۱۶۸۴۳پ
per
اثر اکوفیزیولوژیک کودهای زیستی ازتوباکتر و آزوسپیریلوم در کشت مخلوط سورگوم علوفه‌صای و ریحان
/مریم مکی زاده تفتی
: کشاورزی
، ۱۳۹۲
چاپی
دکتری
زراعت
۱۳۹۲/۰۶/۱۹
دانشگاه تبریز
کشت مخلوط یکی از شیوه‌های کشاورزی پایدار محسوب شده و با بهره‌گیری از اصل تنوع گیاهی در مزرعه موجب افزایش تولید، حفظ حاصلخیزی خاک و در مجموع بهره‌برداری بهینه از منابع می‌شود .از طرفی بدلیل مشکلات زیست محیطی ناشی از کاربرد کودهای شیمیایی و انرژی و هزینه‌صهای تولید و مصرف آنها، مدیریت حاصلخیزی خاک از طریق استفاده از کودهای زیستی یکی از اجزای حیاتی کشاورزی پایدار می‌صباشد .به منظور ارزیابی اثر کودهای زیستی بر عملکرد کمی و کیفی دو گیاه ریحان و سورگوم علوفه‌صای این آزمایش به صورت کرت‌صهای خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک‌صهای کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال زراعی ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ اجرا شد .کرت‌صهای اصلی شامل چهار سطح تغذیه‌ای) کود زیستی) ازتوباکتر+ آزوسپیریلوم(، کود شیمیایی (۱۰۰ درصد کود اوره(، کود تلفیقی (۵۰ درصد کود اوره+ ازتوباکتر+ آزوسپیریلوم (و شاهد) بدون کود ((و کرت‌صهای فرعی شامل هشت الگوی مختلف کاشت) کشت خالص سورگوم با وجین علف‌صهای‌صهرز، کشت خالص سورگوم بدون وجین، کشت خالص ریحان با وجین، کشت خالص ریحان بدون وجین، کشت ۱۰۰ درصد سورگوم+ ۲۵ درصد ریحان، کشت ۱۰۰ درصد سورگوم+ ۵۰ درصد ریحان، کشت ۱۰۰ درصد سورگوم+ ۷۵ درصد ریحان و کشت ۱۰۰ درصد سورگوم+ ۱۰۰ درصد ریحان (بود .صفات مورد مطالعه شامل پنج گروه مختلف عملکرد گیاه علوفه‌صای سورگوم، عملکرد گیاه دارویی ریحان، عملکرد و اجزا عملکرد دانه سورگوم، جمعیت و زیست توده علف‌صهای هرز و خصوصیات جوانه زنی بذر سورگوم و ریحان بود .نتایج نشان داد، تیمارهای مختلف کود افزایش معنی-داری در عملکرد ماده خشک برداشت اول و دوم و عملکرد خشک کل سورگوم و ریحان ایجاد نمود و بالاترین عملکرد ماده خشک برداشت اول و دوم و عملکرد کل در تیم‍ـار کود شیمیایی و به دنبال آن کود زیستی به همراه ۵۰ درصد کود شیمیایی مشاهده شد .مقایسه میانگین اثر متقابل تیمارهای مختلف کود و الگوهای کشت در تجزیه مرکب نشان داد، در تیمارهای مختلف کودی بالاترین وزن خشک کل مربوط به کشت خالص ریحان همراه با کنترل علف‌صهای هرز و کشت خالص سورگوم و افزایش ۲۵ درصد ریحان بود .بیشترین وزن خشک کل در کشت خالص ریحان همراه با کنترل علف-های هرز و کشت خالص سورگوم و افزایش ۲۵ درصد ریحان و کاربرد کود شیمیایی مشاهده شد .مقایسه میانگین شاخص سطح برگ، تعداد برگ در بوته، وزن خشک چین اول، دوم و وزن خشک کل سورگوم در الگوهای مختلف کشت در تجزیه مرکب دو سال نشان داد بیشترین وزن خشک در کشت خالص سورگوم با کنترل علف‌صهای هرز مشاهده شد، هرچند بین این تیمار و کشت خالص سورگوم به همراه ۲۵ درصد ریحان اختلاف معنی‌صداری مشاهده نشد .بر اساس تجزیه مرکب دو سال، بالاترین وزن خشک کل در کشت خالص ریحان با کنترل علف‌صهای هرز و در کاربرد کود شیمیایی بدست آمد .بر اساس تجزیه مرکب و مقایسه میانگین دو سال، کمترین زیست توده علف‌صهای هرز در کشت خالص ریحان بدون وجین و کشت خالص سورگوم و افزایش ۱۰۰ درصد ریحان به دست آمد .با افزایش درصد ریحان در تمام تیمارهای کشت مخلوط، وزن خشک و فراوانی علف‌صهای هرز کاهش یافت .افزایش۱۰۰ ،۷۵ ، ۵۰ و ۲۵ درصد ریحان به کشت خالص سورگوم سبب کاهش وزن خشک علف‌صهای هرز به ترتیب به میزان۷۳ ،۶۵ ، ۵۰ و ۴۶ درصد شد .تمام تیمارهای کشت مخلوط در تمام سطوح کودی نسبت برابری زمین بیش از یک نشان دادند .