عنوان

ارزیابی شاخص گردشگری درمانی و ارایه مدل توسعه صادرات خدمات درمانی( مطالعه موردی :استان آذربایجان شرقی)

‭۱۸۲۹۵پ‬

per

ارزیابی شاخص گردشگری درمانی و ارایه مدل توسعه صادرات خدمات درمانی( مطالعه موردی :استان آذربایجان شرقی)

/اکبر قاسمی یالقوزآغاج

: اقتصاد، مدیریت و بازرگانی

، ‮‭۱۳۹۶‬

، میرزائی

چاپی

دکتری

علوم اقتصادی گرایش بخش عمومی

‮‭۱۳۹۶/۱۱/۱۵‬

تبریز

گردشگری درمانی به عنوان یکی از زیرمجموعه های گردشگری سلامت، از مهمترین بخش های صنعت گردشگری است و منافع اقتصادی و اجتماعی زیادی برای مناطق مقصد گردشگری درمانی دارد .هدف از این مطالعه بررسی شاخص های موثر بر جذب گردشگران درمانی در استان آذربایجان شرقی و ارائه مدل توسعه می باشد .برای تجزیه و تحلیل داده‌صهای تحقیق از روش های حداقل مربعات جزئی مدلسازی معادلات ساختاری‮‭SEM)- (PLS‬، تکنیک تصمیم گیری چند معیاره فازی ‮‭ANP‬ و ‮‭DEMATEL‬ و مدلسازی ساختاری تفسیری ‮‭(ISM)‬ استفاده شده است .ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است .شاخص های گردشگری درمانی عبارتند از :شاخص های هزینه، کیفیت، مقصد و زیرساخت های فنی و تخصصی .در مرحله اول تعداد ‮‭۳۵۰‬ پرسشنامه به روش نمونه‌صگیری تصادفی، بین گردشگران درمانی که جهت دریافت خدمات درمانی و پزشکی به مراکز درمانی و بهداشتی استان آذربایجان شرقی مراجعه کرده اند، توزیع گردید که در نهایت تعداد ‮‭۲۸۵‬ پرسشنامه بطور کامل تکمیل و عودت داده شد .یافته ها نشان می‌صدهد ارتباط مثبت و معناداری بین شاخص های گردشگری درمانی و ادراکی گردشگران درمانی و قصد رفتاری آنها وجود دارد .شاخص کیفیت بیشترین تاثیرگذاری را نسبت به شاخص های هزینه، مقصد و زیرساخت های فنی و تخصصی بر تصویر مقصد درک شده و قصد رفتاری دارد .همچنین کیفیت درک شده بیشترین تاثیر را نسبت به عوامل واسطه ای ارزش، تصویر مقصد درک شده و رضایتمندی بر قصد رفتاری گردشگران درمانی دارد .تاثیرگذاری بیشتر شاخص کیفیت و کیفیت درک شده بر روی تمایل رفتاری گردشگران درمانی، ناشی از نگرانی بیماران خارجی نسبت به کیفیت درمان در خارج از کشور خود می باشد .در مرحله دوم تعداد ‮‭۱۰‬ نفر از مدیران و کارشناسان خبره در گردشگری سلامت و درمان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید .شاخص ها با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره ‮‭DEMATEL‬ و ‮‭ANP‬ فازی، ماتریس ارتباطات درونی بین شاخص ها و اهمیت آنها مورد بررسی قرار گرفت .یافته های تحقیق بیانگر این است که از میان ‮‭۲۴‬ شاخص شناسایی شده، تعداد ‮‭۱۲‬ زیرشاخص به عنوان شاخص های موثر بر جذب گردشگران درمانی شناسایی و ارزیابی گردید .همچنین شاخص مربوط به مقصد دارای کمترین تاثیرگذاری و بیشترین تاثیرپذیری می باشد و تحت تاثیر سایر شاخص ها قرار دارد .نتایج ارزیابی شاخص های گردشگری درمانی از دیدگاه مدیران و کارشناسان و گردشگران درمانی نشان می دهد که شاخص های کیفیت، زیرساخت های فنی و تخصصی و هزینه نسبت به شاخص مقصد از اهمیت زیادی برخوردار می باشند .در نهایت با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری و عوامل توسعه گردشگری درمانی، مدل توسعه صادرات خدمات درمانی ارائه شده است .در مدل توسعه داده شده بسته های قیمت گذاری شفاف و بروز خدمات درمانی، توسعه سیستم اطلاعاتی جامع گردشگری درمانی، ایجاد و توسعه وب سایت جامع گردشگری درمانی به زبان های مختلف، ایجاد و توسعه آژانس های خدمات گردشگری درمانی و سلامت، بهبود رفتار و برخورد پزشکان و پرستاران با بیماران خارجی و نظارت وزارت بهدشت و درمان و اعتبارسنجی مراکز درمانی و بیمارستان ها به عنوان عوامل دارای قدرت نفوذ زیاد و میزان وابستگی کمی هستند .بر این اساس می توان نتیجه گیری کرد که جهت توسعه گردشگری درمانی مدیران، سیاستگذاران و ارائه دهندگان خدمات گردشگری درمانی می بایست توجه خاصی به شاخص های کیفیت، زیرساخت های فنی و تخصصی و هزینه نمایند تا رشد و توسعه این صنعت تسریع و عملی شود .همچنین با توجه به اینکه توسعه صنعت گردشگری درمانی و پزشکی نیازمند نگاه سیستمی و جامع می باشد، بنابراین باید استراتژی مناسبی جهت افزایش گردشگران درمانی و توسعه این صنعت ارزآور در مناطق مقصد گردشگری با هماهنگی میان سازمان های مرتبط با این بخش، در سطوح کلان و خرد تدوین و اجرا شود

Medical tourism as one of the subsets of health tourism is one of the most important sectors of the tourism industry and has many economic and social benefits for destinations of medical tourism. The purpose of this study was to evaluate the effective factors on the attraction of medical tourists in East Azerbaijan province and to present the development model. To analyze the research data, structural equation modeling (PLS-SEM), ANP and DEMATEL multi-criteria decision making techniques and Interpretative Structural Modeling (ISM) have been used. The main tool of data collection was a researcher made questionnaire. Medical tourism indicators include: cost, quality, destination and technical and specialized infrastructure indicators. In the first step, 350 questionnaires were distributed randomly among Medical care tourists who were referred to medical and health centers of the East Azerbaijan Province for medical treatment which 285 questionnaires were answered. Findings suggest that there is a positive and significant correlation between medical and perceptual tourism indicators of medical tourists and their behavioral intention. The quality index has the most impact on the perceived destination image and behavioral intention in contrast to cost, destination and technical and specialized indicators. Also, perceived quality has the greatest impact on intermediary variables of perceived value, perceived target image and satisfaction with the behavioral intention of medical tourists. The greater impact of the quality and perceived quality index on the behavioral tendency of medical tourists is due to the concern of foreign patients about the quality of treatment abroad. In the second step, 10 managers and experts in medical tourism and treatment were selected using purposed sampling. Indicators were examined using the multi-criteria decision making methods of DEMATEL and fuzzy ANP, the matrix of internal communication between indices and their importance. The research findings indicated that among the 24 identified indicators, 12 sub-indicators were identified and evaluated as effective indicators on the absorption of medical tourists. Also, the destination index has the least as an influencing variable while it is mostly affected by other indicators. The results of evaluation of medical tourism indicators from the point of view of managers and medical experts and tourists show that quality indices, technical and specialized infrastructure, and cost have great importance in contrast to the destination index. Finally, the development model of medical services export is presented using interpretive structural modeling. In the presented developed model; transparent pricing packages and update medical services, development of integrated information tourism system, creation and development of a comprehensive tourism website in different languages, establishment and development of medical tourism services agencies, improvement of behavior of doctors and nurses with foreign patients, the supervision of the ministry of health, the treatment and validation of health centers and hospitals emphasized as influential factors with small degree of dependency. Based on this, it can be concluded that for the development of medical tourism, managers, policymakers and providers of medical tourism services should pay special attention to quality indicators, technical and specialized infrastructure in order to accelerate the development of this industry. Also, considering that the development of medical tourism requires a systematic and comprehensive look, a proper strategy for increasing the medical tourists and developing this worthwhile industry in the tourist destinations should be coordinated among the organizations associated with this sector at macro level

قاسمی یالقوزآغاج، اکبر

اسدزاده، احمد، استاد راهنما

ایمانی خوشخو، محمدحسین، استاد مشاور

جبارزاده، یونس

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی