عنوان

اثر زادمایه‌های جامد انتروباکترکلوآسه بر رشد و مقدار روغن کلزا

‭۲۰۸۸۰پ‬

per

اثر زادمایه‌های جامد انتروباکترکلوآسه بر رشد و مقدار روغن کلزا

/شهلا نوبخت

: کشاورزی

، ‮‭۱۳۹۷‬

، میرزائی

‮‭۱۲۴‬ص‬

چاپی - الکترونیکی

کارشناسی ارشد

علوم و مهندسی خاک - گرایش بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک

‮‭۱۳۹۷/۱۱/۱۷‬

تبریز

کودهای زیستی یکی از ارکان اساسی در کشاورزی پایدار محسوب می‌صشوند .کودهای زیستی، فراورده‌هایی حاوی ریزجانداران مفید هستند که در سه ترکیب اصلی) جامد، مایع و کپسوله شده (عرضه می‌شوند .گزینه‌های مختلفی به عنوان حامل جامد مطرح می‌باشند که ضمن حفظ جمعیت قابل قبول از باکتری، باید وسیله‌ای برای عرضه باکتری به سطح بذر یا رایزوسفر گیاه باشند و بتوانند رشد و عملکرد گیاه را افزایش دهند .بر همین اساس این آزمایش برای بررسی اثر چند ترکیب زادمایه جامد از باکتری‮‭۳) -Enterobacter cloacae (S۱۶‬بر رشد گیاه کلزا (.‮‭(Brassica napus L‬ رقم هایولا ‮‭۳۰۸‬ انجام گرفت .زادمایه جامد این باکتری در حضور حامل‌صهای مختلف شامل باگاس، پیت، هیدروچار، بیوچار، خاک‌اره و پرلیت به‌صورت منفرد و مخلوط آنها) به‌صجز پیت (با پرلیت با نسبت وزنی ‮‭(۱:۱)‬ تهیه شد و جمعیت این باکتری بعد از گذشت شش ماه شمارش شد، سپس اثربخشی زادمایه کودهای زیستی از طریق مایه‌زنی بر گیاه کلزا بررسی شد .آزمایش به‌صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای با در نظر گرفتن ‮‭۱۰‬ تیمار مربوط به حامل جامد، یک تیمار باکتریایی‮‭S۱۶‬ - ‮‭۳‬بدون حامل، یک تیمار شاهد منفی، یک تیمار شاهد ‮‭۱۰۰‬ درصد و ‮‭۷۰‬ درصد ‮‭NPK‬ انجام شد .برای انجام این تحقیق، بذرهای جوانه‌دار شده کشت و تیمارهای آزمایشی اعمال شد و عناصر ‮‭NPK‬ و سایر عناصر غذایی کم‌مصرف بر اساس آزمون خاک و تجربیات قبلی تأمین شد .در تیمار زادمایه‌های جامد با فرض اینکه باکتری مورد استفاده بتواند ‮‭۳۰‬درصد نیاز ‮‭NPK‬ گیاه را تأمین کند،‮‭۷۰‬ درصد ‮‭NPK‬ در خاک گلدان‌صها مصرف شد .در طول دوره رشد، رطوبت گلدان‌ها از طریق توزین در یک دامنه رطوبتی ‮‭(FC ۸/۰ ۷/۰)‬ نگهداری شد و در طول دوره رشد تعداد برگ، تعداد گل، شاخص کلروفیل و بعد از اتمام دوره رشد، گیاهان از محل طوقه برداشت شد و تعداد شاخه جانبی، تعداد خورجین، تعداد دانه، ارتفاع گیاه، قطر ساقه در محل طوقه، وزن خورجین، حجم ریشه، وزن تر و خشک شاخساره، ریشه و دانه، وزن تر و خشک کل، وزن هزار دانه ، غلظت ,‮‭K, P, N Fe, Zn, Ca , Mn‬ و میزان روغن و درصد اسید چرب اندازه‌گیری شد .نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اثر باکتری ‮‭Enterobacter cloacae‬ به تنهایی و در قالب فرمولاسیون ده گانه سبب افزایش تعداد برگ، تعداد گل، تعداد شاخه جانبی، تعداد خورجین، تعداد دانه، ارتفاع گیاه، قطر ساقه، شاخص کلروفیل، حجم ریشه، وزن تر و خشک شاخساره، ریشه و دانه، وزن تر و خشک کل، وزن هزار دانه و وزن خورجین شد .تیمار کودی ‮‭۱۰۰‬ ، ‮‭۷۰‬ و تیمار باکتریایی به تنهایی یا در قالب فرمولاسیون ده گانه سبب افزایش مقدار عنصر نیتروژن، پتاسیم، فسفر، آهن، روی و کلسیم در هر سه بخش شد .تیمارهای کودی ‮‭۱۰۰‬ ، ‮‭۷۰‬ و تیمار باکتریایی در مورد عنصر منگنز افزایش چشمگیری را نشان ندادند .نتایج مربوط به درصد روغن و اسید چرب نشان داد که به جز دو تیمار پیت و پرلیت که نسبت به شاهد کاهش درصد روغن داشتند، بقیه تیمارها افزایش درصد روغن را نشان دادند و تیمار باکتریایی و باگاس پرلیت سبب افزایش درصد اسید اولئیک و افزایش کیفیت روغن گردید .همچنین تیمار باکتریایی در بسیاری از شاخص‌صهای اندازه‌صگیری شده بهترین نتیجه را نشان داد که دلیل این امر استفاده از کشت تازه باکتری بوده که سبب شده جمعیت فراوان و فعالی در اختیار گیاه قرار گیرد در صورتی که حامل‌صهای به‌صکار رفته، شش ماه پس از تولید مورد استفاده قرار گرفتند و اثربخشی کمتری از تیمار باکتریایی را نشان دادند .بر اساس یافته‌صهای این آزمایش حامل‌صهای هیدروچار، بیوچار- پرلیت و باگاس پرلیت توصیه می‌صشود

Abstract Biofertilizers play a major role in sustainable agriculture. Biofertilizers are biological products that contain useful microorganisms and are used in solid, liquid and/or encapsulated forms. Solid carriers are delivery conveyors which bring bacteria from factory to the field. Different materials can be used as solid carriers, while it maintains an acceptable population of bacteria in order to increase plant yield and growth. Accordingly, this experiment was performed to chek the effect of a few combination of solid inoculant of bacteria Enterobacter cloacae S16-3 on growth of rapeseeds (Brassica napus L.) cultivar hayola 308. Solid inoculants of this bacterium were prepared using different carriers including: bagasse, peat, hydrochar, biochar, sawdust, perlite and bagasse: perlit, hydrochar: perlit, biochar-perlit, sawdust-perlit (with ratio 1:1 w/w), then after six months, bacteria population was counted and finally the effect of biofertilizers inoculant was checked with rapeseed inoculation in a pot culture. This experiment was conducted in a completely randomized design (CRD) with three replications in greenhouse by considering 10 treatments of solid carriers: a bacterium S16-3 treatment without carrier, a negative control treatment (without application of any inoculant and NPK), a positive control containing 100 and 70 percent of NPK (100NPK and 70NPK). For this study, germinated seeds of canola were planted and treatments (including NPK and trace elements) were applied based on soil test analysis and previous experiences. In all treatments of solid inoculants, we added 70 percent of NPK to the pot, the hypothesis was that bacterium is able to supply just 30 or remained part of NPK. During the growth period, the pots were irrigated at 0.7-0.8 FC and during the growing season the number of leaves and flowers were counted, and chlorophyll index was measured. At the end of the experiment, plants were harvested and number of branches, pods and seeds were counted, then the plant height, stem diameter, root volume, fresh and dry weight of shoot and root, total fresh and dry weight, seed and pod weight, the weight of one thousand seed were measured. Moreover, concentration and content of N, P, K, Fe, Zn, Mn and Ca were measured in three parts of plant (shoot, root and seed). The oil content and fatty acid analysis were measured in seeds using Soxhlet extractor and GC, respectively. The results of this study showed that the effect of Enterobacter cloacae either in non-carrier or in carrier-based formulation (10 formulations) increased the number of leaves, flowers, branches, pod and seeds, plant height, stem diameter, chlorophyll index, roots volume, fresh and dry weight of shoot and root, weight of seed and pod, total fresh and dry weight, the weight of one thousand seeds. NPK100 and NPK70 treatments and carrier-based inoculant treatments increased the amount of N, P, Fe, Zn and Ca. The results of oil content and fatty acid analysis showed that in all treatments except for peat and perlite, oil content increased. GC results indicated that oil quality was affected by bacterial inoculation and S16-3 treatment and bagasse-perlite treatment increased the percentage of oleic acid. Finally, according to this study the hydrochar, biochar-perlite and bagasse-perlite carriers will be recommended.

نوبخت، شهلا

ساریخانی، محمدرضا، استاد راهنما

نجفی، نصرت اله، استاد مشاور

زهتاب سلماسی، سعید، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی