عنوان

استخراج و پیش‌صتغلیظ حلال‌های باقیمانده در مواد دارویی با استفاده از میکرواستخراج با فاز مایع دینامیک از فضای فوقانی، و اندازه‌صگیری آن‌صها به روش کروماتوگرافی گازی-دتکتور یونیزاسیون شعله‌صای

‭۱۵۰۳۶پ‬

per

استخراج و پیش‌صتغلیظ حلال‌های باقیمانده در مواد دارویی با استفاده از میکرواستخراج با فاز مایع دینامیک از فضای فوقانی، و اندازه‌صگیری آن‌صها به روش کروماتوگرافی گازی-دتکتور یونیزاسیون شعله‌صای

/حمیده دهقانی

: شیمی

، ‮‭۱۳۹۴‬

چاپی

کارشناسی ارشد

شیمی تجزیه

‮‭۱۳۹۴/۱۱/۱۲‬

تبریز

حلال‌صهای باقیمانده در داروها، ترکیبات آلی فرار هستند که از بقایای مواد اولیه مورد استفاده در سنتز داروها ناشی می‌صشوند .همچنین ممکن است در طی فرمولاسیون و یا در طول مدت نگهداری در ظروف، مخصوصا ظروف پلاستیکی وارد دارو شوند .این مواد) حلال‌صهای باقیمانده (برای سلامتی انسان مضر و سمی هستند .بنابراین اندازه‌صگیری آن‌صها پارامتر اساسی در کنترل کیفیت داروصها هستند .مطالعه حاضر شامل دو بخش می‌صباشد که در هر دوی آن‌صها، برای پیش‌صتغلیظ و استخراج برخی از حلال‌صهای باقیمانده و ترکیبات آلی فرار در نمونه‌صهای دارویی از میکرواستخراج با فاز مایع دینامیک از فضای فوقانی‮‭LPME)) - DHS‬با کروماتوگرافی‌صگازی با دتکتور یونیزاسیون شعله‌صای‮‭FID)- (GC‬استفاده شده است .در بخش اول، حلال‌صهای دی‌صکلرومتان، استونیتریل،‮‭۱‬ -پروپانول،‮‭۱‬ -بوتانول و تری‌صاتیل آمین به روش پیشنهادی استخراج شدند .در اجرای روش دی‌صمتیل‌صسولفوکسید به عنوان حلال استخراج کننده) در حد ‮‭۵‬ میکروصلیتر (به درون ظرف استخراج به شکل لاینر ‮‭GC‬ که در قسمت فضای فوقانی ویال حاوی محلول آزمایشی گذاشته شده بود، اضافه گردید .بعد از استخراج ‮‭۵/۰‬ میکروصلیتر از حلال استخراج‌صکننده به سیستم جداسازی تزریق شد .تاثیر پارامترهای مختلف بر روی کارایی روش استخراج بررسی و بهینه‌صسازی گردیدند .تحت شرایط بهینه‌صی استخراج، روش پیشنهادی محدوده‌صی خطی وسیع، بین‮‭۵/۰ - ۵۰۰‬میلی‌صگرم بر لیتر را نشان داد .سایر پارمترصهای تجزیه‌صای، فاکتورصهای تغلیظ‮‭۲۴۰)-: (۳۲۷‬، راندمان‌صهای استخراج‮‭۷۲ -: (۹۸‬درصد(، حد-تشخیص روش‮‭۱/۰ - (۸/۰‬میلی‌صگرم بر لیتر در محلول و‮‭۶/۰ - ۲/۳‬میلی‌صگرم بر کیلوصگرم در مواد جامد (بدست آمدند .انحراف استانداردهای نسبی برای استخراج هر یک از آنالیت‌صهای موردنظر با غلظت ‮‭۱۰۰‬ میلی‌صگرم بر لیتر در محدوده‌صی ‮‭۷۴‬ برای یک روز ‮‭(۶ = n)‬ و ‮‭(۴ = n)‬ ‮‭۵‬ ‮‭۸‬ برای بین روزها بدست آمدند .در بخش دوم، پیریدین به عنوان محصول تخریبی از برخی داروها به وسیله‌صی‮‭LPME - DHS‬استخراج شد .در اجرای روش فوق، ‮‭۱۰۰‬ میلی‌صگرم از داروصها در ‮‭۲‬ میلی‌صلیتر، سدیم بی‌صکربنات ‮‭۵/۰‬ مولار حل گردید .عوامل اصلی مؤثر در کارایی استخراج از جمله نوع و حجم حلال استخراج‌صکننده، افزایش نمک،‮‭pH‬ ، اثر دما و زمان در کارایی استخراج بررسی شدند . .تحت شرایط بهینه‌صی استخراج، حدصتشخیص ‮‭۴‬ میکروصگرم برصلیتر و راندمان استخراج ‮‭۹۴‬ درصد بدست آمدند .فاکتورصتغلیظ ‮‭۳۱۴‬ برای آنالیت مورد نظر بدست آمد .علاوه بر این، محدوده‌صی خطی وسیع بین‮‭۰۱۲/۰ - ۵۰۰‬میلی‌صگرم بر لیتر و انحراف استاندارد نسبی برای غلظت‌صهای ‮‭۰۵/۰‬ و ‮‭۵۰/۰‬ میلی‌صگرم بر لیتر پیریدین برای یک روز ‮‭(۶ = n)‬ به ترتیب ‮‭۴‬ و ‮‭۳‬ درصد بدست آمدند

Residual solvents (RSs) are volatile organic chemicals and produce during the synthesis of drug substances or in storage the preparation of drug products. They are not completely removed by practical manufacturing techniques. These solvents can be toxic and may be harmful to the human health and environment. Therefore, analysis of RSs is a necessary topic for the quality control of pharmaceuticals. The present study consists of two sections that in both of them, a dynamic headspaceliquid phase microextraction (DHSLPME) is developed for preconcentration and extraction of some RSs in pharmaceuticals followed by gas chromatographyflame ionization detection (GCFID). In the first section, dimethyl solfoxide (at Llevel) is placed into a GC liner shaped extraction vessel and used as a collection/extraction solvent. Then the liner is exposed to the headspace of a vial containing the sample solution. After extraction 0.5 L of the extraction solvent is injected into GC for analysis. Effect of different parameters influencing the extraction efficiency was investigated and optimized. Under the optimum extraction conditions, the method showed wide linear ranges between 0.55000 mg L-1. The other analytical parameters were obtained in the following ranges: enrichment factors 240327, extraction recoveries 7298 , and limits of detection 0.10.8 mg L-1 in solution and 0.63.2 mg kg-1 in solid. Relative standard deviations for the extraction of 100 mg L-1 of each analyte were obtained in the ranges of 47 and 35 for intraday (n=6) and interday (n=4) precision, precrespectively. In the second step, pyridine as a decomposition product from some pharmaceuticals was extracted by the proposed DHSLPME method. In DHSLPME procedure, 100 mg of drugs was dissolved in 2 mL of 0.5 mol L-1 NaHCO3 solution. The main factors influencing the extraction efficiency including type and volume of extraction solvent, salt addition, pH, extraction time and extraction temperature were investigated. Under the optimum extraction conditions, the method showed wide linear ranges between 0.012500 mg L-1. The other analytical parameters were obtained in the following ranges: enrichment factor 314, extraction recovery 94 , and limit of detection 4 g L-1. Relative standard deviations for the extraction of 0.05 and 0.50 mg L-1 of pyridine (n=6) were obtained 4 and 3 , respectively

دهقانی، حمیده

فرج زاده، میرعلی، استاد راهنما

جوزن، جوانشیر، استاد مشاور

دکتر پیغمبردوست، استاد راهنما

خاندار، علی اکبر، استاد مشاور

سیاه و سفید

نمایه‌سازی قبلی