۱۴۷۹۰پ
per
بررسی اثرات زیست محیطی مصرف خانوارها به تفکیک بخش‌های اقتصادی در ایران :با استفاده از روش ردپای اکولوژیک (EP) و ماتریس حسابداری اجتماعی SAM))
/یعقوب اندایش
: اقتصاد، مدیریت و بازرگانی
، ۱۳۹۴
، راشدی
چاپی
دکتری
علوم اقتصادی گرایش منابع و محیط زیست
۱۳۹۴/۱۱/۰۷
تبریز
هر کشور با توجه به موقعیت زیستی آن ظرفیتی در بهره برداری منابع آبی و تولید گازهای آلاینده دارد که توسط ظرفیت اکولوژیکی محاسبه می‌گردد .اما استفاده بیشتر از این ظرفیت اثرات مخربی به محیط زیست وارد می‌نماید .بسته به اینکه خانوارها و بخش‌های تولیدی به چه صورت از آب استفاده نمایند و چه مقدار آلاینده وارد محیط زیست کنند بعد اثرات مخرب می‌تواند متفاوت باشد .با توجه به اهمیت آب، انرژی‌صهای فسیلی و محیط زیست در زندگی انسان‌صها، این پژوهش اثرات مصرف خانوارها و بخش‌های مختلف اقتصادی را بر ردپای اکولوژیک آب و کربن در اقتصاد ایران مورد مطالعه قرار داده است .روش به کار گرفته شده در این پژوهش مبتنی بر ماتریس حسابداری اجتماعی سال ۱۳۹۰می‌باشد .از آنجایی که ماتریس موجود جوابگوی پژوهش حاضر نبود ابتدا ۷۱ بخش اقتصادی در ماتریس به ۸۶ بخش اقتصادی و واردات واسطه و نهایی تفکیک شدند .ماتریس نهایی شامل ۸۶ بخش اقتصادی ده دهک خانوار شهری و ده دهک روستایی و شرکت‌ها به صورت درونزا و حساب دولت، انباشت و دنیای خارج به صورت برونزا وارد شدند .یافته‌ها حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۰ کل ردپای بوم‌شناختی خالص آب در کشور ۹۵ میلیارد متر مکعب و تراز تجاری آن منفی ۷.۳ میلیارد متر مکعب است و به ترتیب بخش‌های گندم، گاو و گاو میش، گوسفند، بز و سایر حیوانات زنده به‌جز ماکیان، سایر نباتات صنعتی، ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنی‌ها دارای بیشترین ردپای آب در کشور و ردپای خانوارهای شهری بیشتر از خانوارهای روستایی و دهک‌های بالای درآمدی بیشتر از سایر دهک‌ها است .سهم خانوارها از ردپای آب ۶۹.۳ درصد، دولت ۱۰.۵ درصد و دنیای خارج ۱۶.۸ درصد بوده است .ردپای خالص کربن در کشور ۵۱۷ میلیون تن، ردپای خالص متان ۵۱ هزار تن و اکسیدنیتروژن ۱۰ هزار تن بوده که سهم خانوارها به ترتیب در هر کدام از آنها ۴۷.۵ درصد، ۴۵.۶ درصد و ۶۰ درصد، سهم دولت به ترتیب ۱۱.۱ درصد، ۱۱.۶ درصد و ۱۲.۷ درصد و سهم دنیای خارج به ترتیب ۲۶.۲ درصد، ۲۰.۵ درصد و ۲۲.۲ درصد بوده است .تراز تجاری این سه ردپا به ترتیب منفی ۴.۵ میلیون تن، منفی ۲۲۳ تن و مثبت ۳۸ تن می‌باشد .در ارتباط با ردپای کربن، متان و اکسیدنیتروژن نیز بخش‌های ساخت مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی، عمده‌فروشی، خرده‌فروشی، تعمیر وسایل نقلیه و کالاها، گازوئیل، حمل و نقل جاده ای بیشترین ردپا و خانوارهای شهری بیشتر از خانوارهای روستایی و دهک‌های بالا درآمدی بیشتر از سایر دهک ردپا به جا گذاشته‌اند
Each country according to its biological status has a capacity for utilization of water resources and emissions that are calculated by ecological capacity.But the use of this capacity will have devastating effects on the environment. Depending on how households and the production sectors use water and the amount of pollutants into the environment, devastating effects can be different. Given the importance of water, Energy and environment in living human beings, this thesis has studied the effects of different economic sectors and household consumption on water and carbon footprint in Iran economy. The method has been used used in this research is based on social accounting matrix 2012. In this matrix, Economic sectors forom 71 economic sectors disaggregate to 86 economic sectors and the total import separated to intermediate and final import. The final matrix contains 86 economic sectors and ten decile urban and rural households and firms that are indigenous accounts and government, accumulation and Rest of World as exogenous accounts. The results indicate that in 2012, total net water footprint in Iran is 95 billion cubic meters and its trade balance is the negative of 7.3 billion cubic meters. respectively, wheat, cattle, buffalo, sheep, goats and other live animals except poultry, other crops, making food productions and beverages of the highest water footprint. of urban households is more than rural households water footprint and top decile water footprint is more than any other decile. The share of households' water footprint is 69.3 percent, the state 10.5 percent and rest of world has 16.8 percent. Total net carbon footprint in the country is 517 million tons, methane footprint 51 thousand tons and nitrous oxide net footprint is 10 tons. share of households in each this footprints, respectively 47.5 , 45.6 and 60 . Share of government, respectively, 11.1 , 11.6 and 12.7 and share of rest the world respectively 26.2 , 20.5 and 22.2 . Three footprints trade balance respectively negative of 4.5 million tons, 223 tons of positive and negative 38 tons. In connection with the carbon, methane and nitrous oxide footprint respectively chemicals and chemical products sectors, manufacturing, wholesale, retail, repair of vehicles and goods, gasoline, road transport have the highest footprint and urban households footprint is more than rural households and top deciles of income is more than other deciles
اندایش، یعقوب
صادقی، سیدکمال، استاد راهنما
کریمی تکانلو، زهرا، استاد راهما
متفکر آزاد، محمدعلی، استاد مشاور
اصغرپور، حسین، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
