۱۶۶۹۹پ
per
پاسخ جنین نارس ارقام بهاره گندم زراعی ( .(Triticum aestivum L به کالوس زایی و باززایی گیاه
/علی اصغر پورصادق زنوزی
: کشاورزی
، ۱۳۹۵
، راشدی
چاپی
کارشناسی ارشد
بیوتکنولوژی کشاورزی
۱۳۹۵/۰۶/۱۷
تبریز
امروزه با توجه به افزایش روز افزون جمیعت جهان تامین غذای انسان‌صها مسئله جدی به شمار می‌صآید .بخش عمده نیاز غذای انسان از غلات تامین می‌صشود .هر چند درسال‌صهای گذشته با افزایش سطح زیر کشت و روش‌صهای به‌صنژادی تا حد زیادی تولید غذا افزایش یافته اما امروزه محدودیت‌صهای موجود برای افزایش سطح زیر کشت امکان افزایش محصولات زراعی را از این طریق ممکن نمی‌صسازد .محققین برای افزایش تولیدات غذای در پی افزایش میزان محصول در واحد سطح از طریق اصلاح گیاهان زراعی می‌صباشند .کشت بافت یکی از روش‌صهای مکمل برای دستیابی به این هدف می‌صباشد .برای گزینش بهترین رقم گندم برای پاسخ به کالوس‌صزایی و باززایی جنین نارس ۱۵ رقم زراعی گندم شامل سیوند، افلاک، روشن، مروارید، الوند، تجن، پیشتاز، قدس، بهار ،گنبد، بم، افق، زارع، ارگ و چمران در محیط کشت کالوس‌صزایی تکمیل شده با دو میلی‌صگرم در لیتر۲,۴ - Dکشت داده شد و پس از یک ماه درصد کالوس‌صزایی و وزن‌صتر کالوس به ازای هر ریز نمونه اندازه گیری شد تجزیه و تحلیل داده‌صها نشان داد که از نظر درصد کالوس‌صزایی و وزن تر کالوس اختلاف معنی‌صداری بین ارقام وجود داشت .به گونه‌صای که با مقایسه میانگین ارقام از لحاظ درصد و وزن کالوس، بیشترین درصد کالوس زایی (۸۶/۹۲ درصد (مربوط به ژنوتیپ قدس و کمترین درصد کالوس‌صزایی (۵۷/۵۳) مربوط به ژنوتیپ بهار بود .بیشترین وزن‌صتر کالوس ۲۶۷ میلی‌صگرم مربوط به رقم قدس و افلاک و کم‌صترین میزان وزن‌صتر کالوس ۹۷ میلی‌صگرم مربوط به رقم بهار بود .کالوس‌صها برای باززایی‌ص براساس آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی به محیط کشت‌صهای مختلف تکمیل شده با به محیط کشت MS تکمیل شده با ترکیب تنظیم کننده‌صهای رشد گیاهی مختلف، دو میلی‌صگرم بر لیترBAP، یک میلی‌صگرم بر لیترTDZ، ترکیب آنها و محیط بدون هورمون منتقل شد .پس از یک ماه تعداد کالوس‌صهای تولید کننده شاخساره و تعداد شاخساره برای هر کالوس برای هر تیمار یاداشت گردید و در نهایت داده‌صها بر اساس آزمایشات فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی آنالیز شد .نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌صهای حاصل از باززایی نشان داد که از نظر باززایی ژنوتیپ‌صها با هم تفاوت معنی‌صداری دارند ولی بین محیطصها تفاوت معنی‌صداری دیده نشد و همچنین اثر متقابل بین محیطصها و ژنوتیپ‌صها هم معنی‌صدار نبود .مقایسه میانگین درصد باززایی ژنوتیپ‌صهای مختلف نشان داد که بیشترین میزان باززایی (۴۶ درصد (مربوط به رقم قدس و کم‌صترین میزان باززایی (۶/۴ درصد (مربوط به رقم افلاک و بهار و بیشترین تعداد شاخساره با میانگین ۲۶۵/۶ عدد شاخساره مربوط به رقم افلاک و کم‌صترین تعداد شاخساره با میانگین ۴۵۶/۰ عدد مربوط به رقم افق بود .بین محیطصهای استفاده شده برای باززایی کالوس‌صها تفاوت معنی‌صداری وجود نداشت
In order to selection of the best varieties of wheat for response to callus induction and plant regeneration from immature embryo explants, 15 wheat cultivars including Civand, Aflak, Roshan, Morvarid, Alvand, Tajan, Pishtaz, Gods, Bahar, Gonbad, Bam, Ofogh, Zare, Arg and Chamran were transferred to callus induction medium which was supplemented with 2 mg/l 2,4-D. subsequently, the percentage of callus induction and Callus fresh weight per explant were recorded after 4 weeks. Analysis of the data demonstrated that the percentage of callus induction and Callus fresh weight per explants were significantly different among various cultivars. Largest (92.86 ) and lowest (53.57 ) percentage of callus induction were found for Gods and Bahar genotypes, respectively. Maximum callus fresh weight per explants (267 mg) for Gods and Aflak genotypes, and minimum callus fresh weight per explants (97 mg) for Bahar genotype were detected. For regeneration, the callus were transferred to MS medium supplemented with BAP (2 mg/l), TDZ (1 mg/l), Combination of them and without plant growth regulators. After 4 weeks, number of calli that produced shoots and percentage of shooting per callus were counted for each cultivar. Finally, the data were analyzed by factorial experiment based on completely randomized design. Our finding showed that there was a significant deferent between cultivars in term of regeneration, while deferent between media did not significant. In addition, reciprocal effect between genotypes and media did not significant. The compression of regeneration in different genotypes demonstrated that the largest (46 ) and lowest (4.6 ) percentage of regeneration were belonged to Gods and, Bahar and Aflak genotypes, respectively. Moreover, the highest number of shoots (6.265) in Aflak cultivar and lowest number of shoots (0.456) in Ofogh cultivar were observed. There was no significant difference between media used for callus regeneration
پورصادق زنوزی، علی اصغر
دورانی، ابراهیم، استاد راهنما
بنده حق، علی، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
