عنوان

بررسی ویژگیها و تحولات ژئومورفولوژیک رودخانه صوفی چای

‭۱۸۰۰۴پ‬

per

بررسی ویژگیها و تحولات ژئومورفولوژیک رودخانه صوفی چای

/اصغر عبداله زاده

: جغرافیا و برنامه ریزی

، ‮‭۱۳۹۶‬

، افشاری

چاپی

کارشناسی ارشد

هیدروژئومورفولوژی

‮‭۱۳۹۶/۰۶/۰۷‬

تبریز

ژئومورفولوژی رودخانه اصطلاحی است که مکانیک و رفتار و شکل رودخانه را از نظر تاریخی و در طول دورههای میلیون سالی بررسی میکند و تحولات رودخانهای را متاثر از تغییر شرایط اقلیمی و حرکات پوسته زمین میداند .جریان رودخانهها از مهمترین پدیدههای دینامیکی در پوسته زمین هستند که نه تنها در تغییر سیمای زمین نقش دارند، بلکه شکل و نحوه زیست انسان در کرهی زمین را نیز تعیین مینمایند .اکثر طرحهای آبی از قبیل سدها، پل- ها، ایستگاههای پمپاژ که برروی رودخانهها یا در حاشیه آن احداث میگردند، به نوعی متأثر از تغییرات مورفولوژیکی رودخانه هستندهدف از انجام این تحقیق بررسی ژئومورفولوژی رودخانه صوفیچای به منظور شناسایی کلی شکل، فرآیند توسعه، روند تغییرات و تکامل آن می باشد، لذا از نتایج تحقیق انتظار میرود که ویژگیها و تحولات ژئومورفیکی رودخانه صوفیچای را آشکار نموده و تغییرات مسیر رودخانه را مشخص نماید .حوضه آبریز صوفیچای از زیر حوضههای دریاچه ارومیه میباشد که در جنوب شرق این دریاچه واقع شده است .این حوضه از نظر موقعیت جغرافیایی بین ‮‭۵۳ ۰۰‬تا ‮‭۰۸۳‬عرض شمالی و‮‭۰۰۳ ۰۰‬ تا ‮‭۰۰۳ ۵‬ طول شرقی واقع شده است .حداکثر ارتفاع قرمش داغ با ارتفاع ‮‭۰۴۶‬متر است که خطالراسی بین حوضه قلعهچای و صوفیچای میباشد و حداقل ارتفاع حوضه‮‭۶۴۰۴‬ متر در خروجی حوضه واقع شدهاست .مهمترین رودخانهی جاری در سطح منطقه صوفیچای میباشدجهت دستیابی به اهداف تحقیق از شاخصهای ضریب خمیدگی، گرادیان شیب و زاویه مرکزی و همچنین از نقشه- های توپوگرافی ،‮‭۶:۵۰۰۰۰‬نقشههای زمین شناسی ،‮‭۶:۶۰۰۰۰۰‬عکس های هوایی ،‮‭۶:۵۵۰۰۰‬مدل ارتفاعی رقومی) ،‮‭DEM‬ ( تصاویر ماهواره ای ، دستگاه سیستم تعیین موقعیت جهانی‮‭GPS‬ و نرم افزارهای ‮‭Arc‬ استفاده شد .لذا در این ‮‭Auto Cad‬، ‮‭SPSS‬، ‮‭Microsoft Excel‬ ، ‮‭Global Mapper‬، ‮‭ENVI‬ ، ‮‭GIS‬تحقیق ضمن توجه به عوامل تاثیر گذار و تاثیرپذیر در مورفولوژی رودخانه از شاخصهای ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی و گرادیان شیب با هدف آشکار سازی تغییرات مورفولوژیکی رودخانه صوفی چای در فاصله زمانی‮‭۶۶۶۶ ۶۶۶۶‬ و‮‭۶۶۶۶‬ تا‮‭۴۰۶۶‬ استفاده شده است .نتایج به دست آمده نشان میدهند که مورفولوژی بستر رودخانه صوفی چای از عوامل توپوگرافی، لیتولوژی و عوامل انسانی متاثر و بستر رودخانه صوفیچای در بالا دست تحت تاثیر سنگهای آذرین درونی و در پایین دست متاثر از سازنده

River geomorphology is a term that investigates the mechanics, shape, and behavior of the river historically and over millions of years. This field examines the river changes based on the climate changing and movements of the earth's crust. River flows are one of the most important dynamic phenomena in the Earth's crust and not only are they involved in the transformation of Earth's image, but also determine the shape and mode of human life in the Planet. Most water projects, such as dams, bridges, pumping stations that are built on or near the rivers, are somewhat influenced by the river's morphological changes. The purpose of this research is to study the geomorphology of the Sofi Chay River in order to identify its overall shape, development, change process and evolution. Therefore, it is expected from the present research to reveal the geomorphic features and developments of the Sofi Chay River and to determine the river course changes. The Sofi Chay basin is a sub-basin of the Lake Urmia basin and is located in south east of the lake. The basin is located between the 153 41 to 183 11 northern latitude and 443 12 to 423 51 eastern longitude. Qermesh Dagh with the maximum height of 1426 meters is a ridge between Galeh Chay and Sofi Chay basins. The lowest part of the basin, located at the basin outlet, is 0222 meters high. Sofi Chay is the most important flowing river in the area. In order to achieve the research objectives, curvature coefficient index and slope gradient and central angle indexes, and also topographic maps 0051111, geological maps 00011111, aerial photos 0055111, digital elevation model (DEM), satellite Images, global positioning system (GPS) and ARC GIS, ENVI, Global Mapper, Microsoft Excel, SPSS, Auto Cad, and other software were used. Therefore, in order to determine the morphological changes of the Sofi Chay River between 0966 to 0990 and 0990 to 2106, we used the indexes of curvature coefficient, central angle and slope gradient along with considering influential and influenced factors. The results show that the morphology of the Sofi Chay River bed isinfluenced by topographical, Lithological and anthropogenic factors. The upstream of Sofi Chay bed is influenced by intrusive igneous rocks and its downstream is under the effects of loose formations. In addition, lateral erosion has had the greatest impact on the magnitude of indexes studied

اصغر عبداله زاده

رجبی، معصومه، استاد راهنما

نیکجو، محمد رضا، استادراهنما

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی