عنوان

الگوسازی ساختار اکولوژیکی توسعه فضای سبز شهری با رویکرد آینده‌صپژوهی نمونه موردی :کلانشهر تبریز

‭۱۵۲۳۷پ‬

per

الگوسازی ساختار اکولوژیکی توسعه فضای سبز شهری با رویکرد آینده‌صپژوهی نمونه موردی :کلانشهر تبریز

/راضیه تیموری

: جغرافیا و برنامه‌ریزی

، ‮‭۱۳۹۵‬

، راشدی

چاپی

دکتری

جغرافیا و برنامه ریزی شهری

‮‭۱۳۹۵/۰۱/۲۸‬

تبریز

توسعه کنترل نشده و برونزای شهر تبریز منجر به از بین رفتن زمینهای کشاورزی، باغی و انواع فضاهای سبز در شهر تبریز شده است .و در کل روند برخورد با فضاهای سبز شهری در کلانشهر تبریز، به صورت انفعالی بوده و تخریب و تغییر کاربری فضاهای سبز شهری را درپی داشته است .این پژوهش با بهره‌صگیری از رویکرد آینده‌صپژوهی و با اتکا بر مدلهای برنامه‌صریزی برپایه سناریوها، درصدد الگوسازی توسعه اکولوژیک فضاهای سبز کلانشهر تبریز بوده است .چارچوب نظری این پژوهش، مبتنی بر اهمیت توسعه فضاهای سبز جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری و استفاده پارادایم هنجاری و نگاه از آینده به حال و آینده‌صنگری سیستماتیک برای توسعه فضاهای سبز می‌صباشد .برای نیل به این هدف، با بهره‌صگیری از مبانی نظری تحقیق و نیز نظرات کارشناسان مرتبط با امر توسعه فضای سبز، توسط روش دلفی، تمامی عوامل دخیل در توسعه اکولوژیک فضاهای سبز شهری، در قالب عناصر طبیعی، اجتماعی- فرهنگی، زیست محیطی، اقتصادی، کالبدی و چشم انداز شهری،استخراج شده‌صاند که شامل ‮‭۵۱‬ عامل تأثیرگذار در توسعه اکولوژیک فضاهای سبز بوده‌صاند، که به صورت ساختاری، ارتباط آنها توسط نرم افزار ساختاری ‮‭MICMAC‬ مورد سنجش قرار گرفته است .و عواملی که به عنوان پیشرانها، بیشترین تاثیرگذاری را در توسعه اکولوژیک فضاهای سبز دارند، به عنوان عوامل کلیدی استخراج شده‌صاند .با استفاده از نرم افزار‮‭Scenario Wizard‬ ، اقدام به سناریوسازی برای هر یک از عوامل کلیدی شده است .جهت عملیاتی کردن سناریوهای برتر جهت توسعه ساختار اکولوژیکی فضای سبز شهری، نیاز به ارائه راهبردهایی برای هر سناریو می‌صباشد .بدین منظور ، اقدام به ارائه استراتژی‌صها و راهکارهای عملی در قالب روش استراتژیک ‮‭SWOT‬شده است .یافته های تحقیق حاکی از آنست که عوامل مدیریتی و نهادی ، تامین منابع آبی پایدار، مکانیابی مناسب جهت توسعه اکولوژیک فضاهای سبز، نگهداری و حفاظت از فضاهای سبز، دسترسی مناسب تمام شهروندان، پیوستگی لکه های سبز، احیاء زمینهای بایر، کاشت متراکم پوشش گیاهای، تنوع زیستی، زیباسازی و طراحی فضاهای سبز می توانند بیشترین تاثیر را در توسعه اکولوژیکی تبریز داشته باشند .همچنین در میان سناریوهای ارائه شده برای عوامل کلیدی استخراج شده، منابع آبی پایدار بحرانی‌صترین وضعیت را جهت توسعه آینده فضاهای سبز دارا می‌صباشد .و کاشت متراکم پوشش گیاهی به دلیل اقدامات اولیه نهادهای مرتبط در این زمینه، دارای بهترین شرایط در رابطه با وضعیتهای محتمل می‌صباشد .در نهایت اینکه در شرایط فعلی وضعیت فضای سبز تیریز در حالت رو به بحران قرار گرفته لیکن با کاربست رویکرد سناریوی مطلوب، توسعه اکولوژیک و استفاده از نقاط قوت شرایط اکولوژیک شهر، می‌صتوان آنرا شرایط مطلوب قرار داد

Uncontrolled and exogenous development of Tabriz city has caused the loss of agricultural land, gardens and the variety of green spaces. Generally, the process of dealing with urban green spaces was passive in Tabriz metropolis and has led to the destruction urban green spaces changes. This research has tried to model the ecological development of green spaces system by using the futures studies approach and relying on planning models of scenarios in Tabriz metropolis. The theoretical framework is the importance of developing green spaces in order to achieve sustainable urban development, normative paradigm, making the vision of future to the present and systematically foresight for the development of green spaces. To achieve this objective, by using the theoretical foundations of research and experts opinions related to the development of green space, using Delphi method, and all factors involved in the development of ecological urban green spaces, in the form of natural elements, socio-cultural, environmental, economic, physical and urban landscape. these include 51 effective factors whose relationship was tested by MICMAC software structure as an structural approach, and factors were extracted as key driving factors having high effect on the development of ecological green spaces. to make the scenario for the development of ecological green spaces based on key factors and we used the Scenario wizard software. In order to operate the superior scenarios and to develop the ecological structure of urban green space we required to provide the strategies for each scenario; to achieve this goal, we attempted to do so and find practical solutions in the form of SWOT strategic method. The findings show that for future development of ecological green space in Tabriz, managerial and institutional factors, sustainable water sources, locating the suitable place to development of ecological green spaces, maintenance and protection of green spaces, appropriate accessing to all citizens, the continuity of green spots, reclamation of barren lands, dense planting of vegetation cover, biodiversity, beautification and designing of green spaces; have more effects. Also in extracted scenarios for key factors, sustainable water resources has the most critical situation to the future development while planting vegetation cover creates the best possible condition in relation to the situation because of the primary actions of institutions which related to this the field. Finally, the current situation of green space of Tabriz is facing by critical condition, but by applying optimal scenario approach, ecological development and the use of strengths of ecological conditions it can make favorable conditions for future

تیموری، راضیه

قربانی، رسول، استاد راهنما

پورمحمدی، محمدرضا، استاد مشاور

احدنژاد، محسن، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی