عنوان

بررسی قاعده منع محاکمه مجدد در حقوق کیفری ایران با تکیه بر اسناد بین المللی

‭۱۶۳۰۴پ‬

per

بررسی قاعده منع محاکمه مجدد در حقوق کیفری ایران با تکیه بر اسناد بین المللی

/مریم نجفی

: حقوق و علوم اجتماعی

، ‮‭۱۳۹۵‬

، افشاری

چاپی

کارشناسی ارشد

حقوق گرایش جزا و جرم شناسی

‮‭۱۳۹۶/۰۶/۱۸‬

تبریز

قاعده منع محاکمه و مجازات مجدد، از قواعد مهم حقوق کیفری است .بر اساس این قاعده، کسی را نباید دو بار برای یک جرم محاکمه و مجازات کرد .قاعده منع محاکمه مجدد، یکی از قواعد مهم حقوق جزای بین الملل است .بعد از انقلاب اسلامی ایران، قانونگذار این قاعده را در مباحث قلمرو مکانی حقوق جزا تا سال ‮‭۱۳۹۲‬ نپذیرفته بود، اما در قانون مجازات اسلامی ‮‭۱۳۹۲‬ این قاعده به عنوان یکی از شرایط اعمال اصول صلاحیت شخصی و صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی علیه و صرفا در قلمرو مجازات های تعزیری غیرمنصوص شرعی پذیرفته شده است .ظاهرا تدوین کنندگان این قانون پذیرش این قاعده را در قلمرو مجازات های حدود، قصاص، دیات و تعزیرات منصوص شرعی مغایر با موازین اسلامی دانسته اند .در حالی که از توجه دقیق به آموزه های اسلامی از جمله ویژگی انعطاف پذیری احکام اسلامی، وجود قاعده فقهی ملازمه بین حکم عقل و شرع و نیز قواعد فقهی لاحرج و لاضرر میتوان به عدم استحکام این عقیده پی برد .همچنین می‌توان گفت قاعده منع محاکمه و مجازات مجدد در اساسنامه دادگاه‌های کیفری بین‌المللی، اعم از نظامی، موقت، خاص و دائمی نیز پذیرفته شده است .پژوهش حاضر به بررسی قاعده منع محاکمه و مجازات مضاعف در نظام کیفری ایران و همچنین نظام بین‌الملل پرداخته و نیز خاطر نشان می‌سازد که تحولات حقوق کیفری بین‌المللی نشان می‌دهد احساسات عمومی جهانی، تمایلی به تکرار محاکمه و اجرای مجازات نسبت به رفتار مجرمانه واحد ندارد .صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی، تکمیلی است و بر این اساس، اگر دادگاه‌های ملی به طور کامل و با رعایت اصول دادرسی عادلانه، اقدام به رسیدگی کنند، دلیلی برای پذیرش صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی وجود ندارد و در این صورت، محاکمه و مجازات مجدد منتفی است .اگر دادگاه‌های داخلی، اصول دادرسی عادلانه را مراعات نکنند، دادگاه بین‌المللی خود را صالح به رسیدگی میداند .این اقدام دیوان کیفری بین‌المللی موجب نقض قاعده منع محاکمه و مجازات مجدد نیست زیرا رسیدگی دادگاه ملی، بدون رعایت اصول دادرسی شناخته شده بین‌المللی، محاکمه عادلانه و منصفانه تلقی نمی‌شود

The rule of the prohibition of double trial and punishment is one of the most important rules of criminal law. According to this rule, one person should not be punished for second time for a crime. The rule of the prohibition of double trial and punishment is one of the most important rules of international law. After Islamic Revolution of Iran, legislator did not accepted this rule in the subject of local realms of criminal law until 2013, but in Islamic Punishment rule 2013, this rule accepted as one of requirements of exertion of personal jurisdiction principals and as a jurisdiction that is based on nationality of victim and solely is in the implicit chastisement punishments. It seems that collectors of rule viewed this rule opposed to Islamic measurements in realm of punishments of penance, mulct, and explicit retaliation. Because of flexibility of Islamic orders, existence of accompanied jurisprudence rules between wisdom axiom and religious law that have no guilt and prejudice, the lack strength of this opinion can be recognized. Also, it can be said that the rule of the prohibition of double trial and punishment accepted in article association of criminal international courts, included military, special and permanent. This study investigated the rule of the prohibition of double trial and punishment in criminal law of Iran and in international law, and pointed out that revolutions of international criminal law shows public global senses did not tend to double punishment of one criminal behavior. Qualification of international tribunal court is complementary and in this base, if national courts inquire completely through observing fair judge principles, there is no reason for accepting jurisdiction of tribunal court, and thus double punishment is rejected. If national courts do not observe principles of fair judgment, international court is qualified to inquiring. This action of international tribunal courts do not violate the rule of the prohibition of double trial and punishment, as inquire of national court do not viewed as fair and justice without observing established international judge principles

نجفی،مریم

فرهودی نیا، حسن، استاد راهنما

شیخ زاده، محمود، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی