مطالعه لرزه خیزی آذربایجان شرقی با تحلیل زمان طبیعی
Study of seismicity of East Azerbaijan by Natural Time analysis
/کامران بختی
: علوم طبیعی
، ۱۳۹۷
، میرزائی
۹۰ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
زمینصشناسی، گرایش تکتونیک
۱۳۹۷/۱۱/۰۱
تبریز
زلزله به عنوان یکی از مخاطرات طبیعی، از نظر جانی و مالی همواره خطری بزرگ برای جوامع بشری محسوب میصشود .به همین دلیل، تلاش برای پیشصبینی زلزله به عنوان یکی از راهصکارهای مدیریت مخاطرات همواره مورد توجه بوده است .از طرفی کشور ایران با قرارگیری در میانهصی کمربند کوهزایی آلپ- هیمالیا، یکی از لرزهصخیزترین مناطق جهان است .آذربایجان در شمال باختر ایران در طول تاریخ همواره شاهد زمینصلرزهصهای فراوانی بوده است و گسلصهای این منطقه زلزلهصهای ویرانصگری را موجب شدهصاند و خسارات مالی و جانی زیادی را به بار آوردهصاند .پیشصبینی زلزله به کمک پیشصنشانگرهای الکتریکی که روش VAN نامیده میصشود، یکی از موفقصترین شیوهصهای پیشصبینی با پیشصنشانگرهای کوتاه-مدت زلزله است .در این ارتباط از سال ۱۳۹۳ ایستگاهصهایی جهت ثبت و پایش نگاشتصهای الکتریکی لرزهصای در شمالصباختر ایران نصب شده است .با دریافت و تحلیل این نگاشتصها، میصتوان بزرگا، رومرکز و زمان زلزلهصی قریبصالوقوع را تعیین کرد .در این پژوهش مطالعهصی لرزهصخیزی آذربایجان و مناطق همجوار از طریق تحلیل سریصهای زمانی، موسوم به" زمان طبیعی "جهت پیشصبینی زمان رخداد زلزلهصهای قریبصالوقوع در بازهصی زمانی کمتر از یک هفته پیش از وقوع زلزله صورت گرفته است .به این منظور، تحلیلصهای زمان طبیعی بر روی شش مورد از نگاشتصهای الکتریکی لرزهصای دریافت شده در شمال باختر ایران انجام گرفته و مشاهده شده که چند ساعت تا چند روز پیش از وقوع زلزلهصی پیشصبینی شده، سامانهصی زمان طبیعی به مرحلهصی بحرانی میصرسد .نتایج این پژوهش نشان میصدهد سامانهصی زمانی طبیعی نگاشت دریافت شده در تاریخ ۸ دیماه ۱۳۹۳ که متعاقبا زلزلهصی ۱/۴=MN ارمنستان (۱۸ دیماه ۱۳۹۳) را در پی داشت، یک روز و دو ساعت و چهل و یک دقیقه پیش از وقوع زلزله به مرحلهصی بحرانی رسیده است، سامانهصی زمانی طبیعی نگاشت دریافت شده در تاریخ ۲۰ دیماه ۱۳۹۳ که متعاقبا زلزلهصی ۴/۴=MN آذربایجان شرقی (۱۸ دیماه ۱۳۹۳) را در پی داشت، یازده ساعت و شانزده دقیقه پیش از وقوع زلزله به مرحلهصی بحرانی رسیده است و سامانهصی زمانی طبیعی نگاشت دریافت شده در تاریخ ۱۶ مرداد ۱۳۹۴ که متعاقبا زلزلهصی ۵/۵=MN جمهوری آذربایجان (۱۳ شهریور ۱۳۹۴) را در پی داشت، دوازده ساعت و سی و هشت دقیقه پیش از وقوع زلزله به مرحلهصی بحرانی رسیده است
Earthquake as one of the natural disasters, always considered to be a significant risk for human societies in terms of economic and death. For this reason, the attempts to predict the earthquakes have always been considered as a way of risk management. On the other hand, Iran is one of the most seismic areas in the world, by locating through Alpine-Himalayan orogenic belt. Azerbaijan in the northwest of Iran has always suffered many earthquakes during its history, and the faults of this region have caused destructive earthquakes and thus a lot of economic and human losses. Earthquake prediction by Electric precursors, called the VAN method, is one of the most successful short-term methods of earthquake prediction. For this purpose, since 2014 a network of VAN stations installed in NW Iran for recording and monitoring the Seismic Electric Signals (SES). Receiving and analyzing these signals could help to determine the magnitude, epicenter and time of impending earthquakes. In this research, the seismicity of Azerbaijan and adjacent areas to predict the time occurrence of impending earthquakes in a time window less than a week, investigated by analyzing a special time series, known as Natural Time analysis. For this purpose, the Natural Time analysis was applied on three cases of Seismic Electric Signals received in NW Iran and then observed that several hours to a few days before the occurrence of the predicted mainshock, the system reaches to the critical point. The results of this study show that the Natural Time system of received signal on 29 December 2014, that led to an MN=4.1 EQ in Armenia (07 January 2015), reached to the critical point one day and two hours and forty five minutes before the occurrence of EQ; the received signal on 10 January 2015, that led to an MN=4.4 EQ in the East-Azerbaijan (24 January 2015), reached to the critical point eleven hours and sixty minutes before the occurrence of EQ; and the received signal on 7 August 2015, that led to an MN=5.5 EQ in the Republic of Azerbaijan (04 September 2015), reached to the critical point twelve hours and thirty eight minutes before the occurrence of EQ
Study of seismicity of East Azerbaijan by Natural Time analysis