تأثیرمحلول فسفر مغناطیسی و قارچ میکوریز بر رشد، محتوای اسانس، کارایی جذب فسفر و خصوصیات آنتیاکسیدانی گیاه ریحان
/ادریس شعبانی سنگتراشانی
: کشاورزی
، ۱۳۹۶
، میرزائی
چاپی
دکتری
علوم باغبانی گرایش فیزیولوژی و اصلاح سبزی
۱۳۹۶/۰۷/۲۶
تبریز
فسفر یک عنصر پرمصرف بوده و نقش مهمی را در رشد محصولات کشاورزی بازی میکند .غلظت فسفر در محلول خاک با دامنه۰۰۱/۰ - ۱میلیگرم بر لیتر و حرکت فسفر قابلدسترس در خاک بسیار کم (۳/۰ سانتیمتر در سال (میباشند .علاوه بر این حتی تحت مدیریت بهینه، کارایی جذب فسفر بهوسیله گیاه تنها۱۵ - ۳۰درصد در سال میباشد .امروزه تحریک گیاهان با استفاده از میدانهای مغناطیسی بهعنوان راهی جهت افزایش کمیت و کیفیت محصولات و افزایش تحرک یون و استفاده از قارچ میکوریز بهعنوان راهی جهت افزایش جذب آب و مواد غذایی، موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است .با توجه به مطالب فوق، آزمایشی گلخانهای بهمنظور بررسی اثرات میدان مغناطیسی، قارچ میکوریز و غلظتهای مختلف فسفر در محلول غذایی(۰ ،۵ ،۱۰ ، ۲۰ و ۴۰ میلیگرم بر لیتر (بر خصوصیات رشدی، رویشی، فیزیولوژیکی، کیفی و محتوای اسانس ریحان انجام گرفت .این آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با ۴ تکرار اجرا شد .نتایج این آزمایش نشان داد که محلول فسفر مغناطیسی با بهبود شرایط فتوسنتزی گیاه و قارچ میکوریز با توسعه رشد ریشه و افزایش جذب عناصر غذایی سبب بهبود رشد ریحان میصشود .میدان مغناطیسی در مقایسه با شاهد، سبب افزایش غلظت فسفر در خاک و بافت گیاه به ترتیب با ۳۰ و ۱۳ شد .کاربرد میدان مغناطیسی در غلظت ۲۰ میلیگرم بر لیتر فسفر همچنین تلقیح با قارچ میکوریز در غلظت ۴۰ میلیگرم بر لیتر به ترتیب سبب افزایش ۵/۵۲ و ۵۲ کارایی انتقال فسفر گردید .کاربرد همزمان میدان مغناطیسی و قارچ میکوریز و فسفر منجر به افزایش مقدار کارتنویید، فعالیت آنتیاکسیدانی، مقادیر آنزیمهای آنتیاکسیدان مانند کاتالاز، پراکسیداز و کاهش مقادیر فنل و فلاونویید کل گیاه ریحان گردید .مقادیر متیل چاویکول، متیل اوژنول و سسکویی ترپن هایی مانند آلفا بیزابولن، آلفا هیومیلن و کاریوفیلن با استفاده از محلول فسفر مغناطیسی و قارچ میکوریز افزایش یافت .نتایج ما نشان داد که استفاده از محلول فسفر مغناطیس و قارچ میکوریز میتواند ابزار مؤثری برای افزایش جذب و کارایی انتقال فسفر حتی در غلظتهای پایین باشد، همچنین بهطور بالقوه یک روش طبیعی جهت بهبود رشد و تحریک تولید ترکیبات دارویی در گیاه ریحان را ارائه میکند
Phosphorus (P) is a crucial macronutrient that plays a great role in growth of agricultural crops. P concentration in soil solution range from 0.001 to 1 mg L-1 and the mobility of plant-available P in soils (0.3 cm per year) is very low. Furthermore, even under optimum management, the efficiency of P uptake by plant is only 1530 per year. Nowday, researchers have been interested in stimulating plants using magnetic fields as a way to increase the quantity and quality of crops, increase ion mobility and use of mycorrhiza fungus as a way to increase the absorption of water and nutrient. According to the above, an greenhouse experiment was conducted to assess the effects of magnetic field (G1, G0) arbuscular mycorrhizal fungi (M1, M0) and P concentration in the nutrient solution (0, 5, 10, 20 or 40 mg L-1) on the growth, vegetative, physiological, qualitative characteristics and content of essential oil of basil. The experiment was designed as a factorial combination and treatments were arranged in a completely randomized design with four replicates. The results of this experiment showed that magnetic P solution by improving the photosynthetic conditions of the plant and mycorrhizal fungus with the development of root growth and increased absorption of nutrients improved the growth of basil. Magnetic field increased P concentration in soil and plant tissue by 30.0 and 13.0 , respectively, in comparison to the control. The application of magnetic field at 20 mg L-1 P as well as the inoculation of AMF at 40 mg L-1 P, increased the P translocation efficiency by 52.5 and 52.0 , respectively. Treatment of basil plants with magnetic field, arbuscular mycorrhizal fungi and P led to increase of carotenoid contents, antioxidant activity, antioxidant enzyme contents such as catalase and proxidase as well as decrease in phenol and flavonoid compounds content. Methyl chavicol, methyl eugenol and sesquiterpenes like bisabolene, -humulene and caryophyllene content was increased by magnetic P solution and mycorrhizal fungi colonization. Results clearly demonstrated that the use of magnetic field and arbuscular mycorrhizal fungi could be used an effective tool for enhancing uptake, movement efficiency of P even at low concentrations as well as potentially represent natural ways of promoting growth and motivate the production of pharmaceutical compounds in basil