عنوان

بررسی شواهد ژئومورفیک سیلاب رودخانه سیروان به منظور ارزیابی تغییرات محیطی منطقه

‭۱۶۲۲۰پ‬

per

بررسی شواهد ژئومورفیک سیلاب رودخانه سیروان به منظور ارزیابی تغییرات محیطی منطقه

/حسام ملکی

: جغرافیا و برنامه ریزی

، ‮‭۱۳۹۵‬

، راشدی

چاپی

دکتری

ژئومورفولوژی

‮‭۱۳۹۵/۱۲/۱۸‬

تبریز

همزمان با پیشرفتهای اخیردر هیدرولوژی دیرینه سیلاب، استفاده از شواهد ژئومورفولوژیکی به عنوان مکملی در نگرش های هیدرولوژی مورد توجه قرارگرفته است .ضعف روش های آماری و نیاز به تخمین های دقیق تر، ضرورت استفاده از شاخص ها و معیارهای ژئومورفولوژیک در بازسازی سیلاب های قدیمی و بهره مندی از نتایج آن در شبیه سازی سیلاب های آتی را دو چندان کرده است .استفاده از پارامترهای زمین شناسی مانند داده های رسوب شناسی و چینه نگاری و ترکیب آنها با داده های ژئومورفولوژی و هیدرولوژی اطلاعات مصوری را در شناسایی وضعیت سیلاب های دیرینه رودخانه ها به دست داده است .رودخانه سیروان به عنوان یکی از شاخص ترین رودخانه های غرب کشور، سیلاب های زیادی در طول سال دارد و با توجه به شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر جریان رودخانه، سیلاب های بزرگتری نیز در گذشته داشته است .منطقه مورد مطالعه منطبق بربخشی از بستر اصلی رودخانه سیروان درحد فاصل بین روستای پالنگان تا مرز سیاسی عراق به طول ‮‭۵۰‬کیلومتر است که بین مختصات جغرافیایی‮‭۴۶ '۱۵‬تا‮‭۴۶ '۳۰‬طول شرقی و‮‭۳۵ '۷‬تا‮‭۳۵ '۱۲‬ عرض شمالی واقع شده است .هدف از این تحقیق ارزیابی روند تغییرات محیطی محدوده مطالعاتی بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک موجود در مسیر دره رودخانه می باشد .جهت رسیدن به این هدف از تکنیک ها و روش های مختلفی استفاده شده است .به عنوان مثال از داده های رسوب، به عنوان شواهد پالئوهیدرولوژی و پالئوژئومورفولوژی، بسترهای سنگی کانال رودخانه به عنوان شواهد دیرینه سیلاب، برای برآورد دبی سیلابی از شاخص های دیرینه تراز‮‭PSI‬ ، شاخص های بوتانیکی، توانش جریان، محاسبه ضریب مانینگ و از نرم افزارهای‮‭ARC GIS‬ و ‮‭LAND‬و‮‭RAS- HEC‬و ‮‭Smada‬ برای ترسیم پروفیل ها، بازسازی چینه ها و محاسبات هیدرولیکی استفاده شده است .نتایج مطالعه نشان داد که مدل هیدرولیکی‮‭RAS - HEC‬و الحاقی‮‭GEORAS - HEC‬به کمک شواهد مورفولوژیک سیلاب، روش مناسبی برای برآورد سیلاب های دیرینه سیروان در دوره های بازگشت مختلف می باشد .یافته های پژوهشی حاکی از آن است که اولا، شواهد ژئومورفیک سیلاب در طول بازه های مختلف مطالعاتی متفاوت است .به طوری که شواهد سیلابی در بازه اول بر روی تراس های سنگی و آبرفتی ثبت شده و در بازه دوم و سوم علاوه بر موارد مذکور بر روی درختان نیز ثبت شده است .دوما مطالعه سیلاب های دیرینه در بسترهای غیر آبرفتی)حفر شده در سنگ بستر سخت (نسبت به بستر های آبرفتی که دائما در معرض عوامل حفر، انتقال و ترسیب قرار دارند از ارجحیت بهتری برخوردارهستند .سوما برآورد سیلاب های رودخانه سیروان با روش های مختلف نشان می دهد که هیچ یک از روش ها بدون بهره گیری از شواهد ژئومورفولوژیک نمی توانند سیلاب های دیرینه را برای دوره طولانی، برآورد، تحلیل و شبیه سازی نماید .نتایج حاصل از بررسی ها بر روی رودخانه سیروان نشان می دهد که با بهره گیری ازشواهد ژئومورفولوژیک سیلاب و بهره گیری از مدل هیدرولیکی‮‭RAS - HEC‬می توان به ترسیم پروفیل ها، بازسازی چینه ها و محاسبات هیدرولیکی پرداخت و سیلاب های با دوره بازگشت دو تا هزار ساله را برآورد نمود

