اثر کود آلی و پتاسیم بر سینتیک فسفر و پتاسیم قابلاستخراج خاک در شرایط غرقاب و غیرغرقاب
/نازنین ابراهیمی
: کشاورزی
، ۱۳۹۴
، راشدی
چاپی
کارشناسی ارشد
علوم خاک گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک
۱۳۹۴/۰۲/۲۲
تبریز
تولید پایدار محصولات کشاورزی نیازمند سطح کافی فسفر و پتاسیم خاک در شکلهای قابلجذب است .اندازهگیری فسفر و پتاسیم قابلجذب و تغییرات آنها پس از افزودن کودهای آلی و شیمیایی در شرایط غرقاب و غیرغرقاب اطلاعات مفیدی در مورد مدیریت فسفر و پتاسیم خاکها فراهم میکند .برای رسیدن به توصیفی بهتر از تغییرات واکنشهای فسفر و پتاسیم در خاک نسبت به زمان نمیتوان ماهیت سینتیکی چنین واکنشهایی را نادیده گرفت .برای این منظور، آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و با دو تکرار انجام شد .فاکتورها شامل نوع خاک در دو سطح) یک خاک اسیدی و یک خاک آهکی(، رطوبت خاک در دو سطح) غرقاب و غیرغرقاب با ۵۰ درصد رطوبت اشباع(، کود آلی در سه سطح) شاهد، کمپوست لجن فاضلاب و ورمیکمپوست هر یک به مقدار ۲۰گرم بر کیلوگرم خاک(، کود سولفات پتاسیم در دو سطح) صفر و ۲۰۰ میلیگرم پتاسیم بر کیلوگرم خاک (و زمان خوابانیدن در شش سطح(۱/۰ ،۱ ،۴ ،۱۰ ، ۳۰ و ۶۰ روز (در آزمایشگاههای گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد .آزمایش در داخل انکوباتور در دمای۲۵ ۲درجه سلسیوس انجام شد .در زمانهای مذکور فسفر و پتاسیم با عصارهگیر سلطانپور و شواب (۱۹۷۷) در تیمارهای مختلف استخراج و غلظت فسفر و پتاسیم در عصارهها بهترتیب با دستگاههای اسپکتروفوتومتر و فلیمفوتومتر اندازهگیری و درصد بازیابی کود پتاسیم محاسبه شد .نتایج نشان داد که اثرهای اصلی و متقابل زمان، رطوبت، کود آلی و کود پتاسیم بر غلظت فسفر و پتاسیم استخراج شده از هر دو خاک اسیدی و آهکی معنادار بود .غلظت فسفر و پتاسیم استخراج شده در هر دو خاک ابتدا با گذشت زمان افزایش و پس از رسیدن به یک بیشینه کاهش یافت .غلظت فسفر و پتاسیم استخراج شده از هر دو خاک اسیدی و آهکی در شرایط غرقاب بیشتر از SP ۵۰ بود .مصرف کمپوست لجن فاضلاب و ورمیکمپوست غلظت فسفر و پتاسیم استخراج شده از هر دو خاک اسیدی و آهکی را نسبت به سطح شاهد بهطور معناداری افزایش داد .مصرف ۲۰۰ میلیگرم پتاسیم بر کیلوگرم خاک غلظت فسفر استخراج شده از هر دو خاک اسیدی و آهکی را نسبت به سطح بدون کود پتاسیم کاهش داد در حالیکه غلظت پتاسیم استخراج شده را افزایش داد .در هر دو خاک اسیدی و آهکی بین غلظت فسفر و پتاسیم استخراج شده از خاک و زمان خوابانیدن در تیمارهای مختلف روابط رگرسیونی معناداری مشاهده شد .اثرهای اصلی و متقابل زمان، رطوبت و کود آلی بر درصد بازیابی پتاسیم در هر دو خاک معنادار بود بهطوریکه در زمانهای اولیه خوابانیدن درصد بازیابی پتاسیم بیشتر از سایر زمانها بود .درصد بازیابی پتاسیم در شرایط غرقاب در اکثر تیمارها بهطور معناداری بیشتر از رطوبت SP ۵۰ بود .مصرف کمپوست لجن فاضلاب و ورمیکمپوست درصد بازیابی پتاسیم را در هر دو خاک اسیدی و آهکی نسبت به شاهد بهطور معناداری افزایش داد
Sustainable production of agricultural products requires sufficient levels of available phosphorus (P) and potassium (K) in soils. Measuring the levels of available P and K and their changes after adding of organic and chemical fertilizers in waterlogged and non-waterlogged conditions, provides useful information about the management of soils P and K. To get a better definition of changes in soil P and K reactions during time the kinetic nature of such reactions cannot be ignored. For this purpose, a factorial experiment in a completely randomized design with two replications was done. The factors were soil at two levels (an acidic soil and a calcareous soil), soil moisture at two levels (waterlogged and non-waterlogged with 50 saturation), organic fertilizer in three levels (control, sewage sludge compost and vermicompost each 20 g/kg soil), K fertilizer in two levels (0 and 200 mg K/kg soil as potassium sulfate) and the incubation time at six levels (0.1, 1, 4, 10, 30 and 60 days) in Soil Science Department laboratories in University of Tabriz. The experiment was conducted inside an incubator with temperature of 25 2 C. At the mentioned times, P and K were extracted by Soltanpour and Schwab (1977) extractant in different treatments and concentrations of P and K in extracts were measured with spectrophotometer and flamephotometer instruments, respectively and K fertilizer recovery percentage was calculated. The results showed that the main and interaction effects of time, moisture, organic fertilizer and K fertilizer on the concentrations of P and K extracted from both acidic and calcareous soils were significant. Extractable P and K concentrations in both soils were first increased with time and after reaching a maximum declined. The concentrations of P and K extracted from both acidic and calcareous soil in waterlogged conditions were greater than the 50 SP (non-waterlogged conditions). Application of sewage sludge compost and vermicompost significantly increased the concentrations of P and K extracted from both acid and calcareous soils compared with the control treatment. Application of 200 mg K/kg soil reduced the concentration of extracted P from both acidic and calcareous soils relative to without K fertilizer while increased the concentration of extracted K. In both acidic and calcareous soils between concentrations of the extracted P and K and the incubation time significant regression relations were observed in different treatments. The main and interaction effects of time, moisture and organic fertilizer on the K fertilizer recovery percentage were significant in both soils, so that K fertilizer recovery percentage in early incubation times was more than any other times. The K fertilizer recovery percentage in waterlogged conditions was significantly higher than the 50 SP in most treatments. Application of sewage sludge compost and vermicompost significantly increased the K fertilizer recovery percentage in both acidic and calcareous soils compared with the control