شیعیان امامی قبل از سقوط خلافت عباسی از دوره مستعصم با وزارت ابن علقمی در دستگاه خلافت عباسی شروع به فعالیت کرده بودند و بعد از تصرف بغداد در سال ۶۵۶ هـ . ق به دست هلاکوخان مغول و پایان خلافت عباسیان فضای سیاسی اجتماعی بیشتری برای فعالیت شیعیان امامی فراهم شد .در طول حکومت ایلخانان شیعیان حاکمان مغول را پیوسته به تشیع اثنی عشری سوق می دادند .در این میان علمای شیعه امامی نقش مهمی در گرایش آنان به تشیع ایفا کردند .از جمله علمایی که در دربار ایلخانان حضور داشتند می توان خواجه نصیر الدین طوسی ، تاج الدین آوجی ، سعدالدین ساوجی و علامه حلی را نام برد که در این میان خواجه نصیر الدین طوسی و علامه حلی نقش مهمی را ایفا کردند .خواجه نصیر الدین مبارزات نهانی تشیع اثنی عشری را آشکار کرد و علامه حلی نیر با حضور در دربار سلطان محمد خدابنده) اولجایتو ( و با مباحثه و مناظره با علمای اهل سنت و همچنین با تالیف کتب متعددی درفقه شیعه امامی موجبات گسترش تشیع اثنی عشری به ویژه در ناحیه آذربایجان را فراهم آورد .در دوره ی ایلخانان آذربایجان از جمله نواحی بود که شیعیان در آن حضور فعال داشتند .از جمله در اردبیل ، تبریز ، مراغه و ... که در این میان طریقت های صوفیانه از جمله حروفیه ، مشعشعیه ، نور بخشیه، نیز بعد از دوره ی ایلخانی در آذربایجان حضور داشتند و موجب گسترش تشیع اثنی عشری صوفیانه در این ناحیه را به وجود می آوردند .هم چنین قبایل صحرا نشین مهاجر آناطولی و همچنین قبایلی که در خود آذربایجان حضور داشتند از جمله در منطقه قره داغ که دارای تمایلات شیعی غالیانه بودند .قبایل آناطولی شامل جاگیرلوها ، سعدلو ها ، حاجیلو ها ، بایراملو ها و ...که موجب گسترش تشیع در ناحیه آذربایجان در دوره ی ترکمانان قره قویونلو و آق قویونلو را بر عهده داشتند اینکه کدام گروههای اجتماعی و قبایل در گسترش تشیع در آذربایجان نقش داشتند و روند گسترش تشیع در این دوره بیشتر گرایش به سمت شیعه امامی بود که منجر به تشکیل دولت صفویه گردید و تشیع امامی به عنوان مذهب رسمی ایران اعلام گردید که در این تحقیق به شیوه توصیفی وتحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است
After the Mongol invasion of Bagdad in the Year 656A.H crashed and destroyed the Abbasid caliphate and the political space for shiism community was provided duodenal lead. Tobe tree to practice sultan Mohammad Khodabande to Shiite ruler patriarch of duo denal laed. The Shiite cleric important Sufi orders that are also drived from the Azarbayjan Shia expand thir role. The desert nomads who settled in Antolia during the Ghara Ghoinloo and Ag Ghoinloo Turkman and Azarbayjan had migrated to the Spread of shiite in this area were effective