عنوان

تحلیل الگوی رفتار سفر در برنامه ریزی حمل و نقل کلانشهر تبریز

‭۱۷۴۳۱پ‬

per

تحلیل الگوی رفتار سفر در برنامه ریزی حمل و نقل کلانشهر تبریز

/مهدی عبداللهی

: جغرافیا و برنامه ریزی شهری

، ‮‭۱۳۹۶‬

، افشاری

چاپی

دکتری

جغرافیا و برنامه ریزی شهری

‮‭۱۳۹۶/۰۶/۱۲‬

تبریز

روند افزایش سریع وسایط حمل‌ونقل موتوری به‌ویژه اتومبیل و استفاده بیش‌ازحد از آن، که از سال‌ها قبل در شهرهای ایران آغازشده است، در بسیاری از کشورهای دیگر نیز کم‌وبیش مشاهده می‌شود .در این رابطه و به‌ویژه در کشورهای صنعتی پیشرفته، از سال‌ها قبل متخصصین و مدیریت‌های حمل‌ونقل و ترافیک شهری به این نتیجه رسیده‌اند که حل مشکل ترافیک تنها از روش‌های ساختاری) بهبود یا افزایش عرضه (میسر نیست، بلکه گاهی اقدامات در زمینه توسعه امکانات زیربنایی باعث افزایش بیشتر ترافیک و افزایش مشکلات خواهد شد .این گروه و اکثر برنامه‌ریزان امر حمل‌ونقل و ترافیک شهری متفق القولند که منطقی و مؤثرتر ین راه کاهش مشکلات ترافیکی در شهرها وجود یک سیستم تحرک پایدار در قالب تز این رساله که همانا ص‌تجمیع پیشرفت‌های تکنولوژیکی و تغییرات محیط کالبدی با تغییر الگوی رفتاری سفر است .چراکه رفتار مسافران یک مسئله حیاتی است و برای تحقق یک آینده پایدار در حمل‌ونقل توجه به این موضوع جزو ضرورت‌ها محسوب می‌شود .شناخت شیوه سفر و عوامل انتخاب به دلیل تسهیل در تغییر رفتار حائز اهمیت هست و به سهم خود کمک قابل‌ملاحظه‌ای به کاهش میزان انتشار آلاینده‌ها و حرکت به سمت پایداری می‌کند .در اکثر موارد واقعیت‌های حمل‌ونقل با رهیافت‌های رفتاری نسبت به مدل‌های منطقی بهتر تبیین می‌شوند .هدف از این رساله، درک متغیرهای مؤثر بر الگوی رفتار سفر در برنامه‌ریزی حمل‌ونقل شهر تبریز می‌باشد .بامطالعه الگوهای رفت‌وآمد پایدار، مؤلفه‌های اصلی، در جهت‌گیری رفتار سفر مورد ارزیابی قرار گرفت .سپس رهیافت‌های منتج از بخش نظری در نمونه موردی کلان‌شهر تبریز به‌صورت کاربردی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت .بر این اساس جهت‌گیری مطالعات این رساله بر کاهش فشار محیطی و اعمال خطمشی‌های مؤثر و عادلانه حمل‌ونقل تمرکز دارد .لذا محدوده موجود شهر تبریز با استفاده از طرح جامع شهر تبریز و آخرین تقسیم‌بندی ‮‭۱۶۶‬ حوزه ترافیکی شهر تبریز با اتکا به روش ترکیبی به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی _ توسعه‌ای و ازنظر ماهیت و روش از نوع توصیفی، تحلیلی و پیمایشی موردبررسی قرار گرفت .عوامل مؤثر بر الگوی رفتار سفر در قالب چشم‌انداز برنامه‌ریزی و مطالعات رفتاری، درک اقتصادی رفتار و رفتارهای ناهمگن مسافران، بر اساس ادبیات موضوعی، مشاهدات و مطالعات میدانی و نیز مصاحبه و تکمیل پرسشنامه، با بهره گیری از مدل‌های آنالیز خوشه‌ای‮‭(Cluster Analysis)‬ ، مدل‌سازی دت ری ‮‭(Structural Equation Modeling)‬ و تحلیل رگرسیون لجستیک دوحالته ‮‭(Binomial Logistic Regression Analysis)‬ مورد شناسایی قرار گرفت تا با شناسایی الگوی رفتار سفر و مؤلفه‌های تأثیرگذار بر جریان تعاملات رفتاری مؤثر بر برنامه‌های زیرساختی و فناورانه، برنامه‌ریزی حمل‌ونقل کارآمدتری تنظیم و راهبری شود و پیامدهای حاصل از طریق خطمشی‌ها در قالب مجموعه‌ای از عوامل و سیاست‌ها بر برنامه‌ریزی حمل‌ونقل کلان‌شهر تبریز پیاده‌سازی شود .بر اساس یافته‌های تحقیق حاصل از خوشه‌بندی، هفت الگو شیوه انتخاب سفر شناسایی شد که دراین‌بین کاربران باقابلیت تغییر شیوه سفر و کاربران حمل‌ونقل عمومی، خوشه‌های کلیدی به شمار می‌روند که رفتار و ویژگی‌های متفاوتی را نسبت به سایر خوشه‌ها نشان می‌دهند .بنابراین این تفکر که الگوهای مختلف شیوه سفر مسافران ممکن است در جهت اثربخشی برنامه‌های حمل‌ونقل به روش‌های متفاوت متمایل شوند را تائید می‌کنند .نتایج حاصل از مدل یابی معادلات ساختاری الگوی سفر نیز نشان‌دهنده واریانس بیش از ‮‭۱۷‬ درصدی در کاربران وسایط نقلیه خصوصی و واریانس بیش از ‮‭۱۴‬ درصدی در کاربران حمل‌ونقل عمومی بود .سایر مؤلفه‌ها از آن جمله محدودیت‌های نگرشی و انتخابی دارای اهمیت چندانی نبودند .بر همین اساس با انجام رگرسیون لجستیک دوحالته، تمایل مسافران در استفاده از حمل‌ونقل عمومی موردبررسی قرار گرفت که حاکی از تأثیر منفی قابل‌توجه و چشمگیر عادات رانندگی بر احتمال انتخاب حمل‌ونقل عمومی است .نهایتا در فصل نهایی بر اساس یافته‌های این رساله پیشنهادهای راهبردی باهدف شکستن عادت‌های ناپایدار رانندگی و تشکیل عادت‌های جدید پایدار ارائه‌شده است

