۱۶۲۸۸پ
per
مطالعه جامعه شناختی شهروندی بوم شناختی و عوامل مرتبط با آن( مورد مطالعه :شهروندان شهر تبریز)
/سعید سلطانی بهرام
: حقوق و علوم اجتماعی
، ۱۳۹۵
چاپی
دکتری
جامعه شناسی گرایش اقتصادی و توسعه
۱۳۹۵/۰۴/۳۰
تبریز
یکی از مسائلی که انسان ها به طور مشترک با آن روبرو بوده و به روش زندگی در جوامع نیز مربوط می شود، بوم شناسی زیست محیطی است .نگرانی عمومی نسبت به محیط زیست به شکل گیری جنبش های مختلفی انجامیده که رشته مشترک و پیوند دهنده همه آنها دغدغه دفاع از محیط زیست جهان و حفاظت از منابع آن است .در این راستا، شکل جدیدی از شهروندی تحت عنوان شهروندی بوم شناختی مطرح شده که در آن وظایف و مسئولیت های بوم شناختی شهروندان، محوریت آن را شکل می دهد .بنابراین، می توان گفت که، شهروندی بوم شناختی بر مسئوولیت پذیری داوطلبانه و متعهدانه شهروندان در ارتباط با طبیعت بنا شده است .در این پژوهش، مطالعه شهروندی بوم شناختی از نگاه جامعه شناختی مطمح نظر بوده و عوامل اجتماعی مرتبط با شهروندی بوم شناختی نظیر دغدغه بوم شناختی، سبک زندگی مصرفی، هوش اخلاقی و معنوی، رسانه های جمعی، سرمایه فرهنگی و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است .پژوهش حاضر به شیوه پیمایش انجام گرفته و جامعه آماری آن شهروندان بالای ۱۵ سال شهر تبریز هستند که در سال ۱۳۹۰ برابر با ۱۱۰۶۷۳۱ بوده و ۶۷۰ نفر از آنها با استفاده از فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند .برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه های استاندارد و محقق ساخته به کار برده شده در پژوهش های قبلی همراه با جرح و تعدیل آنها استفاده شده است .به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و مدل سازی روابط ساختاری متغیرهای تحقیق از نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شده است .یافته های پژوهش نشانگر آن است که، میانگین شهروندی بوم شناختی برابر با ۵۷/۷۸ درصد می باشد که نشان می دهد شهروندی بوم شناختی از وضعیت نسبتا خوبی در میان شهروندان برخوردار است .همچنین نتایج به دست آمده برای ابعاد دیگر شهروندی بوم شناختی نشان می دهد که، مولفه عضویت در انجمن های زیست محیطی دارای پایین ترین میانگین در میان شهروندان بوده و مولفه های احساس تعلق بوم شناختی، رفتارهای زیست محیطی شخصی، دانش بوم شناختی، معرفت بوم شناختی و ارزش های زیست محیطی دارای بالاترین میانگین در میان شهروندان شهر تبریز بوده اند .نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهدکه، میانگین شهروندی بوم شناختی به تفکیک جنسیت و وضعیت تاهل و طبقه اجتماعی متفاوت نبوده، ولی به تفکیک منطقه محل سکونت، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال، درآمد ماهیانه خانوار تفاوت معنی داری داشته است .همچنین شهروندی بوم شناختی با متغیرهای سن، دغدغه بوم شناختی، هوش معنوی و اخلاقی، سرمایه فرهنگی و اقتصادی ارتباط معنی داری داشته ولی با متغیرهای سبک زندگی مصرفی و رسانه های جمعی ارتباط معنی داری ندارد .نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که، از میان متغیرهای مستقل تحقیق، سه متغیر دغدغه بوم شناختی، هوش معنوی و رسانه های جمعی خارجی حدود ۲۷ درصد واریانس متغیر وابسته) شهروندی بوم شناختی (را تبیین می کنند
One of the problems that human beings are faced and related to the way of life in the communities is environmental ecology. Public concern about the environment has led to the formation of various movements whose common and linking factor is concern to defend the global environment and conserve its resources. In this regard, a new form of citizenship raised named Ecological Citizenship with ecological duties and responsibilities citizens. So, ecological citizenship is responsibility of man in relation to nature is based on the voluntary and committed responsibility citizens. In this research, ecological citizenship was investigated from Sociological perspective and social factors associated with ecological citizenship were examined includings ecological concerns, consumer lifestyle, moral and spiritual intelligence, mass media, cultural and economic capital. The present research was conducted by survey method, and its population were citizens are over 15 years of Tabriz (1,106,731 in 1390) and 670 samples were chosen using multi-stage cluster sampling method and Cochran formula. For data collection, standard and self-made questionnaires used in previous research with modifications have been used. In order to analyze the data and modeling structural relations between variables, SPSS and LISREL software were used. The findings show that, ecological citizenship average is equal to 78.57 percent showing that ecological citizenship among citizens is relatively good. The results obtained indicate that other dimensions of ecological citizenship; i.e., the membership in environmental associations had the lowest rank among citizens. The dimensions such as ecological feeling of belonging, environmental personal behavior, ecological science, ecological knowledge and environmental values were highest average among the citizens of the city of Tabriz. The results of hypothesis tests show that the average of ecological citizenship was not different by gender, marital status and social class but by the regional breakdown location, education level, employment status, and the monthly family income had a significant difference. Also, ecological citizenship was correlated with age, ecological concern, spiritual and moral intelligence, cultural and economic capital but there was not significant correlation between consumery life styles and mass media with ecological citizenship. Regression analysis shows that, among the independent variables, three variables of ecological concern, spiritual intelligence and foreign mass media explained about 27 of the variance of the dependent variable (ecological citizenship)
سلطانی بهرام، سعید
علیزاده اقدم، محمد باقر، استاد راهنما
بنی فاطمه، حسین، استادمشاور
عباس زاده، محمد، استادمشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
