عنوان

تحلیل روابط بین پارامتر های اقلیمی با تغییرات توپوگرافیک و کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی بخش غربی حوضه آبریز کارون)

‭۱۶۵۰۶پ‬

per

تحلیل روابط بین پارامتر های اقلیمی با تغییرات توپوگرافیک و کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی بخش غربی حوضه آبریز کارون)

/سیدمحمدباقر حسینی

: جغرافیا وبرنامه‌ریزی

، ‮‭۱۳۹۵‬

، راشدی

چاپی

کارشناسی ارشد

سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (گرایش آب و خاک)

‮‭۱۳۹۵/۱۱/۱۹‬

تبریز

ارتباط بین بارش و دما با تغییرات محیطی به منظور برآورد میزان و نحوه تغییرپذیری آن‌ها در مناطق مختلف اقلیمی، همواره از موضوعات مورد توجه اقلیم‌صشناسی بوده است .نحوه تاثیر ناهمواری‌صها بر بارش و دمای دریافتی در مناطق کوهستانی موضوع ساده‌صای نیست، چرا که اولا نرخ تغییرات آن‌ها در همه کوهستان‌صهای کشور یک اندازه نمی باشد و حتی در یک کوهستان معین تغییرات بر روی دامنه‌صهای رو به باد) بادگیر (و پشت به باد) بادپناه (همسان نیست .برآورد بارش و روند تغییرات دما و شاخص‌های اقلیمی دیگر که متاثر از این الگوهای هواشناسی هستند، در کشورهای در حال توسعه، به دلیل کاربردهای فراوانی که در برنامه‌صریزی‌صهای کشاورزی، صنعت و خدمات دارد بسیار حائز اهمیت است .این مساله در کشور ما که فاقد شبکه منظم و متراکم ثبت داده‌های هواشناسی بخصوص در مناطق مرتفع است نیز اهمیت بیشتری پیدا می‌صکند .ثانیا در همه مناطق با افزایش ارتفاع، شرایط اقلیمی با یک نرخ یکسان افزایش نمی‌صیابد و در مناطقی هم که مقدار شاخصی مثل بارش با افزایش ارتفاع زیادتر می‌صشود، این ارتباط مستقیم تا چکاد کوه‌صها ادامه پیدا نمی-کند و از ارتفاع معینی به بالا با افزایش ارتفاع بارش افزایش نمی‌صیابد .دست آخر اینکه در کنار پیچیدگی رابطه بارش، دما و ارتفاع معمولا در ارتفاعات بالا فقر اندازه‌صگیری وجود دارد .برای مثال، در ایران بالاترین ارتفاع ایستگاه ثبت بارش در ارتفاع حدود ‮‭۲۷۰۰‬ متری از سطح دریا قرار دارد و برای بخش مهمی از کشور که در واقع منبع آب کشور به شمار می‌صآید، آگاهی اقلیمی در دست نیست .علاوه بر نوع تغییرات توپوگرافیکی که در ایجاد تفاوت‌های محیطی تاثیر دارند وجود انواع کاربری‌های سطح زمین در بروز تغییرات دمایی نیز از عوامل مهم تاثیر گذار به شمار می‌رود .به نوعی که همواره با روند تغییرات توپوگرافیکی نوع شرایط خاص زمینی در میزان جذب و میزان بازتابش‌های تشعشات وارده خورشیدی نقش به سزایی داشته و در ایجاد میکروکلیماها و تغییرات دمایی کلان نقش ایفا می‌کنند .دراین پروژه سعی شده است تا عوامل مختلف بارش و دما، بر اساس تغییرات توپوگرافی، شیب و جهت شیب و همچنین تغییرات در نوع کاربری‌های زمینی بخش غربی زیر حوضه هیدرولوژیک کارون را با استفاده از تصاویر حرارتی ماهواره لندست و همچنین سیستم اطلاعاتی جغرافیایی ‮‭(GIS)‬ مورد بررسی قرارداده، و ارتباط تغییرات مکانی با توجه به تغییرات ارتفاع، شیب و انواع کاربری‌های زمینی را مورد بررسی قرار دهیم . .با بررسی‌های علمی مختلف صورت گرفته در این پژوهش مشخص شده است که تغییرات دمایی حوضه جدااز این مسئله که استان خوزستان با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص خود نسبت به عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا که سبب افزایش سطح دمایی منطقه می‌گردد، تا حد زیادی نیز متاثر از انواع کاربری‌های موجود در منطقه است .به نوعی که در مناطق دارای ارتفاع کمتر در بخش جنوبی حوضه که انتظار دمای بالاتری وجود دارد تا حد ارتفاعی حدود ‮‭۷۰۰‬ متر وجود کاربری‌های زمین‌های کشاورزی آبی و مناطق و جنگل‌های حفاظت شده دز و زمین‌های کشاورزی زیر کشت نیشکر سبب کاهش چند درجه‌ای دما شده‌اند .این مسئله در حالی است که در مناطقی مرتعی با وجود ارتفاع بیشتر شاهد افزایش دما هستیم .لذا جهت ایجاد شرایط سکونتی بهتر برای ساکنین منطقه پیشنهاد می‌گردد که با افزایش شرایط پوششی بیشتر گیاهی در محدوده مناطق شهری و همچنین قراردهی این گونه مناطق در کنار مناطق کشاورزی و دارای پوشش‌های بیشتر و یا افزایش این نوع کاربری‌ها در اطراف حریم‌های شهری تا حدودی سعی در کاهش شرایط دمایی گردد

