۱۷۰۱۳پ
per
وراثت صفات زراعی و فیزیولوژیک در نسل‌صهای حاصل از تلاقی ارقام گندم مغان ۳ و ارگ تحت تنش کم آبی
/گلاله احمدی
: کشاورزی
، ۱۳۹۵
، راشدی
چاپی
کارشناسی ارشد
اصلاح نباتات
۱۳۹۵/۰۶/۱۵
تبریز
شناسایی ارقام گندم متحمل به تنش خشکی در ایران، که یکی از کشورصهای خشک و نیمه‌صخشک جهان محسوب می‌صشود، از اهمیت ویژه‌صای برخوردار است .در این پژوهش نحوه توارث برخی از صفات زراعی و فیریولوژیک در نسل‌صهای مختلف حاصل از تلاقی دو رقم ارگ) والد متحمل به خشکی (و مغان) ۳والد حساس به خشکی (در شرایط مزرعه از طریق تجزیه میانگین نسل‌صها مورد مطالعه قرار گرفت .آزمایش به صورت کرت‌صهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌صهای کامل تصادفی و در دو تکرار صورت پذیرفت .شرایط آبیاری در کرت‌صهای اصلی و نسل‌صهای موردمطالعه در کرت‌صهای فرعی قرار گرفتند .پس از گرده‌صافشانی به منظور اعمال تنش کم‌صآبی، قطع آبیاری برای کرت‌صهای واجد تنش صورت گرفت .در تجزیه واریانس اختلاف معنی‌صداری در بین نسل‌صهای مختلف از نظر صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، مساحت برگ پرجم، وزن کاه، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تاریخ ظهور سنبله، میزان کلروفیل و شاخص برداشت دیده شد .اثر متقابل نسل در شرایط آبیاری تنها برای صفت تعداد دانه در سنبله معنی‌صدار بود .با توجه به نتایج تجزیه میانگین نسل‌صها برای صفات عملکرد و مساحت برگ پرجم در شرایط تنش کم‌صآبی و وزن کاه در شرایط عادی و ارتفاع بوته، طول سنبله، میزان کلروفیل، شاخص برداشت و تاریخ ظهور سنبله در هر دو شرایط عادی و تنش کم آبی برای مدل شش پارامتری کای‌صاسکور غیرصمعنی‌صدار شد که نشان دهنده کفایت مدل شش پارامتری برای صفات مذکور بود .در سایر صفات مورد مطالعه و در هر دو شرایط کای‌صاسکور برای مدل شش پارامتری معنی‌صدار شد . برای صفات ارتفاع بوته، طول سنبله و کلروفیل در شرایط تنش کم‌صآبی و وزن کاه در شرایط عادی و صفات عملکرد دانه و مساحت برگ پرچم در هر دو شرایط عادی و تنش کم‌صآبی درجه غالبیت بیشتر از یک بود که وجود پدیده فوق-غالبیت را در کنترل این صفات نشان داد .عملکرد دانه در بوته، ارتفاع بوته، مساحت برگ پرچم، تاریخ ظهور سنبله، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله در هر دو شرایط عادی و تنش کم‌صآبی و میزان کلروفیل در شرایط عادی و وزن کاه در شرایط تنش دارای وراثت‌صپذیری عمومی بالایی بودند .برآورد وراثت‌صپذیری خصوصی برای صفات تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش و تاریخ ظهور سنبله در هر دو شرایط بالا بود .این نتایج لزوم بهره‌صبرداری از اثرهای غالبیت ژنی را در برنامه‌صهای اصلاحی گندم در صورت فراهم شدن تولید واریته‌صهای هیبرید گوشزد می‌صکند
Identification of tolerant cultivars to drought stress in Iran which is one of the arid and semi-arid countries in the world is utmost important. In this program the inheritance of some agronomic and physiological traits was studied in the field conditions throught generation mean analysis. The generations were produced from the cross of Argh (tolerant to drought) and Moghan 3 (sensitive to drought) varieties. The experiment was a split plot design using randomized complete blocks with two replications. The irrigation condition were in the main plots and generation in the sub-plots. In the water stress condition, irrigation was withheld after pollination. Based on the analysis of variance, significant differences were observed among different generations in terms of plant height, spike length, flag leaf area, straw weight, grain yield, number of grains per spike, heading, mount chlorophyll and harvest index. The interaction between generations and irrigation conditions was significant only for number of grain per spike. The generation means analysis for the grain yield and flag leaf area in the water stress condition and for the straw weight in the irrigation condition and for plant height, spike length, chlorophyll cotent, harvest index and heading date in both conditions showed a non-significant chi-square indicating the adequacy of the six-parameter model for these traits. For the other traits the chi-square was significant in both conditions. For plant height, spike length and chlorophyll cotent in the water stress condition and for the straw weight in irrigation condition and for grain yield and flag leaf area in both conditions the degree of dominance was greater than one which showed the existence of over-dominance gene action in controlling these traits. grain yield, plant height, flag leaf area, heading date, spike length and number of grain per spike in both conditions, and chlorophyll content in irrigation condition and straw weight in the water stress condition had high broad-sense heritability. number of grains per spike in the stress condition and heading date in both conditions had high narrow-sense heritability. In conclusion the results indicates the necessity of exploiting dominance gene action in the breeding programs, if hybrid varieties could be produced in the wheat plant
احمدی، کلاله
مقدم، محمد، استاد راهنما
محمدی، سید ابوالقاسم، استاد راهنما
صادق زاده، بهزاد، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
