کاربرد سناریو پایه مدل اسلوس در شبیه سازی توسعه شهری) مطالعه موردی کلانشهر تبریز(
/علی واحدی آقجه
: برنامه ریزی وعلوم محیطی
، ۱۳۹۶
، افشاری
چاپی
کارشناسی ارشد
سنجشازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی گرایش :مطالعات شهری و روستایی
۱۳۹۶/۰۶/۱۶
تبریز
کلانشهرهای ایران در طول دو دهه اخیر شاهد توسعه فیزیکی قابل توجهی بوده است، که عمدتا بخاطر جاذبه های اقتصادی و اجتماعی آنها می باشد .هدف از این تحقیق کشف ویژگیهای رشد شهری شهر تبریز در گذشته و پیش بینی آن برای دهه های آینده می باشد تا بتوانیم از آن بعنوان زمینه ای برای برنامه ریزی شهری استفاده کنیم . مدل رشد شهری Sleuth برای داده های تاریخی تولید شده از تصاویر ماهواره ای Landsat TM۸ سالهای۲۰۱۶- ۱۹۹۳در سه مرحله کالیبره شد .و ضرایب رشد تولید شده توسط مدل، با استفاده از برنامه اجرایی OSM برای انتخاب در مراحل بعد ایجاد شدند .در مقایسه با دیگر مطالعات .پنج ضریب رشد شهری، پخش، انتشار، زایش، مقاومت شیب و جاذبه جاده ارزشهای۲۶ ،۴۰ ،۳۸ ، ۷۶ و ۸۹ را به ترتیب در سال ۲۰۱۶ داشتند .ضرایب رشد) ویژگی شهری (می تواند نمایانگر ویژگیهای رشد شهری در کلانشهر تبریز باشد .ضرایب رشد مشخص کرد که در طول مدت مطالعه رشد شهری در منطقه توسط توسعه شهری از طریق استقرار شبکه جاده و توسعه از قسمت بیرونی مراکز شهری موجود احاطه شده بود .در مقایسه با دیگر شهرها که مقاومت شیب تاثیر چنان زیادی در توسعه شهری نداشت ولی در شهر تبریز توپوگرافی عامل بسیار مهمی در محدود کردن توسعه شهر می باشد ..الگوهای رشد شهری آینده تا سال ۲۰۴۰ پیش بینی شد با طراحی سه سناریو، سناریوی تاریخی، سناریوی زیست محیطی معتدل و سناریوی زیست محیطی سخت .سناریوی تاریخی به شهر اجازه می داد بدون هیچ محدودیتی به رشد خود ادامه دهد مثل روندی که در گذشته حاکم بود .سناریو زیست محیطی معتدل ایجاد سناریویی بود که توسعه شهر را با استفاده از ایجاد لایه مستثنیات در بخشهایی از شهر مانند پارکها ،جنگلها، باغات مرغوب محدود می ساخت که مطلوب ترین توسعه شهر برای کلانشهر تبریز بود .سناریوی زیست محیطی سخت رشدی را با بیشترین محافظت اراائه کرد که اجازه می داد شهر مثل سناریو دوم به توسعه خود ادامه دهد اما با ضرایب رشد پخش و گسترش کمتر .نتایج نشان داد که مدلسازی Sleuth روش خوبی برای توضیح الگوی فضایی توسعه شهر تبریز می باشد .سناریوی اول نشان داد که تا سال ۲۰۴۰میلادی ۳۲۴۱ هکتار به زمینهای شهری افزوده خواهد شد و میزان عظیمی از باغات و زمینهای مرغوب از بین خواهد رفت .نتایج سناریوی دوم نشان داد که ۱۶۷۰ هکتار از زمینهای باارزش می توانند دست نخورده باقی بمانند .اما در سناریوی سوم نه تنها از میزان زیادی از زمینهای با ارزش محافظت شد بلکه مطابق با رویکرد شهر فشرده مدیران شهری را در کار ارائه خدمات شهری به شهروندان یاری می کرد .نتایج شبیه سازی توسعه فیزیکی شهر با استفاده از این سه سناریو نشان داد که مدل Sleuth به نحو مطلوبی می تواند یک ابزار بسیار مفیدی برای مدیران شهری که به راحتی بتوانند متوجه پیامدهای الگوهای توسعه در آینده باشند .براساس واقعیات و تحلیل ها نتایج نشان می دهد که سناریوی زیست محیطی معتدل برای توسعه فیزیکی شهر تبریز بسیار مفید می باشد.
Iran's metropolitan areas have seen considerable physical development over the past two decades, usually due to their economic and social attractions. The purpose of this research is to explore the features of the urban development of Tabriz in the past and its prediction for decades to be used as a ground for urban planning. The Sleuth urban growth model was calibrated in three stages for historical data generated from satellite images of Landsat TM8 from 1993-2016. Growth coefficients generated by the model were created using the OSM executive program for later selection. Compared to other studies, five urban growth factors, including propagation, propagation, birth, gradient and gravity of the road had values of 26, 40, 38, 76 and 89 respectively in 2016.Growth coefficients (urban attributes) can reflect the characteristics of urban growth in Tabriz metropolis. Growth coefficients determined that during the study, urban development in the region was surrounded by urban development through the establishment of a road network and development from the exterior of existing urban centers. Compared to other cities, the slope resistance did not have such a great impact on urban development, but in Tabriz, topography was a very important factor in limiting urban development. Future urban growth patterns are expected by 2040 with the design of three scenarios, historical, moderate environmental and tough environmental scenarios. The historic scenario allowed the city to continue to grow without any restrictions, as it was the case in the past. Moderate environmental scenario was the creation of a scenario that limited the development of the city by using a layer of exclusion in parts of the city such as parks, forests, and gardens, which was the most desirable city development for the metropolis of Tabriz. The tough environmental scenario offered the highest protection that allowed the city to continue its development as in the second scenario, but with a less diffusion and spread growth rate. The results showed that Sleuth modeling was a good method for explaining the spatial pattern of development of Tabriz city.The first scenario showed that by the year 2040, 3241 ha of land would be added to urban land, and a huge amount of gardens and lands would be destroyed. The results of the second scenario showed that 1670 ha of valuable land could remain intact. But in the third scenario, not only a large amount of valuable land was protected, but in accordance with the intensive city approach, city executives were helped to provide urban services to citizens.The results of the simulation of the physical development of the city using these three scenarios showed that the Sleuth model could be a useful tool for city managers who can easily understand the implications of future development patterns.Based on the facts and analyzes, the results show that a moderate environmental scenario is very useful for the physical development of Tabriz city