The relationship between rainfall and temperature with changes in the environment always has been considered by climatology to estimate their rate and variability in different ecological zones. How undulant effect on rainfall and received temperature in mountainous area is not a simple matter. Because firstly, their changes rate is not equal in all mountains and even in a certain mountain changes on the windward slopes and leeward is not similar. Estimation of rainfall and temperature changes trend and other climate indices which are affected by these weather patterns, is very important in developing countries due to the many applications in agricultural, industry and services planning. This issue becomes more important in our country which is without of regular and dense network of recording meteorological data especially in the highlands. Secondly, in all areas by increasing height, climate conditions does not increase with same rate and in the areas that index value as rainfall becomes larger by increasing the height, this direct relationship does not continue up to the top of mountain and from a certain height to the top rainfall does not increase with height. Eventually besides the complexity of the relationship between rainfall, temperature and height usually there is measuring poverty at high altitudes. For example, the highest height of the rainfall recording station is located at an altitude of 2700 m above sea level and for significant part of the country that in fact is considered as water resource of the country, sometimes there is not any climate. In addition to the type of topographic changes which affect the creation of environmental differences the existence of all types of earths surface uses are considered as important effective factors to create temperature changes. So that, always have an important role with topographic changes trend of type-specific earth conditions in absorption rate and the reflectivity of solar radiation and play a significant role in making the microclimates and huge temperature changes. In this project we have tried to investigate various factors of rainfall and temperature, based on the topographic changes, slope and slope direction as well as changes in the western part of the land uses type under the hydrological basin of Karun using Landsat thermal images and also geographic information system (GIS), also considered location changes relation due to the height changes, dip (slope) and all types of land uses. With various conducted scientific studies, in this research has been made clear that basin temperature changes apart from the fact that Khuzestan province due to its specific geographical location relative to the latitude and altitude from sea level which increases the surface temperature of the region, greatly has affected by the existence types of land uses in the region. Somehow in the regions with a lower height in the southern part of the basin that there is the expected higher temperature, up to a height of about 700 m the existence of irrigated agricultural land uses and regions and protected forests, castle and farmland under the sugarcane cultivation have caused the reduction of some temperature degrees. This is despite the fact that we are seeing an increase in temperature in pasture areas with greater height. Thus in order to create better housing conditions for residents is recommended that by increasing the greater vegetation cover conditions in urban areas and also placement of these areas next to the agricultural areas and more coverage and/or the increase in this type of applications around urban privacy partly be tried to reduce temperature conditions

حسینی، سیدمحمدباقر

نیکجو، محمدرضا، استاد راهنما

رستم زاده، هاشم، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی