاد اقدم
: برنامهریزی و علوم محیطی
، ۱۳۹۷
، راشدی
۱۹۰ص
چاپی - الکترونیکی
دکتری
جغرافیا و برنامه ریزی شهری
۱۳۹۷/۰۷/۲۸
تبریز
شهرها کابوسهای امنیتی هستند که احساس عدم کارآمدی را با توجه به رشد عظیم شهرها، تراکم، تنوع، عدم تجانس از خود بروز میدهند .از این رو تفکر استراتژیک نظامی در مورد شهرها مقابله با انبوهسازی مراکز شهری و تشویق سیستماتیک به پخشایش مناسب در فضاهای شهری از ویژگیهای بارز برنامهریزی شهری پس از جنگ شد .پژوهش حاضر با رویکردی امنیتی - دفاعی در طرحهای آمایش سرزمین با تاکید خاص بر مناطق ۲۲گانه شهرداری تهران و بهرهگیری از روشهای آماری و آماری فضایی به این موضوع پرداخته است .نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی میباشد .روششناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی است .در بخش تحلیلی با در نظر گرفتن معیارها و ملاحظات دفاعی- امنیتی به صورت موردی با بهرهگیری از مدل تحلیلی وایکور(VIKOR) ، الکتر(ELECTER)، تاپسیس(TOPSIS)، ساو(SAW)، مدل ترکیب وزنی به همراه مدل وزن دهی فازی مثلثی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)و مدل های تحلیلی میانگین نزدیکترین فاصله همسایگی، تحلیل خوشهبندی زیاد /کم، تحلیل لکههای داغ، به بررسی این موضوع پرداخته شده است .از آنجایی که هر یک از مناطق ۲۲ گانه دارای ویژگیهای منحصر به فردی میباشند، لذا میزان آسیبپذیری آنها با توجه به جایگاه و عملکردهای متفاوت هر منطقه، تفاوت قابلملاحظهای را از نظر معیارها در هر یک از مدل های مذکور نشان میدهد، که این تفاوتها سطوح آسیبپذیری این مناطق را در درجات مختلف قرار میدهد .نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که مدل های پژوهش علیرغم وجود اختلافات تقریبی در نتایج خود در نهایت در این موضوع متفق القولند که بخش میانی نیمه جنوبی کلانشهر تهران از نظر پراکنش کاربریهای حساس شهری با رویکرد آمایش دفاعی در شرایط مناسبی قرار ندارد و نیازمند ساماندهی با در نظر قرار دادن رویکرد دفاعی میباشد .همچنین بیانگر آسیبپذیرترین مناطق این کلانشهر از بعد دفاعی میباشد .مناطق۴ ، ۵ و ۱۵ به ترتیب مناسبترین شرایط و مناطق۱۱ ، ۲۰ ، ۱۲و ۳ شهرداری تهران نامناسبترین وضعیت از نظر آمایش دفاعی را دارا بوده است .مناطق۱۵ ،۱۸ و ۶ نیز در طیف متوسطی از نظر دفاعی قرار داشتند .الباقی مناطق نیز در میان سه طیف مذکور قرار داشتند .این موضوع نشان از تمرکز شدید ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و تأسیسات - پشتیبانی در برخی مناطق شهر داشته و آسیبپذیر بودن این مناطق را گوشزد مینماید .محاسبه میزان آسیب پذیری جمعیتی مناطق با آسیب پذیری بالا با تعداد ۳۰۳۹۵۴۹ نفر چیزی در حدود ۳۵ درصد از جمعیت کل کلانشهر تعران را شامل می گردد .تحلیل Hot Spot Analysis کاربری نظامی انتظامی بیانگر وجود یک تمرکز شدید در شمال شرقی و بخش غربی مرکز شهر تهران میباشد .در مجموع به جز کاربری نظامی انتظامی و کاربری صنعتی کارگاهی، الباقی معیارها دارای توزیع نرمال بوده و پراکنش آنها در سطح شهر مناسب بوده است .تحلیل نزدیکترین همسایگی برای کاربری های اداری- آموزشی، بهداشتی درمانی، نظامی انتظامی، صنعتی- کارگاهی، تأسیسات و تجهیزات شهری در حالت خوشه ای قرار داشته است .خروجی تحلیل خوشهبندی زیاد/کم برای کاربریهای بهداشتی درمانی، نظامی انتظامی و تأسیسات و تجهیزات شهری به صورت رندوم و اتفاقی بوده است .این تحلیل برای کاربریهای اداری- آموزشی به صورت خوشهبندی کم و برای کاربریهای صنعتی- کارگاهی به صورت خوشهبندی زیاد بوده است .به صورت کلی نیمه غربی، بخش مرکزی و بخش جنوبی این کلانشهر با توجه به نتایج پژوهش از شرایط مناسب برخوردار نبوده و نیازمند بازتوزیع مناسب میباشد .دلایل نامناسب بودن بخشهای مذکور تمرکز شدید جمعیتی، مراکز تولیدی و صنعتی، مراکز درمانی، مراکز نظامی و انتظامی به همراه تمرکز تأسیسات و تجهیزات شهری به عنوان یک عامل منفی در این مناطق میباشد .مناطق با طیف متوسط از نظر میزان آسیبپذیری در اطراف بخش جنوبی مناطق با آسیبپذیری بالا قرار دارند .این موضوع تأثیرات پخشایش فضایی مناطق با آسیبپذیری بالا را نشان میدهد
