مطالعه نفقه زوجه در فقه امامیه، فقه شافعی و حقوق موضوعه ایران
/اعظم السادات سیدحسینی
: پردیس دانشگاه تبریز
، ۱۳۹۵
چاپی
کارشناسی ارشد
فقه و حقوق اسلامی
۱۳۹۵/۰۶/۱۷
تبریز
نظام حقوقی اسلام بنا بر فقه مذاهب پنجگانه آن، امتیازات مالی ویژه ای برای زن در نظر گرفته است که در مقایسه با نظامصهای حقوقی غربی منحصر به فرد محسوب می گردد، از جمله این امتیازات ویژه می توان حق نفقه زوجه را نام برد . حق نفقه عبارت است از تامین تمامی هزینه ها و مخارج زندگی زن درخورشان وی، اعم از خوراک، پوشاک و مسکن و هزینه های درمان و ... که بر عهده زوج می باشد و زوجه در تامین هزینه های زندگی خود و فرزندانش با فرض داشتن توانایی مالی نیز مسئولیتی ندارد .فقهای اسلام چه شیعه وچه سنی اتفاق نظر دارند که نفقه از لوازم عقد دایم می باشد و اما در نکاح متعه فقهای شیعه معتقدند نفقه برعهده زوج نیست و اهل تسنن که اصلا نکاح متعه را قبول ندارند .این پژوهش پاسخگوی پرسشصهایی نظیر فلسفه وجوب نفقه زوجه، ماهیت آن، شرایط جوب و سقوط نفقه زوجه و مصادیق آن از منظر فقه امامیه، فقه شافعی و نیز حقوق موضوعه کشور بوده و نیز به بررسی تطبیقی وجوه اشتراک و افتراق آن در دو مذهب مذکور و حقوق موضوعه می پردازد و نیز تعهدات زوجه در مقابل پرداخت نفقه از جمله مسایل مورد بررسی در این پژوهش است .نتایج حاصل از بررسی کتب مختلف فقهی هر دو مذهب به زبانهای فارسی و عربی و نیز کتب حقوقی مورد مطالعه، شرایط وجوب نفقه زوجه را در فقه امامیه دو عامل دائمی بودن عقد نکاح و تمکین زوجه بیان می نماید و در فقه شافعی این شرایط عبارتند از توانایی زوجه در برقراری روابط زناشویی و دیگری تمکین زوجه در مقابل زوج است .در این خصوص در حقوق موضوعه کشور اگرچه به صراحت از تمکین نامی به میان نیامده و فقط اشاره به نکاح دائم و عدم نشوز زوجه، در مواد ۱۱۰۶ و ۱۱۰۸ قانون مدنی گردیده است اما به نظر می رسد از مفهوم ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی می توان شرط تمکین را نیز استنباط نمود
Islamic legal system considers special financial privileges for women, including wife's right to alimony,dependent on its five schools jurisprudence which compared with Western legal systems is considered unique.Alimonys right is to supply all womans life costs and expenses that deserves her to be, including food, clothing and housing, the cost of treatment and so on, which the couple is responsible for and his wife hasnt any accountability in providing her life and children expenses assuming owns financial capability.Both Shia and Sunni Muslim jurists agree that alimony is necessitated to permanent marriage,but in temporary marriage Shia jurisprudents believe that the alimony is not couple's responsivity, contrasting Sunni jurisprudents do not acceptin temporary marriage.This research answers to questions such as the philosophy of wife's alimony necessity, its nature, terms of wife's alimony necessity and its cutting off from the objective of Shia jurisprudence, Shafi'i jurisprudence and the law of the country, as well as investigatesthe comparative study of the similarities and differences in both aforementioned religions and law and wifes obligations against payment of alimony are of issues examined in this study.The results obtained from the study of both religions religious books in Persian and Arabic and also study law books present two factors of marriage permanency and wifesobedience as the condition of wife's alimony obligationin Shia Jurisprudence.Accordingly these conditions inShafi'i jurisprudence comprise the wifes ability to establish relationships and the other is wifesobedience against the couple.In this regard, in the law of the country, nonethelessthe obedience has not been explicitlymentioned and there is referred only to permanent marriage and the wifes disobediencein Civil Law1106 and 1108 codes, but it seems the concept of obedience condition can also be deducedfrom 1108 codesof the Civil Law