۱۹۸۳۰پ
per
شناسایی راهبردهای بهبود پایداری نظام بهره‌برداری زراعی خانوادگی کوچک-مقیاس استان همدان
scale Family Farming System In Hamadan Province-Identification of Strategies to Improve the Sustainability of Small
/مختار بهادری قزلجه
: کشاورزی
، ۱۳۹۷
، میرزائی
۲۳۸ص
چاپی - الکترونیکی
دکتری
مهندسی کشاورزی گرایش توسعه‌ی کشاورزی
۱۳۹۷/۰۶/۲۰
تبریز
پژوهش حاضر با تکیه بر این مهم که واحدهای بهره‌صبرداری زراعی خانوادگی کوچک-مقیاس سبک زندگی بسیاری از روستائیان و بخش اعظمی از واحدهای بهره‌صبرداری زراعی استان همدان را تشکیل می‌صدهند و پایداری آن‌صها ضرورتی مبرهن برای استمرار زندگی روستایی و تداوم حیات بخش کشاورزی در این استان به‌صشمار می‌صرود، به‌صمنظور شناسایی راهبردهای بهبود پایداری نظام بهره‌صبرداری زراعی خانوادگی کوچک-مقیاس استان همدان به صانجام رسید .این پژوهش به‌صلحاظ هدف کاربردی و توسعه‌صای با چارچوبی اکتشافی و در عین حال یک مطالعه‌صی پیمایشی بزرگ-صمقیاس، مقطعی، تصمیم‌صگرا، راهبردی و مبتنی بر الگوی تحقیق آمیخته بوده که جامعه‌صی آماری آن در دو گروه عمده قرار گرفتند .گروه نخست شامل دو زیرگروه بهره‌صبرداران زراعی خانوادگی کوچک‌ص-مقیاس و کارشناسان و مسئولین مراکز جهاد کشاورزی دهستان‌صهای استان همدان بود که با استفاده از روش نمونه‌صگیری چندمرحله‌صای انتخاب شدند .به‌صطوری‌صکه ابتدا تعداد ۵ شهرستان در مرکز و جهات جغرافیایی استان و سپس دو سوم مراکز جهاد کشاورزی دهستان‌صها در هر شهرستان و در مجموع تعداد ۱۲ مرکز در سطح استان به‌صصورت تصادفی انتخاب گردیدند .مسئولین و کارشناسان مراکز جهاد کشاورزی منتخب به تعداد ۵۵ نفر سرشماری شدند و حجم نمونه‌صی بهره‌صبرداران بر اساس جدول مورگان به تعداد ۴۰۵ نفر تعیین و سپس با استفاده از روش انتساب متناسب حجم نمونه در هر یک از مراکز جهاد کشاورزی منتخب، مشخص گردید .گروه دوم مشتمل‌ص بر اعضای گروه دلفی به تعداد ۱۵ نفر، پانل متخصصان به تعداد ۱۰ نفر که با استفاده از روش نمونه‌صگیری هدفمند در سطوح ملی و استانی و نیز مدیران و کارشناسان سازمان‌صهای دولتی استان همدان به تعداد ۱۴ نفر بود که با استفاده از روش نمونه‌صگیری گلوله‌صبرفی انتخاب شدند .اخذ و گردآوری داده‌صها و اطلاعات به‌صصورت اسنادی و میدانی انجام گرفت و در کار میدانی علاوه‌صبر مشاهده و مصاحبه، متناسب با مراحل مختلف تحقیق از پرسشنامه‌صهای نیمه‌صساختارمند و ساختارمند استفاده شد .همچنین در فرآیند تجزیه‌صوتحلیل و پردازش داده‌صها از نرم‌صافزارهای مناسب از جملهSPSS۱۹ ،MCDM engine ، Excell۲۰۱۳ و تکنیک‌صها و مدل‌صصهای گوناگون شامل روش دلفی فازی(FDM)، آنتروپی شانون، روش مجموع وزنی ساده(SAW)، چارچوبDPSIR ، مدلSWOT ، ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی (SPACE)و ماتریس برنامه‌صریزی راهبردی کمی (QSPM) استفاده شد .نتایج نشان داد که نظام بهره‌صبرداری زراعی خانوادگی کوچک-مقیاس استان همدان در ابعاد اقتصادی و اجتماعی تقریبا ناپایدار و در ابعاد زیست‌صمحیطی و نهادی-سیاستی نیمه‌صپایدار بوده و کل نظام در وضعیت نیمه‌صپایدار قرار دارد .همچنین نظام بهره‌صبرداری مورد مطالعه به‌صلحاظ راهبردی در موقعیت" تدافعی "(WT)و سپس به‌صترتیب در موقعیت" محافظه‌صکارانه "(WO)و" رقابتی "(ST)بود .در ادامه ۱۱ راهبرد اساسی پیشنهاد و با استفاده از ماتریس برنامه‌صریزی راهبردی کمی مورد ارزیابی قرار گرفتند .یافته‌صها نشان داد که در هر یک از موقعیت‌صهای راهبردیWT ، WO و ST به‌صترتیب راهبردهای" تطبیق الگوی کشت آبی با حداقل مقدار آب قابل‌صبرنامه‌صریزی، مزیت‌صهای اقتصادی و ویژگی‌صهای فیزیکوشیمیایی قطعات واحدهای بهره‌صبرداری"،" توانمندسازی کشاورزان در راستای تکمیل و تقویت زنجیره‌صی تولید تا عرضه "و" توسعه‌صی کشت محصولات ارگانیک، سالم و غنی‌صشده "در اولویت نخست قرار دارند که به‌صطور منطقی بایستی نسبت به عملیاتی نمودن‌صآن‌صها اقدامات مقتضی صورت پذیرد .ضمن این‌صکه بر مبنای نتایج حاصل تفاوت فاحشی میان جمع کل امتیاز جذابیت راهبردهای ارائه شده وجود ندارد و به‌صعبارت صدیگر کلیه‌صی راهبردها می‌صتوانند در سرلوحه‌صی اقدامات و برنامه‌صهای عملیاتی معطوف به بهبود پایداری نظام بهره‌صبرداری زراعی خانوادگی کوچک-مقیاس استان همدان قرار بگیرند
supply chain and Cultivation of organic, healthy and enriched products are in the top priority. Moreover, based on the results, there is no significant difference between the total attractiveness score of the proposed strategies. In other words, all strategies can be considered at improving the sustainability of the system in the form of actions and operational plan-sustainable. In terms of strategic position, the system is in a defensive(WT) area and then in a conservative(WO) and competitive(ST) area. In the following, 11 key strategies were proposed and evaluated by using a QSPM. The results showed that in each of the strategic positions WT, WO and ST, respectively the strategies of adaptation of cropping pattern in irrigated land with minimum amount of programmable available water, economic advantages and physicochemical characteristics of exploitation units , Empowerment of farmers in order to complete and strengthen the production-policy dimensions and also the whole system is semi-sustainable in terms of environmental and institutional-structured and structured questionnaire were used. In the process of analysis and processing of data, appropriate software tools such as SPSS19, MCDM engine, Excell2013 and various techniques and models include the Fuzzy Delphi Method (FDM), Shannon entropy, Simple Additive Weighting (SAW) method, DPSIR Framework, SWOT Model, Strategic Position and Action Evaluation (SPACE) matrix, and Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM) were used. The results showed that the small scale family farming system of Hamedan province is almost unsustainable in terms of economic and social dimensions and is semi-thirds of agricultural Jihad centers office in rural areas were randomly selected. The officials and experts from selected Agricultural Jihad centers office were counted as 55 people. The sample size of the producers based on the Morgan table was determined 405 people and then distributed using the appropriate allocation method among selected agricultural Jihad centers office. The second group consisted of three subgroups 1) the members of the Delphi panel were 15 people, 2) the members of the panel of experts were 10 people which both were selected using targeted sampling at national and provincial levels and 3) the managers and experts of the governmental organizations of Hamadan province were 14 people selected by using snowball sampling method. Data and information were obtained and collected with documentary and field methods. In field work, observation, interviews, semi-stage sampling. So that, first 5 cities in the center and geographical directions of the province were randomly selected. Then, two-scale family farmers and 2) experts and officials of agricultural Jihad centers office in rural of Hamadan province who were selected by multi-sectional, decision oriented, strategic, and based on a mixed research pattern.The statistical community is comprised of two main groups. The first group consisted of two subgroups 1)small-oriented study with an exploratory framework. This study can also be considered a large scale, cross-scale family farming units are not only the lifestyle of many villagers but also make up a large part of the agricultural exploitation units of Hamadan province and given that sustainability of these units is a vital necessity for the continuation of rural life and agricultural sector in this province, the present study was conducted to identify the strategies for improving the sustainability of the small scale family farming system in Hamadan province. This research is an applied and development-Smalls
scale Family Farming System In Hamadan Province-Identification of Strategies to Improve the Sustainability of Small
بهادری قزلجه، مختار
Bahadori Ghezeljeh, Mokhtar
ظریفیان، شاپور، استاد راهنما
کوهستانی، حسین، استاد مشاور
کلانتری، خلیل، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