Cities Are Security Nightmares. They Impose The Feeling Of Ineffectiveness Due To The Huge Growth Of Cities, Density, Diversity, Heterogeneity. Therefore Strategic Military Thinking About Cities Verifies With The Concentration Of Urban Centers And Systematic Encouragement For Spatial Distribution In Urban Spaces One Of The Characteristics Of Post-War Urban Planning. The Present Study Is Based On A Security-Defense Approach In Spatial Land Use Planning With Special Emphasis On Of 22 Region Of Tehran Municipality And Using Statistical Methods To This Topic. Type Of Research Is Descriptive-Analytic. The Methodology Of This Research Is Based On Quantitative Approaches. In The Analytical Section, Taking Into Account Security-Related Security Measures And Considerations, Using The VIKOR Analytical Model, ELECTR, TOPSIS, SAW, Weighting Model With Fuzzy Weighing Model Triangular And Geographic Information System (GIS) And Analytical Models Of The Nearest Neighboring Distance, High / Low Cluster Analysis, Hot Spots Analysis, Have Been Investigated. Since Each Of The 22 Regions Has Unique Characteristics, Their Vulnerability, Given The Different Locations And Functions Of Each Region, Shows A Significant Difference In Terms Of Criteria In Each Of The Models, Which Differ In Levels The Vulnerability Places These Areas In Varying Degrees. Results Of The Present Study Indicate That The Research Models, Despite The Minor Differences In The Results, Ultimately Agree On This Issue That The Mid-Section Of The Southern Suburbs Of Tehran's Metropolitan Area Is Not In A Good Condition With Regard To The Distribution Of Sensitive Urban Applications With The Approach Of Defensive Regulation And Requires Reorganization Based On Defensive Approach. It Also Describes The Most Vulnerable Areas Of The Metropolis From The Defense Dimension. Regions 4, 5, And 15 Respectively Have The Most Appropriate Conditions And The 11, 20, 12, And 3 Districts Of Tehran Municipality Have Been The Worst Situation. Regions 15, 18, And 6 Were Also Normal In Terms Of Defensive. Other Areas Were Among The Three Spectra. This Topic Significant Concentration Of Economic, Social And Institutional Structures - Support In Some Parts Of The City And It's Vulnerable To This Segment. Calculate The Amount Vulnerability Of The Population Of High-Risk Areas With A Population Of 3039,549 Is About 35 Of The Total Population Of The Tehran Metropolis. Hot-Spot Analysis The Military-Police Land Use Illustrates The Existence Of A Strong Focus In The Northeast And Western Part Of Tehran's Downtown. In Total, Except Military And Police Land Use And Industrial-Workshop Utilization, The Rest Of The Criteria Have A Normal Distribution And Their Distribution In The City Has Been Appropriate. Analysis Of The Nearest Neighbor For Administrative, Educational, Health Care, Military-Law Enforcement, Industrial-Workshop, Urban Facilities And Cluster Facilities. The Output Of The High / Low Clustering Analysis Has Been Randomised For Health, Military, And Police Equipment And Urban Facilities. This Analysis Has Been Clustered For Clerical-Administrative Land Use And Has Been Clustered For Industrial-Workshop Applications. On The Whole, The Southwest, Central And Southern Parts Of The Metropolis, According To The Results Of The Research, Are Not Suitable And Require Appropriate Redistribution. The Reasons For The Inappropriateness Of These Sections Are The Intense Focus Of Demographics, Manufacturing And Industrial Centers, Medical Centers, Military And Police Centers, Along With The Concentration Of Urban Facilities And Facilities As A Negative Factor In These Areas. Moderate-Range Areas Are Vulnerable Around The Southern Region Of High Vulnerability. This Shows The Effects Of The Spatial Distribution Of Highly Vulnerable Areas
Spatial Analysis of Urban Sensitive Land Use Patterns with a Defensive Management Approach (Case Study: ۲۲ Urban districts of Tehran Metropolis)