۱۸۰۸۰پ
per
تأثیر تغییرات نرخ تعرفه مواد غذایی بر رفاه خانوارهای ایرانی
/سمانه خلیلی ملکشاه
: کشاورزی
، ۱۳۹۶
، افشاری
چاپی
دکتری
اقتصاد کشاورزی-گرایش سیاست و توسعه کشاورزی
۱۳۹۶/۰۶/۰۸
تبریز
تأمین غذای جمعیت رو به رشد با توجه به محدودیت منابع دولتمران را به گسترش روابط تجاری به منظور بهره‌صمندی از مزایای تجارت بین‌صالملل و افزایش استانداردهای زندگی سوق داده است .فرآیند جهانی‌صسازی مانند سایر سیاست‌صهای اقتصادی به نفع برخی و به ضرر دیگران می‌صباشد .بنابراین شناخت برندگان و بازندگان اصلاحات سیاست تجاری مهم می‌صباشد .در این راستا هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر تغییرات نرخ تعرفه مواد غذایی بر رفاه خانوارهای شهری و روستایی ایران طی دوره زمانی۱۳۸۴ - ۹۳با در نظر گرفتن نقش همزمان خانوارها به‌صعنوان مصرف کنندگان، تولیدکنندگان و نیروی کار و هم-چنین با در نظر گرفتن خصوصیات بازار محلی می‌صباشد .بدین منظور برآورد نتایج در چهار مرحله انجام شد :در مرحله اول رفتار مصرفی و تقاضای خانوار برای گروه‌صهای اصلی مواد غذایی با استفاده از تابع تقاضای QUAIDS برآورد گردید .در مرحله دوم وسعت عبور تغییرات نرخ تعرفه به قیمت‌صهای داخلی و درصد تغییرات قیمت حاصل از تغییرات نرخ تعرفه با استفاده از مدل عبور نرخ تعرفه برآورد گردید .در مرحله سوم کشش‌صهای قیمت-دستمزد و درصد تغییرات دستمزدهای حاصل از تغییرات قیمت‌صها با استفاده از معادله درآمد خانوار تعیین گردید .در نهایت اثرات تغییرات نرخ تعرفه بر قدرت خرید و درآمد در تابع مطلوبیت غیرمستقیم برای به‌صدست آوردن اثرات رفاهی حاصل از تغییرات نرخ تعرفه جمع گردید .نتایج برآورد وسعت عبور نرخ تعرفه به قیمت‌صهای داخلی نشان دهنده عبور ناقص نرخ تعرفه به قیمت مواد غذایی است .همچنین دامنه عبور نرخ تعرفه در مناطق شهری و روستایی و در استان‌صهای مختلف متفاوت می‌صباشد، به‌صطوری‌صکه در مناطق روستایی نرخ تعرفه تنها به قیمت‌ص غلات (۷ درصد(، روغن و چربی (۲۶ درصد (و قند و شکر (۷/۱۲ درصد (عبور می‌صکند، در حالیکه در مناطق شهری عبور نرخ تعرفه به قیمت‌صها برای تمامی محصولات به جزص قند و شکر معنی‌صدار می‌صباشد، به‌صطور متوسط میزان عبور نرخ تعرفه در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی است .نتایج برآورد اثر کاهش نرخ تعرفه مواد غذایی بر دستمزد نیروی کار حکایت از آن دارد که در بخش شهری اثر آن در اکثر مناطق کاهشی و در برخی از مناطق افزایشی است، اما اثر این تغییرات در تمامی مناطق بخش روستایی افزایشی است .هم‌صچنین حساسیت نیروی کار ماهر در هر دو بخش مخصوصا در بخش روستایی به کاهش نرخ تعرفه بیشتر از نیروی کار غیرماهر است .پس از برآورد وسعت عبور نرخ تعرفه به قیمت مواد غذایی و کشش قیمت دستمزد، اثرات رفاهی تغییرات نرخ تعرفه برآورد گردید .لازم به ذکر است که برای این منظور کشش‌صهای قیمتی جبرانی و غیرجبرانی از طریق برآورد سیستم تقاضای QUAIDS به روش شبه پانل محاسبه گردید .نتایج برآورد اثرات رفاهی نشان می‌صدهد کاهش نرخ تعرفه اثر مثبت خالص بر خانوارهای شهری داشته و در مقابل به ضرر روستاییان بوده است .این سود بیشتر از کانال مصرف و از طریق کاهش مخارج سبد خانوار ایجاد شده است اما در مناطق روستایی به دلیل عدم عبور و عبور بسیار ضعیف‌صتر نرخ تعرفه، بطور متوسط قیمت‌صها افزایشی بوده است .اگر چه این افزایش در مناطق روستایی به نفع تولیدکنندگان بوده اما در مجموع منافع به دست آمده به دلیل خرده پا بودن تولیدکنندگان، قادر به جبران ضرر مصرف‌صکنندگان نبوده و در نتیجه باعث کاهش رفاه در این مناطق شده است .هم‌صچنین اثرات رفاهی تغییرات نرخ تعرفه در مناطق مختلف نشان داد اثرات به دست آمده نه تنها در مناطق شهری و روستایی بلکه در استان‌صهای مختلف این مناطق نیز متفاوت است .در مناطق شهری کشور در اثر کاهش نرخ تعرفه مواد غذایی، منافع مصرف‌صکنندگان (۵/۲ درصد (به همراه منافع بسیار اندک درآمد دستمزدها (۱/۰ درصد (خسارت تولیدکنندگان را جبران نموده و به‌صطور کلی رفاه به میزان ۱/۲ درصد افزایش می‌صیابد اما در مناطق روستایی کشور اثر کاهش نرخ تعرفه بر رفاه خانوارهای روستایی در کل کشور کاهشی(۶/۱ - درصد (می‌صباشد .به‌صعبارت دیگر در مناطق روستایی میزان منافع حاصل از درآمد کشاورزی و عایدی دستمزدها (۷/۰ درصد (نمی‌صتواند خسارت مصرف‌صکنندگان(۳/۲ - درصد (را جبران کند و در نتیجه رفاه کاهش می‌صیابد .نتایج نشان داد کاهش نرخ تعرفه در اکثر موارد به نفع مصرف‌صکنندگان و به ضرر تولیدکنندگان بوده است که این امر در بلند مدت منجر به آسیب به بخش تولید می‌صگردد، بنابراین پیشنهاد می‌صشود از طریق ارتقای بهره‌صوری، پیشرفت علم و فناوری، افزایش ارائه تسهیلات ارزان قیمت، حمایت از تولیدکنندگان، حمایت درآمدی از نیروی کار متضرر، افزایش سرمایه‌صگذاری و ایجاد ثروت در بخش کشاورزی میزان ضرر و زیان وارد شده به تولیدکنندگان و جمعیت‌صهای آسیب‌صپذیر را از طریق افزایش تولید و درآمد، افزایش اشتغال و افزایش کارایی حاصل از رقابت به حداقل برساند .نتایج حاصل از این مطالعه به خوبی بیانگر توانایی یا نقص بازارهای محلی در عبور قیمت‌صهای مرزی به قیمت‌صهای داخلی بوده و در نتیجه راهنمایی مناسب برای سیاست‌صگذاران جهت اصلاح ساختار بازارهای محلی قبل از پیوستن به سازمان تجارت جهانی است .در سطح ملی نتایج نشان داد تأثیر کاهش نرخ تعرفه بر رفاه خانوارها بسیار ناچیز است، این بدان معنی است اگر ایران بخواهد به سازمان تجارت جهانی بپیوندد، آزادسازی تجاری به تنهایی جهت بهبود رفاه خانوارها کافی نیست، اما ترکیبی از سیاست‌صهای جبرانی در محل و زمان مناسب و ارائه شبکه‌صهای امنیتی که عملکرد اقتصادی را بهبود بخشد، بخش مهمی از تضمین نتایج مثبت آزادسازی تجاری در افزایش رفاه، توزیع یکنواخت افزایش رفاه و کاهش فقر و توسعه است
Feed the growing population and considering resources restriction have led to policimakers expand international trade to benefit and increasing living standards. Process of globalization, like other economic policy, has benefit some and drawbaks for others, thus, identifying winners and losers of trade policy reform is important. In this context, the aim of this study is the investigation effects of food tariff changes on Iranian urban and rural households welfare with considering role of households as consumers, producers and workers, as well as taking into account market structure over 2005-2014. For this purpose, estimations were performed in four steps: in the first step consumption behavior and demand for main food groups were estimated using QUAIDS demand function. In the second step extent of tariff pass through to domestic prices and percentage price changes from tariff changes was estimated, In the Third step, price-wages elasticity and wage changes from price changes was estimated. Finally, the effects of tariff changes on purchasing power and income were calculated in indirect utility function to obtain welfare effects of tariff changes. Estimates the extent of tariff pass-through to domestic prices indicated that tariff pass-through to food prices are incomplete. Also, the range of tariff pass-through is different in urban and rural areas and in different provinces. In rural areas, tariff pass-through only to prices of cereals (7 ), oil and fat (26 ) and sugar (12.7 ), while in urban areas, tariff pass-through are significant for all products except sugar. On average tariff pass-through in urban areas is higher than in rural areas. Results of estimating the effect of food tariff reduction on wages indicate that in urban area its effect is decreasing in most regions, but its effect is increasing in all rural areas. Also, the sensitivity of skilled labor in both areas is higher than unskilled labor, especially in rural area. After estimating the extent of tariff pass-through to food prices and wage-price elasticities, welfare effects were estimated. It should be noted that for this purpose, compensated and uncompensated price elasticity was estimated with QUAIDS model and pseudo-panel data. Results show that tariff reduction have a net positive effect on urban households, in contrast, rural households lose. In urban areas, this benefit is created more from consumption channel and reducing household expenditure, however, in rural areas because of weak or not tariff pass-through, prices are increasing. Although these increases are in favor of producers, generally these benefits are inconsiderable. So that, they weren't able to compensate consumers losses, therefore welfare reduces in rural areas. Welfare effects of tariff changes in different regions showed that not only these effects are different in urban and rural areas, but also they are different in various provinces. In urban areas consumers benefits (2.5 ) with very low wage earnings (0.1 ) compensate producers losses and generally welfare increasing (2.1 ). But in the rural areas, the effect of tariff changes on welfare is decreasing (-1.6 ). In other words, in rural areas, the benefits of agricultural income and wages earnings (0.7 ) cannot compensate consumers losses (-2.33 ), thus welfare reduce. Results showed that tariff reduction were in fever of consumer and detriment of producers, which in long run damage to production. Therefore recommended by increasing productivity, promoting science and technology, producers protecting, income support to workers affected, increased investment in agricultural sector reduce producers losses. Results of this study represents the ability or defect of regional markets in pass-through the border prices to domestic market. Thus, it is a useful guide for policymakers that reform local markets structure before joining to World Trade Organization. At the national level, results showed that impact of tariff reduction on household welfare is negligible, this means that if Iran wants to join the World Trade Organization, trade liberalization is not enough to improve household welfare alone, but a combination of compensatory policies and providing security networks that improve economic performance is an important part of ensuring the positive outcomes of trade liberalization in welfare increase, uniform distribution of welfare, poverty reduction and development
خلیلی ملکشاه، سمانه
قهرمان‌زاده، محمد، استاد راهنما
پیش‌بهار، اسماعیل، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
