عنوان

زندگی و اندیشه سیاسی ثقه‌الاسلام تبریزی

‭۱۵۷۱۳پ‬

per

زندگی و اندیشه سیاسی ثقه‌الاسلام تبریزی

/مقصود بیگ محمدی

: حقوق و علوم اجتماعی

، ‮‭۱۳۹۵‬

، راشدی

زبان چکیده: استاد مشاور

چاپی

کارشناسی ارشد

تاریخ گرایش تشیع

‮‭۱۳۹۵/۰۶/۲۰‬

تبریز

میرزا علی ثقه‌الاسلام فرزند حاج میرزا موسی آقا ثقه‌الاسلام، از رجال و علمای دینی مشهور و رئیس شیخیه تبریز بود .وی متعلق به خاندانی صاحب نفوذ در تبریز بودکه‌ص‍ متولد سال ‮‭۱۲۷۷‬ قمری بوده واز جمله شخصیت های مطرح این خاندان است که در تبریز عصر مشروطه منشأ رویدادها و خدمات قابل توجهی شد .وی تحصیلات خود را در تبریز آغاز و در عتبات عالیات عراق ادامه داده و به درجه اجتهاد نائل آمد .علاوه بر فقه و اصول و حکمت و کلام، در تاریخ و جغرافیا و نجوم و ادب و علم رجال و کتاب شناسی سرآمد بود .ثقه الاسلام یکی از رهبران و شخصیت‌های تعیین کننده در انقلاب مشروطیت بود .وی در دوران زندگی خود در راه تنظیم امور مردم و ترویج و تبلیغ و ارشاد و راهنمایی و هدایت خواص و عوام و اجرای طرح‌ها و نقشه‌ها و ترتیب گفت و شنودها تلاش چشمگیری می‌کردند .ایشان روز دهم محرم ‮‭۱۳۳۰‬ هجری در سن ‮‭۵۳‬ سالگی به جهت مقاومت و پایداری در برابر تعدیات و فزون خواهی های روس ها، به دست دژخیمان دولت تزاری به همراه تعداد دیگری از مجاهدان و آزادی خواهان تبریز به بالای دار شهادت آویخته شد .سئوال اینجاست که مشروطیت با چه مسائلی روبرو شد که ثقه‌صالاسلام سعی در رفع آنها داشت ونسبت به هر سئوال چه راه‌صحل‌صهایی ارائه می‌صکرد به عنوان مثال از مسائلی که در آن روز مطرح بود عبارت بود از چگونگی اداره جامعه ونوع حکومت؟، چه کسانی برای حکومت مناسب است؟،اختیارات حاکم در چه حدی بود؟ ومردم در حکومت چه نقشی داشتند ؟ دربرابر هریک از این سئوالات ثقه‌صالاسلام جواب ها وراه حل هایی ارائه نموده است که اندیشه های سیاسی وی را نمایان می‌صسازد چرا که برای نوع حکومت ،ایشان به حکومت مشروطه عقیده داردودر عین حال وجود شاه را برای سلطنت ضروری دانسته وبر ابقاءاودرحکومت تأکید داردولیکن با اختیارات محدود وبا نظارت مردم ،ونظارت مردم در حکومت توسط نمایندگانشان صورت گرفته ودر مورد نحوه انتخاب نمایندگان برای تصدی پست نمایندگی مجلس ،تأکید بر انتخاب توسط افراد باسواد وآگاه جامعه دارد.از دیگر عقاید ثقه الاسلام در موضوع فوق تفکیک قوا است که ایشان ارکان حکومتی را به سه قوه مقننه،قضائیه ومجریه تقسیم نموده ووظایف هر کدام را مشخص می سازد. اکثریت اندیشه های سیاسی مرحوم از رسالات مختلف ایشان به ویژه رساله لالان ونامه ها وتلگراف ها ومقالات ایشان قابل بررسی وبرداشت است .ثقه‌صالاسلام با وجود انقلاب مشروطه و درگیری‌های مختلف بین گروه‌های مبارز و همچنین آزادی‌خواهان با دولتیان و سایر مسائل و مشکلات توانست کتاب‌های بسیاری تألیف و آثار بسیار ارزشمندی از خود به یادگار بگذارد .از جمله آنها رساله لالانـ ترجمه بث‌الشکوی، ایضاح الانباء، تاریخ امکنه شریفه و رجال برجسته، مراه‌الکتب یا ص‌اسماءالکتب، مجمل حوادث یومیه مشروطه را می‌توان نام برد .اندیشه های سیاسی ثقه‌صالاسلام با وجود سابقه درخشان او در مسائل مذهبی،سیاسی،به درستی روشن واستخراج نگردیده وما در این تحقیق به دنبال بررسی وبیان اندیشه های مختلف ایشان در موضوعاتی مانند سلطنت،مشروطیت،انتخابات،احزاب سیاسی،مجلس شورای ملی ،قانون ،شرایط رأی دهندگان وتفکیک قواصص‍ هستیم وهمچنین می خواهیم این نکته را نیز یاد آور شویم که برخی از اندیشه ها وعقاید سیاسی ایشان در جامعه فعلی ما نیز کابرد دارد مانند عقیده وی در مورد شرایط رأی دهندگان که به آگاهی داشتن و باسواد بودن آنها تأکید دارد وامروزه نیز کشیده شدن افراد ناآگاه وبی سواد پای صندوق های رأی شاهد برخی از مشکلات در جامعه هستیم ویا عقیده او در مورد تفکیک قوا نیز در حال حاضر کشور ما وبسیاری از کشورها ارکان حکومتی آنها به سه قوه) مقننه ،قضائیه ،مجریه(تقسیم شده است. بالاخره نتیجه اینکه اندیشه های سیاسی ثقه‌صالاسلام در مورد حکومت وسلطنت نسبت به زمان خودش بسیار روشن و متفکرانه بوده ودر زمان فعلی نیز قابل استفاده می باشد .

پرغو، محمدعلی

mirza Ali segatol eslam,Haj mirza musa aga's son was one of Tabriz' greatest relegious men.He was raised in a high rank family of those times.M.Mirza Ali was born in 1277 gamary in tabriz who was a famous person in many aspects specialy in constitutional revolution.He started his studies in Tabriz and tried to finish in Iraq and then became a clergyman .In addition to religion and origin and philosophy he was an expert in history and geography and astronomy and inscription and also literature.Segatoleslam was a leader of constitutional revolution too.This man tried alot in many aspects of peoples life and in helping handling their daily affairs and also in preparing conversational meetings and conducting every kind of efforts.At last this clergy man was executed in Tabriz with some other fighters and liberalisms of this resistance in 1330 Hegry by Tesars because of standing forTesars injustice and greed ,when he was 53. The question is that to understand that Mashroteih was faced with what kind of problems with segatol eslam tried to remove and what resolutions he offered for instance in his oppinoion one of the problems was about the kind of governing and directing the society that he recognized who was suitable for ruling the government and who far was the rulers rolls and people' decitions about governing.and what can the people do as a ruls in government it is to say that segatol eslam had offered different resolutions to this questions .This resolutions say about his politicals thoughts it means that he believes that the mashroteih is the best kind of government ;however he believes that the king should be put in the government but he says that the kings decitions must be controlled by people and their candidates.the candidates should be selected by learned people .hw believes in rulling isolations in three sections;parliamants juarryand excutives and he sets their duties.

بیگ محمدی، مقصود

صدقی، ناصر، استاد راهنما

پرغو، محمدعلی، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی