روابط ساختاری باورهای فراشناختی با نشانه های اختلال بی اشتهایی عصبی و بدریخت انگاری بدنی به واسطه ی رفتارهای وارسی بدنی
/مینا جمشیدی فر
: علوم تربیتی و روانشناسی
، ۱۳۹۶
، میرزائی
چاپی
کارشناسی ارشد
روانشناسی بالینی
۱۳۹۶/۰۵/۳۱
تبریز
اختلال بی اشتهایی عصبی و بدریخت انگاری بدنی از جمله اختلالات روانی هستند که همواره با اشتغال ذهنی با شکل و وزن بدن همراه است .با توجه به ماهیت عاجزکننده و شیوع قابل توجه این اختلالات، شناخت صحیح عوامل سبب شناختی و تداوم بخش و انتخاب راهبردصهای درمانی به موقع پژوهشصهای نظری و کاربردی دقیق و بیصشماری را می طلبد .لذا هدف پژوهش حاضر تعیین روابط ساختاری باورهای فراشناختی با نشانه های اختلال بی اشتهایی عصبی و بدریخت انگاری بدنی به واسطه ی رفتارهای وارسی بدنی است .این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است که در راستای آن، ۳۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشهصای چندمرحلهصای انتخاب شدند .برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه فراشناخت۳۰)- (MCQ، پرسشنامه نگرش های خوردن۲۶)- (EAT، مقیاس اصلاح شده ی وسواس فکری-عملی ییل براونBDD) - (YBOCSبرای اختلال بدشکلی بدنی و پرسشنامه وارسی بدنی (BCQ) و جهت تحلیل دادهصها از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد .تحلیل یافتهصها نشان داد که باورهای فراشناختی در قالب روابط ساختاری و به واسطه ی رفتارهای وارسی بدنی قادرند تغییرات بی اشتهایی عصبی و بدریخت انگاری را تبیین نمایند، به نحوی که باورهای مثبت به نگرانی، کنترل ناپذیری و خطر افکار، اطمینان شناختی و نیاز به کنترل افکار و رفتارهای وارسی بدنی به صورت مستقیم و مثبت قادر به تبیین تغییرات اختلال بی اشتهایی عصبی و بدریخت انگاری بودند .اثر مستقیم خودآگاهی شناختی بر بی اشتهایی عصبی و بدریخت انگاری معنی دار نبود .اثر غیر مستقیم باورهای مثبت به نگرانی، کنترل ناپذیری و خطر افکار، اطمینان شناختی، نیاز به کنترل افکار و خودآگاهی شناختی بر بی اشتهایی عصبی بهصواسطه رفتارهای وارسی بدنی مثبت و معنیصدار بود .اثر غیرمستقیم باورهای مثبت به نگرانی، اطمینان شناختی و نیاز به کنترل افکار بر بدریخت انگاری بدنی بهصواسطه رفتارهای وارسی بدنی معنیصدار ولی اثر کنترل ناپذیری و خطر افکار و خودآگاهی شناختی بر بدریخت انگاری بدنی به واسطه ی رفتارهای وارسی بدنی معنی دار نبود .شاخصصهای نیکویی برازش نشان داد که مدل اندازهصگیری شده با مدل نظری برازش مطلوب را دارد
Anorexia nervosa and body dysmorphic disorder are psychological disorders characterized by a constant preoccupation with body shape and weight. Due to disabling nature and prevalence of these disorders, clear understanding of their etiological and perpetuating factors and choosing proper treatment strategies require countless accurate practical and theoretical researches. Therefore, the aim of current study was to determine the structural relationships between metacognition beliefs and symptoms of anorexia nervosa and body dysmorphic disorder, with mediating role of body checking behaviors. This research was a correlational study in which 300 students of Tabriz University were chosen through multi-stage random cluster sampling. In order to collect the data, the following measure were used: Metacognition Questionnaire-30 (MCQ-30), Eating Attitudes Test (EAT-26), Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale (YBOCS-BDD), and Body Checking Questionnaire (BCQ). Data were analyzed through structural equation method. Results showed that metacognition beliefs can explain the variance of body dysmorphic disorder and anorexia nervosa, trough the mediating role of body checking behaviors. The results indicated that positive beliefs about worry, uncontrollability and danger thoughts, cognitive confidence and the need for though control, and body checking behaviors could positively and significantly explain the variance in body dysmorphic disorder and anorexia nervosa. The direct effect of cognitive self-consciousness on body dysmorphic disorder and anorexia nervosa was not significant. The indirect effect of having a positive belief about worry, uncontrollability and danger thoughts, cognitive confidence, the need for though control, and cognitive consciousness on anorexia nervosa was positive and significant through the mediating role of body checking behaviors. The indirect effect of having a positive belief about worry, cognitive confidence, and the need for thought control on body dysmorphic disorder, was significant through the mediating role of body checking behaviors. Yet, such an effect was not significant for uncontrollability, danger thoughts, and cognitive consciousness through the mediating role of body checking behaviors. The goodness of fit index indicated that the measured model fit well with the theoretical model