The rapid growth of motor vehicles, especially cars, and the excessive use of it which began in the cities of Iran many years ago, is also observed in many other countries. In this regard, especially in more developed countries, transport and urban traffic managers and experts concluded many years ago that the solution to the traffic problem is not only possible with structural methods (Improve or increase supply), but sometimes measures to develop infrastructure facilities will increase traffic and problems. This group and most planners of urban traffic agree that the most logical and effective way to reduce traffic problems in cities is a sustainable mobility system in the form of technological development aggregation and changes in physical environment by changing the travel behavioral pattern. Because travelers' behavior is a critical issue and considering this issue is necessary in order to realize a sustainable future in transport. Understanding travel mode and selection factors are important to facilitate behavior change and in turn contribute significantly in reducing pollutant emissions and moving towards sustainability. In most cases, transport realities are explained better by behavioral approaches compared to logical models. The aim of this essay is to understand the variables affecting the travel behavior pattern in Tabriz transportation planning. By studying sustainable transport patterns, the main components were evaluated in the orientation of travel behavior. Then, the approaches derived from the theoretical part in the case study of Tabriz metropolis were applied and analyzed. Accordingly, the orientation of the studies in this essay focuses on the reduction of environmental pressure and applying the effective and equitable transport policies. Therefore, the existing area of Tabriz has been studied using Tabriz comprehensive plan and the last division of 166 traffic areas of Tabriz Based on the combined method in which the purpose of the research was applied-developmental and in terms of nature and method was descriptive, analytical and survey. Factors Affecting the Travel Behavior Pattern have been identified in the form of Planning perspective and behavioral Studies, economic understanding of the Behavior and heterogeneous behaviors of Travelers Based on Thematic literature, Observations and field studies as well as interviewing and completing the questionnaire using Cluster Analysis models, Structural Equation Modeling and Binomial Logistic Regression Analysis. Then a more efficient transportation planning was set up through identifying travel behavior pattern and Influential components on the flow of behavioral interactions. The consequences from policies implemented through a set of factors and policies in Tabriz transportation planning. According to research findings, seven patterns of travel choice mode were identified, among them, users with the ability to change the travel mode and public transport users are substantial clusters which show different behaviors and features compared to other clusters. Therefore, this idea is confirmed that different patterns of travel mode may be directed towards various methods for effective transport plans. The results of the Structural equation modeling of travel pattern represent a variance more than 17 in private vehicle users and more than 14 percent in public transport users. Other factors such as attitudinal and choice constraints were less important. Accordingly, through binary logistic regression, the willingness of travellers in using public transport was studied, suggesting a significant negative effect of travel habits on the probability of choosing public transportation. Finally in last chapter, Based on the findings of this study, strategic suggestions have been presented aimed at breaking unsustainable driving habits and forming new sustainable habits.

عبداللهی، مهدی

پورمحمدی، محمد رضا، استاد راهنما

قربانی، رسول، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی