تاثیر سرمایهصگذاری روی پروژهصهای آبی بر تولید بخش کشاورزی در استان کردستان
/طه دستوم
: کشاورزی
، ۱۳۹۶
، راشدی
چاپی
کارشناسی ارشد
مهندسی کشاورزی گرایش اقتصاد منابعصطبیعی و محیطصزیست
۱۳۹۶/۱۱/۱۷
تبریز
اجرای پروژهصهای آبی یکی از اولویتصهای سرمایهصگذاری کشورها به حساب میصآید .یکی از اهداف عمده این سرمایهصگذاریصها افزایش سطح تولید محصولات کشاورزی است .در کشور ما نیز بهصدلیل وضعیت نامناسب منابع آب و سطح پایین تولیدات کشاورزی اجرای این پروژهصها از اهمیت بالایی برخوردار بوده است .استان کردستان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و تاکنون چندین پروژهص صآبی عمدتا در بخش سد و شبکه در استان اجرا شده و برخی از آنصها به بهرهصبرداری رسیده است .با توجه به اثرات مثبت و منفی پروژهصها و نقش اصلی آنصها در تولید، مطالعه حاضر بر این شده با نگرش علمی به این موضوع جایگاه پروژهصها ی آبی را در بخش کشاورزی استان مورد مطالعه قراردهد .به همین منظور و با توجه به ادبیات اقتصادی جهت بررسی نقش پروژهصهای سرمایهصگذاری در بخش کشاورزی از رهیافتصهای تابع سرمایه و تابع تولید بهره گرفتهصشد .توابع مورد نظر در قالب سیستم معادلات و با استفاده از روشص دادهصهای پانل برای دوره۱۳۷۷ - ۹۴در استان کردستان برآورد شد .در این مطالعه چهار شهرستان بیجار، سقز، قروه و دیواندره به عنوان منطقه مطالعه انتخاب شدند .که در طی دوره مطالعه بیش از ۸۰ درصد تولیدات زراعی استان کردستان در این چهار شهرستان بوده است و سرمایهصگذاریصهای مربوط به پروژهصهای آبی بعد از انقلاب در این شهرستانصها اجرا شده است .آمار و اطلاعات مورد نیاز از سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان، شرکت آب منطقه-ای کردستان، مرکز آمار ایران و بانک مرکزی ایران گردآوری شد .وجود شرایط همزمانی در دو تابع درآمد)ارزش افزوده (و سرمایهصگذاری پس از آزمون پذیرفتهصشد .با انجام آزمون شناسایی معادلات، بیش از حد مشخص بودن آن-ها تأیید شد .نتایج آزمون F لیمر نشان داد که مدل سیستم معادلات درآمد و سرمایهصگذاری بایستی با تکنیک پانل برآورد شود .هچنین با انجام آزمون هاسمن رهیافت اثرات ثابت به اثرات تصادفی ترجیح دادهصشد .اما نتایج آزمون استقلال برآورد مدل با روش تجمیع دادهصها را ملزم کرد .نتایج حاکی از آن است که کشش سرمایهصگذاری، نیروی کار و سطح زیرکشت به ترتیب۵۶/۰ ، ۶۸/۰ و ۴۴/۱ بوده است و تاثیر مثبت و معنیصداری روی تولیدات)درآمد (زراعی استان کردستان دارند .همچنین درآمد و وقفه درآمد با سرمایهصگذاری بهصترتیب با کششصهای ۳۰/۰ و ۶۳/۰ رابطه مستقیم و نرخ بهره با ضریب ۱۶/۰ ارتباط معکوس با سرمایهصگذاری را نشان دادند .کردستان استانی غیرصنعتی است و اغلب جمعیت روستایی در بخش کشاورزی فعالیت کرده و از این طریق امرار معاش میصکنند لذا توجه ویژه به سرمایهصگذاری در پروژهصهای آبی با اختصاص سهم بیشتری از بودجهصهای عمرانی کشور و نیز تشویق و ترغیب بخش خصوصی به سرمایهصگذاری در راستای افزایش تولید و درآمد و نیز افزایش اشتغال و رفع مشکل بیکاری در استان کردستان ضروری به نظر میصرسد
The Implementation of water projects is one of the priorities of countries investment. One of the main goals of these investments is to increase the agricultural production. In our country implementation of these projects is of very important due to the inappropriate water resources status and the low level of agricultural production. Kurdistan province is not an exception, So far several water projects have been implemented in the dam and network in the province, and some of them have been used. Regarding the positive and negative effects of above projects and their main role in production, the present study purpose to study the effect of investment water projects in the agricultural sector of the province with a scientific aspect on this subject. For this purpose and with regard to the economic literature, for investigating the role of investment projects in the agricultural sector, the approaches of investment and production function were used. The functions were estimated in the form of system equations and using panel data method for the period 1997-1998 in Kurdistan province. In this study, four county called Bijar, Saghez, Ghorveh and Divandareh were chosen as the study area. During the period of the study, more than 80 percent of the agricultural production in Kurdistan province have been in these four counties, and the investment of water projects in these cities have been implemented after the Islamic revolution of Iran. The required data were collected from the Agricultural jihad Organization of Kurdistan Province, Kurdistan Regional Water Authority, Statistical Center of Iran and Central Bank of the Islamic Republic of Iran. At first, simultaneity test was performed. The result showed that the system of equation is over identified. Therefore, three Stage least squares (3SLS) approach was used to estimate the system of equations.The results of F Limer's test demonstrated that the system equations of income and investment should be estimated by panel technique. Also, by performing the Hausman test, the fixed effect approach was preferred over the random effects. But the results of the independence test required model estimation with the Pooled data model. The results indicated that the elasticity of investment, labor and crop area have been 0.48, 0.58 and 1.43, respectively. They have a positive and significant effect on the agricultural products (income) in Kurdistan province. Also there is direct relation between income and investment with elasticitys of 0.63 and 0.28 respectively, and interest rates with coefficient 0.17 has an inverse relationship with investment. Kurdistan is a non-industrial province and most of the rural population is employed in the agricultural sector. Therefore, special attention to investment in the water projects by allotment a more share of the country's development budget and encouraging and persuading the private sector to investment seems necessary. These investments provide an opportunity to increase production and income and as well as increasing employment in Kurdistan province