coincided with the recent developments in the hydrology chronic floods , the use of Geomorphologic read as evidence in the hydrology attitudes is considered. the weakness of statistical methods , and needs to be more accurate estimates , the necessity of using indicators and Geomorphic measures in the reconstruction of the paleofloods and benefit from the results of the simulation in future floods. the use of geological parameters , such as the sediment data and fault fingerprint and combining them with the hydrology and Geomorphology data information in identifying the situation illustrated the rivers chronic floods Sirvan River as one of the most significant rivers in the west of the country , many floods during the year and geomorphic evidence available in the downstream , a larger floods in the past. The studied area matches on the part of the main river bed sirvan stood a gap between the village of palengan to the border with Iraq's political at a length of 50 km geographic coordinates between 46 15` to 46 30' the east and 35 7' to 3512' north latitude, is located. The purpose of this research studies range evaluation of the process of environmental changes on the basis of available evidence geomorphologic in the direction of the river valley. to achieve this goal, the various techniques and methods have been used. For example of sediment, data as evidence of paleohydrology and paleogeomorphology river basins , stone as evidence of ancient floodwaters to estimate the discharge torrents of paleostage indicators PSI, Botanical indicators , current strength , calculate Manningfactor and GIS ARC software and LAND and HEC - RAS and Smada to stratigraphy profil , reconstruction and hydraulic calculations. the results of the study showed that the hydraulic model HEC RAS and adjunct HEC GEORAS to help flood morphological evidence , a good way to estimate sirvan chronic floods in the return period. . research findings suggest that in the first place , the evidence of geomorphologic during the period of the flood of various studies is different. so that floodplain evidence on the terrace in the first period of rock and alluvial registered and in the second and third , in addition to the items on the trees are registered. second study old floods in non - beds alluvial ( dug in the rock hard bed ) towards the bed of the alluvial deposits constantly in risk factors drilling , transfer and sedimentary of priority performs better. Third estimate sirvan River floods in various ways, shows that none of the methods without benefiting from the evidence geomorphologic cannot chronic floods for a long period ,estimate, and simulation analysis. the results of the investigation on the river sirvan shows that benefiting geomorphologic flood and benefiting from hydraulic model can be HEC - RAS to , profiles stratigraphy reconstruction and hydraulic calculations and flooding along with the return of two thousand year old estimated. Third estimate sirvan River floods in various ways, shows that none of the methods without benefiting from the evidence geomorphologic cannot chronic floods for a long period ,estimate, and simulation analysis . the results of the investigation on the river sirvan shows that benefiting geomorphologic flood and benefiting from hydraulic model can be HEC - RAS to , profiles stratigraphy reconstruction and hydraulic calculations and flooding along with the return of two thousand year old estimated

ملکی، حسام

رضائی مقدم، محمد حسین، استاد راهنما

نیک جو، محمد رضا، استاد راهنما

مختاری، داود، استاد مشاور

حسین زاده، سیدرضا، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی