بررسی شاخصهای فقر روستایی و عوامل موثر بر آن در استانهای شمالغربی ایران
/شبنم باقرپورصدفی
: کشاورزی
، ۱۳۹۶
، میرزائی
چاپی
کارشناسی ارشد
مهندسی اقتصاد کشاورزی گرایش سیاست و توسعه کشاورزی
۱۳۹۶/۱۲/۲۲
تبریز
بدون شک اولین قدم در برنامهریزی مبارزه با فقر در راستای سیاستگذاری در زمینه توسعه، شناسایی هرچه دقیقتر افراد فقیر و شناخت صحیح و آگاهانه از وضعیت فقر است .برای انجام این مهم نیز تعریف، تبیین و کاربرد شاخصهایی برای اندازهگیری فقر که بتواند وجوه مختلف فقر را نمایان سازد ضروری به نظر میرسد .همچنین یکی از مهمترین مباحث رشد و توسعه در کشورها، مسئله فقر و مبارزه با آن است، به گونهای که اگر کشوری در مسیر از بین بردن یا کاهش فقر نباشد، در مسیر رشد و توسعه هم نخواهد بود .در این راستا تعیین خط فقر و شاخصهای اندازهگیری فقر بسیار مهم میباشد .هدف این تحقیق بررسی شاخصهای اندازهگیری فقر و عوامل موثر بر آن در مناطق روستایی استانهای شمالغربی میباشد که طی دوره۱۳۶۵ -۹۴دادههای خام درآمد-هزینه و خصوصیات اجتماعی-اقتصادی خانوار از مرکز آمار گردآوری شده وسپس به برآورد شاخصهای اندازهگیری فقر که شامل شاخصهای مدرن که خود به دو گروه شاخصهای نابرابری ساده شامل،شاخصهای جینی، اتکینسون، آرار و نیز شاخصهای نابرابری قطبیشده شامل، شاخصهای دی- ای-آر، فاسترولفسون، استبان-گرادین-ری و شاخصهای کلاسیک که شامل شاخصهای نسبت سرشمار، شکاف فقر، نسبت شکاف درآمدی، کاکوانی، فقر سن، شدت فقر سن میباشند، پرداخته شده است .نتایج برآورد شاخصهای مورد بررسی که با استفاده از بسته نرمافزاری DASP محاسبه شدهاند، نشان از افزایش هردو گروه شاخصها در سالهای ابتدای دوره۱۳۶۵) -(۷۰و سالهای انتهای دوره۱۳۹۱) -(۹۴و کاهش این شاخصها در میان دوره۱۳۷۱) -(۹۰میباشد .نتایج برآورد شده نشان میدهد که وضعیت فقر در استانهای شمالغربی به ترتیب در استان آذربایجانشرقی و اردبیل، آذربایجانغربی، زنجان و قزوین و در نهایت استان کردستان دارای وضعیت مطلوبی بوده و کردستان بدترین وضعیت را در بین استانهای مورد بررسی دارد .در مورد نتایج بررسی عوامل موثر بر فقر نیز نرخ تورم، نرخ بیکاری، باروری، بعد خانوار و روند زمانی و جمعیت روستایی دارای اثر مثبت و رشداقتصادی، شاخص قیمت تولیدکنندگان کشاورزی، موجودی سرمایه خالص بخش کشاورزی و ارزش افزوده بخش کشاورزی دارای اثر منفی بر فقر بودهاند و به عنوان مهمترین عوامل موثر بر فقر شناخته شدهاند .با توجه به عوامل بیان شده که بر فقر تاثیرگذارند، پیشنهاد میشود بستر مناسب برای کنترل این عوامل مورد بررسی فراهم شود تا بدین صورت بتوان مسیر کاهش فقر در جامعه را هموارتر نمود
Undoubtly the first step in planing of anti-poverty and reduce inequality for the development of society is a good recognizing of poor people and poverty situation. For doing this is necessary to define and use poverty indicators for measuring poverty, that can reveal the different aspects of poverty. Also one of the important topics of growth and development of countries is, poverty and the flight against poverty. So that if a country is not on the path of eliminating or reducing poverty, it will not be on the path of growth and development. For this reason the most important concerns of governments is, awareness of poverty and inequality in society to take action to improve the status of poverty and distribution of income. In this regard it is important to be determining the poverty line and poverty measurement indicators. In this research with the aim of examining the situation of poverty and distribution of income inequality. Indicators of poverty measurement which includes modern and classical indicators and the impact of some macroeconomics variables on povertythe factors affecting poverty with using data of income plan for households in rural areas of the country and north west provinces for years 1987-2016, with Stata software and DASP package calculating of classical indicators wich includes: Head Quant Ratio,Poverty Gap, Income Gap Ratio, Kakwani,Severity Poverty of Sen,Sen Poverty and modern indicators wich includes : Gini,Atkinson, Arrar, DER,Foster Wolfson,Steban Gradin Ray, shows that povert increased in years 1987-1992 and 2012-2016 but decreased in 1993 till 2011 and eventually about ranking of north west provinces we can say that, East Azarbaijan with Ardebil are in first place in having good welfare, and in the next ranks, West Azarbaijan , then Zanjan & Qazvin and the last rank is for Kordestan