مطالعه اثرات مصرف وابسته به زمان متیل فنیدات بر ساختمان بافت شناسی کبد و کلیه در موشهای صحرایی بالغ نر و ماده
/محمد پورامان
: دامپزشکی
، ۱۳۹۵
، راشدی
چاپی
کارشناسی ارشد
بافت شناسی دامپزشکی
۱۳۹۵/۱۱/۱۵
تبریز
متیل فنیدات) ریتالین(، از داروهای رایج در درمان بیماری بیش فعالی کودکان است .استفاده از این ترکیب با افزایش میزان فعالیت دستگاه عصبی مرکزی و سطح هوشیاری همراه می باشد به همین دلیل، موارد متعددی از سوء مصرف ریتالین گزارش شده است .متیل فنیدات یک ترکیب غیر کاتکول آمینی سمپاتیکی است و با مهار گیرنده های دوپامینی باعث افزایش سطوح دوپامین خارج سلولی می گردد .مطالعات مختلف اثرات این ترکیب بر اندامهای مختلف را مورد ارزیابی قرار داده اند با این وجود، تا کنون مطالعه مقایسه ای هدفمندی در مورد اثرات وابسته به زمان متیل فنیدات بر ساختمان میکروسکوپی کبد و کلیه در جنس نر و ماده صورت نگرفته است .در مطالعه حاضر، اثرات مصرف کوتاه مدت و بلند مدت متیل فنیدات بر ساختمان بافت شناسی کبد و کلیه موشهای صحرایی بالغ نر و ماده مورد ارزیابی قرار گرفت .نمونه های بافت کبد و کلیه موشهای صحرایی نر و ماده بالغ که به مدت دو و هشت هفته تحت درمان با متیل فنیدات (۱۰ mg/kg/day) به روش گاواژ دهانی قرار داشتند، جهت مطالعه بافت شناسی درون محلول فرمالین ده درصد قرار داده شد .پس از تثبیت بافتی مراحل پاساژ و رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین انجام گرفت .مطالعات هیستومورفومتری بافت کبد و کلیه به کمک دوربین مجهز به نرم افزار آنالیز تصاویر صورت گرفت .مطالعه هیستوشیمیایی بافت کبد به دو روش Oil Red O و PAS و نیز مطالعه هیستوشیمی بافت کلیه به روش PAS انجام شد .نتایج حاصل از مطالعات هیستومورفومتری نشان داد که شاخصهای مورفومتری بافت کبد و کلیه به دنبال مصرف متیل فنیدات در موشهای صحرایی نر و ماده در مقایسه با گروه کنترل تا حدودی کاهش یافت .این کاهش در مصرف طولانی مدت متیل فنیدات بیشتر بود و نیز در موشهای صحرایی ماده این کاهش نمود بیشتری داشت .در مطالعات هیستوشیمیایی بافت کبد و کلیه در گروههای مختلف اختلاف بارزی در بین گروههای تحت مطالعه مشاهده نگردید .نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مصرف متیل فنیدات به ویژه به صورت طولانی مدت می تواند ساختار میکروسکوپی کبد و کلیه را تحت تاثیر قرار دهد که در این میان تغییرات مشاهده شده با توجه به جنس حیوان در موشهای صحرایی ماده بیشتر مشاهده گردید که می تواند بازگو کننده تاثیر پذیری بیشتر جنس ماده از اثرات جانبی متیل فنیدات باشد
Methylphenidate (MPH), commonly known as Ritalin, is one of the most common medications used for treatment of attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD). The administration of Ritalin leads to rise in central nervous system activity. Because of this property, Ritalin may be used for maintaining alertness and improving of attention which, may lead to increase of the risk of substance abuse in some cases. Methylphenidate is a non-catecholamine sympathetic agent which by blocking of dopamine receptors leads to increase of extracellular dopamine levels. Various studies investigate different effects of methylphenidate on body organs but, there is no clear study about the effects of this agent on the liver and kidney of adult male and female rats. The aim of this study was to evaluate the effects of methylphenidate on these tissues. The samples of the liver and kidney from adult male and female rats which treated with methylphenidate for two and eight weeks by oral gavage were fixed in 10 percent formaldehyde solution and stained with Hematoxylin & Eosin method. Histomorphometeric studies were performed through digital camera with image analysis system. Histochemical studies were done with Oil Red O and PAS method for liver tissue and with PAS method for kidney samples. Histomorphometeric results revealed that the evaluated indices were reduced following administration of methylphenidate in male and female rats. These reductions were noticeable in long term administration and in female rats. In histochemical investigations, there were no prominent differences were observed between experimental groups. The results of this study showed that, long term administration of methylphenidate could induce some alterations in microscopic structure of kidney and liver of rats and in this way it seems that female rats were more susceptible in comparison to male rats