بررسی ساختار ماکروسکوپی و میکروسکوپی غدد بزاقی اصلی و فرعی در سنجاب ایرانی
Study of Macroscopic and Microscopic Structure of Major and Minor Salivary Glands in Persian Squirrel
/محمد بیگ محمدی
: دامپزشکی
، ۱۳۹۷
، میرزائی
۶۴ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
دامپزشکی
۱۳۹۷/۰۶/۱۹
تبریز
غدد بزاقی در بخشهای مختلف حفره دهانی پراکنده بوده و دارای ساختارهای ماکروسکوپی و میکروسکوپی متفاوتی هستند.غدد بزاقی اصلی به سه نوع پاروتید، تحت فکی و زیرزبانی تقسیم می شوند .ترشحات غدد بزاقی اکثرا از نوع سروزی بوده و حاوی ترکیباتی نظیر آب، آنزیم، موکوپلی ساکاریدها و گلیکوپروتئینهای لغزنده کننده می باشد .مطالعات متعددی در خصوص مورفولوژی، هیستوشیمی و فوق ریزبینی غدد بزاقی در پستانداران اهلی صورت گرفته است .غدد بزاقی در جوندگان به دلیل سازگاری با تنوع غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است .جهت پی بردن به ارتباط بین بیولوژی و اکولوژی سنجاب ایرانی مطالعه ماکروسکوپی و میکروسکوپی غدد بزاقی در این پستاندار از اهمیت بالایی برخوردار است .در این مطالعه تعداد ۵ سر سنجاب تحت مطالعه قرار گرفت .پس از بیهوش نمودن توسط اتر، حیوانات آسان کشی شده و ناحیه سر حیوانات جهت مطالعه آناتومیکی غدد بزاقی) پاروتید، زیرزبانی و تحت فکی (از لحاظ موقعیت توپوگرافی، مورفولوژی، سیستم مجاری و شاخصهای اندازه گیری ماکروسکوپیک ارزیابی شده و سپس نمونه ها جهت ایجاد برشهای بافتی در محلول فرمالین بافری ده درصد قرار داده شد .پس از طی مراحل تثبیت و پاساژ بافتی، برشهایی با ضخامت۶ - ۷میکرون بر روی نمونه ها) غدد بزاقی اصلی و فرعی (اعمال و به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شد .مطالعات هیستولوزیک شامل بررسی ساختار کلی بافت شناسی غدد بود .رنگ آمیزی پریودیک اسید شیف و آلشیان بلو جهت بررسی هیستوشیمیایی استفاده شد .نتایج مطالعه ماکروسکوپی غدد بزاقی اصلی نشان داد که غده بزاقی پاروتید بلافاصله زیر پوست در ناحیه زیرگوش و قسمت خلفی گوش قرار داشت .غده بزاقی تحت فکی در زیر غده بناگوشی و در دو طرف نای در قسمت خلفی و پایینی بخش عمودی فک پایین قرار داشت.غده زیر زبانی به دوشکل اصلی وفرعی وجود داشت .نتایج بافت شناسی نشان داد که در سنجاب ایرانی غدد بزاقی اصلی شامل غدد بزاقی پاروتید، تحت فکی و زیر زبانی وجود دارد .غده بزاقی پاروتید از نوع مرکب لوله ای آسینی و مختلط بود که غالبیت واحدهای ترشحی از نوع موکوسی بود .غده بزاقی تحت فکی از نوع لوله ای آسینی با غالبیت سروزی مشاهده گردید .غده بزاقی زیر زبانی در بخش خلفی زبان و از نوع لوله ای آسینی مرکب با غالبیت موکوسی بود .سیستم مجاری در غدد اصلی از نوع مجاری داخل لبولی رابط) مجاری مخطط مشاهده نگردید (، مجاری بین لبولی و مجرای اصلی بود .بافت پوششی مجاری داخل لبولی و بین لبولی از نوع مکعبی ساده و بافت پوششی مجرای اصلی از نوع استوانه ای ساده بود .غدد بزاقی فرعی در بخشهای مختلف زبان با تراکم بیشتر در خلف زبان بصورت واحدهای مجزای سروزی و موکوسی مشاهده گردید .نواحی پوزه، سطح داخلی گونه ها و کام سخت فاقد غدد بزاقی بوده و یا غدد بصورت بسیار کوچک مشاهده گردید .نتایج این مطالعه نشان داد که در سنجاب ایرانی ساختار ماکروسکوپی و میکروسکوپی غدد بزاقی از بسیاری جهات به سایر پستانداران و جوندگان شباهت داشته و لیکن در برخی موارد اختلافات آناتومیک و میکروسکوپی نیز بصورت منحصر به فرد در این پستاندار وجود دارد
Salivary glands are scattered in different parts of the oral cavity and have different macroscopic and microscopic structures. The main salivary glands are divided into three types of parotid, submandibular and sublingual. Salivary gland secretions are mostly serous and contain compounds such as water, enzymes, mucopolysaccharides and glycoproteins. Several studies have been done on the morphology, histochemistry and microbiology of salivary glands in domestic mammals. Salivary glands in rodents are of great importance because of compatibility with food diversification. The study of macroscopic and microscopic examination of salivary glands in this mammal is very important for understanding the relationship between biology and ecology of Iranian squirrels. In this study, 5 squirrels were used. After being anesthetized by the ether, the animals were euthanized and the animal's head area was evaluated for the anatomical study of the salivary glands (parotid, submandibular and submandibular) in terms of topographic position, morphology, duct system and macroscopic measurement indices, and then samples were taken to create the tissue sections were placed in 10 formaldehyde solution. After the consolidation and tissue passage, sections with thickness of 6-7 microns were applied to the samples (main and secondary salivary glands) and stained with hematoxylin and eosin. Histologic studies included an examination of the general structure of the histology of the glands. Periodic Acid Schiff staining and Alcian Blue was used for histochemical analysis. The results of macroscopic study of the main salivary glands showed that parotid gland of the parotid was immediately below the skin in the posterior part of the ear. The submandibular salivary gland was located underneath the parotid gland and was located on both sides of the trachea in the posterior and lower parts of the lower jaw. The sublingual subtype was predominantly inferior in shape. Histological results showed that in Iranian squirrels, the main salivary glands contain parotid, submandibular and sublingual salivary glands. The salivary gland of parotid was a combination of acinar secretory units and mixed tubule that dominated the secretion units of mucosal type. The submandibular salivary gland was the tubuloacinar gland. Sublingual salivary gland was in the posterior part of the tongue and was a type of mucosal constituent acuminous tube. The duct system included of intralobular, interlobular and main ducts. The lining of the smaller ducts was simple cuboidal type and the epithelium of main ducts was simple columnar type. Minor salivary glands were observed in different parts of the language with higher densities in the posterior language as separate serous and mucosal units. In the muzzle areas, the internal surface of the cheeks, and the hard palate the glands, are very small. The results of this study showed that in Iranian squirrels the macroscopic and microscopic structure of salivary glands is similar to other mammals and rodents in many respects, but in some cases, anatomical and microscopic differences are also unique in this mammal
Study of Macroscopic and Microscopic Structure of Major and Minor Salivary Glands in Persian Squirrel