کشت خالص سورگوم و افزایش ۱۰۰ درصد ریحان در تلفیق کود زیستی به همراه ۵۰ درصد کود شیمیایی بیشترین نسبت برابری را در بین تیمارهای مختلف دارا بود .از نتایج این تحقیق چنین استنباط می‌صشود که می‌صتوان با کشت مخلوط افزایشی گیاهان دارویی و گیاهان علوفه‌صای علاوه بر تولید علوفه و درآمد خالص بیشتر و مقابله با علف‌صهای هرز، از مزایای متابولیت‌صهای ثانویه گیاهان دارویی در جیره غذایی دام به عنوان ضد نفخ، آنتی‌صبیوتیک و افزایش‌صدهنده شیر دام و .... به عنوان یک راهکار جدید در کشاورزی زیستی دست یافت .در واقع علاوه بر عملکرد مطلوب کشت مخلوط افزایشی، کشت مخلوط گیاهان دارویی و علوفه‌صای سبب مصرف کمتر داروصها و آنتی بیوتیک‌صها در دام، افزایش تنوع مزرعه، کاهش مصرف علف‌صکش‌صها و کاهش آلودگی محیط زیست می‌صشود، که این مسائل از اهداف کشاورزی پایدار می‌صباشد
In order to evaluate different types of nitrogen fertilizers on yield and yield components of forage sorghum (Sorghum bicolor (L.) Moench) and basil (Ocimum basilicum L.), an experiment was conducted in Research Farm of Faculty Agriculture, University of Tehran at 2009 and 2010. The treatments were arranged in split plots based on Randomized Compelete Block Design with four replications. Four levels of fertilizer (chemical fertilizer (150 kg/ha urea), biofertilizer (Azospirillum/Azotobacter), combinations of biofertilizer and 50 chemical fertilizer and control) were assigned to the sub plots including (S0: sole cropping of sorghum with weed control, SW: sole cropping of sorghum without weed control, S100: sorghum 100 + basil 100 , S75: sorghum 100 + basil 75 , S50: sorghum 100 + basil 50 , S25: sorghum 100 + basil 25 , B0: sole cropping of sorghum with weed control, BW: sole cropping of sorghum without weed control). A additive system was used for the intercropping pattern. The highest dry yield in first and second harvest of sorghum and basil observed in chemical fertilizer and combinations of biofertilizer and 50 chemical fertilizer. In all fertilizer treatments, sole cropping of sorghum and basil with weed control and combination of 100 sorghum + 25 basil were the superior treatments, because of the highest dry yield in first and second harvest of sorghum and basil. Results showed highest highest dry yield in sorghum and basil detected in sole cropping of sorghum and basil with weed control and chemical fertilizer. Intercropping of sorghum and basil millet controlled weeds and intercropping ratio of 100 sorghum + 100 basil had the owest weeds density and biomass. Total land equivalent ratio (LER) in all treatments was more than one and combination of 100 sorghum + 100 basil in combinations of biofertilizer and 50 chemical fertilizer was the superior treatment, because of the highest Land Equivalent Ratio. Generally, it is concluded that sorhum and basil make a more efficient use from agricultural inputs in intereropping compared to their sole cropping and it seems that using of biofertilizers could improve basil and sorghum performance in addition to reduction of environmental pollution
مکی زاده تفتی، مریم
نصراله زاده، صفر، استاد راهنما
زهتاب سلماسی، سعید، استاد مشاور
چائی چی، محمدرضا، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
