واکاوی مفهوم بی نهایت در فلسفه با تکیه بر حکمت اسلامی
/رویا غفارزاده
: الهیات و علوم اسلامی
، ۱۳۹۴
، راشدی
۱۹۶ص
چاپی - الکترونیکی
کارشناسی ارشد
الهیات و معارف اسلامی گرایش فلسفه و کلام اسلامی
۱۳۹۴/۱۱/۲۰
تبریز
روش شناخت بشر تاکنون به علت محدود بودن انسان برپایه محدودیت هایی بنا شده که خود انسان جهت ادراک جهان وضع نموده است .به نظر می رسد جهت بدست آوردن فهم صحیحی از جهان هستی ، می بایست از فهم درست مفاهیم آن پیروی کرد که یکی از مهمترین آنها، مفهوم بی نهایت است .مفهوم بی نهایت یکی از مفاهیم کلیدی در حوزه فلسفه و علم است . هدف اصلی این نوشتار آشنایی با مفهوم، تطور و کاربرد بی نهایت در فلسفه و به تبع آن در برخی علوم من الجمله ریاضی، فیزیک، عرفان و ... و بررسی شباهت ها و تفاوت های این مفهوم در علوم مختلف می باشد . مفهوم بی نهایت برای نخستین بار در کتب مقدس هند باستان مطرح شده اما اولین کار جدی در مورد بی نهایت در یونان قدیم و توسط اقلیدس در بررسی اعداد اول بود .واژه ی یونانی ""apeiron به معنای "بی حد و مرز "و "نامتناهی " ابتدا در کلام" آناکسیمندر"در فلسفه مطرح شد، او" نامتناهی "را منبع همه اشیاء دانست .و بعد از آن مفهوم نامتناهی سیر تکاملی خود در در فلسفه آغاز کرد و در مسایل پارادوکسیکال زنون به اوج خود رسید و فلاسفه و دانشمندان بسیاری رابه چالش کشید.بحث از تناهی و عدم تناهی در فلسفه ی اسلامی در سه موضع مطرح می شود : موضع اول در طبیعیات و در بحث از احوال جسم است . موضع دوم در بحث از علیت و سلسله ی علل وجودی است و سرانجام موضع سوم در بحث از خلقت جهان و ازلیت آن است.در ادامه با بررسی بی نهایت مطرح شده در ریاضیات،عرفان و فلسفه و هچنین وجوه اشتراک و افتراق این مفهوم در این علوم بخشی از گستره عظیم مفهوم نامتناهی را روشن می سازیم .یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در نوشتار حاضر بررسی امکان اطلاق مفهوم بی نهایت یا عدم امکان آن بر ذات باری تعالی است .که علی رغم استدلالات سست عده ای و خلط ایشان در اقسام این مفهوم دلایل و براهین نامتناهی بودن واجب تعالی مطرح و مطلق علی الاطلاق بودن آن ذات بی بدیل اثبات می گردد .با توجه به ذات نامحدود خدا مساله امکان درک واجب تعالی به وسیله ی قوه ی درک محدود بشر و نحوه ی ارتباط موجود نامتناهی با عالم و موجودات متناهی چالش بعدی است که گفته می شود دست یابی به کنه ذات باری تعالی برای بشر مقدور نیست ولی این مساله باعث تعطیلی شتاخت انسان نسبت به خدا نمی شود و همچنین رابطه وجود بی نهایت که مبداء عالم هستی است با ماسوای خود در مکاتب مختلف فلسفی و عرفان نعابیر متفاوتی دارد که تحلیل و بررسی این دیدگاه ها موجب تنویر سیر شناخت مفهوم بی نهایت می شود.مساله مهم دیگر که در بحث از مفهوم نامتناهی مطرح می شود متناهی یا نامتناهی بودن ابعاد جهان است که در این مساله با رویکردی دوگانه و گاها متضاد در آراء فیلسوفان و دانشمندان مواجه می شویم. در این نوشتار تلاش خواهد شد که ضمن تبیین دیدگاه فلاسفه ، متکلمان ، عرفا و ریاضی دانان درباره ی مفهوم بی نهایت نظر صحیح از قرآن و روایات و احادیث و همچنین از بین آراء صحیح علماء و دانشمندان و فلاسفه مشخص گردد
The concept of infinity is one of the key concepts in the field of philosophy and science . No doubt familiar with and evolution of human thinking about the concept of infinity for enthusiasts and students of philosophy and history of science is essential . Human identification method has limitations due to limited human beings based on their perception of the world has set for man It seems to get a good understanding of the universe, it must follow that one of the most important concepts to understand the true concept of infinity And to expand the scope of science should attempt to define the concept. Infinite concept in different fields and in different sizes to be used And generally means "more than" in philosophy, this concept is true for the general features all the characteristics necessary being is important. According to Aristotle, nothing is infinite because otherwise it will be bigger than God. After he denied the existence of infinite potential, such as the set of natural numbers, but in the eighteenth and nineteenth centuries, it was difficult to avoid infinite potential So that in the philosophy of mathematics to accept abstract entities knowing the infinite potential infinite, for example, the set of all natural numbers objects defined Awan was required. The Infinity is a concept shared between mathematics and philosophy has always been between the two are exchanging knowledge. In Islamic philosophy and concept of the infinite nature of God and Lahd be completed to the extent necessary being that all is not Avsafsh Finally but not one that is short, but infinite nature of God, infinite inherent in every way and has all the virtues and him in every way that we think is unlimited. It is not a place you're not, not when there is not and has not perfection Her intensity so extreme that the whole universe is infinite and being imparted to and derived from the nature of the infinite Nhaytsh . If the Holy Quran likens him to a lamp with extremely bright light and low light does not. . According to the Quran "Air ... For heavens on earth Wafi 3 Faynma Tvlva Fsm Vjha ..... 4" Mulla also discussed using extremely simple to discuss his philosophy Alashya .... indeed all deals And the lack of a clear statement on the evidence of the universality and comprehensiveness of its simple nature of the sacred nature knows And lack some components and a reason to infinity states And so a new horizon in the analysis of this concept lay ahead. This article will attempt to explain the views of philosophers, theologians, mystics and mathematicians about the concept of infinity accurate view of the Qur'an and the hadiths and sayings of scholars, scientists and philosophers but also specify the correct vote