۱۴۷۴۹پ
per
برآورد ارزش اقتصادی جنگل های ارسباران (مقایسه رهیافت های آزمون انتخاب و رتبه بندی مشروط)
/مریم حق جو
: کشاورزی
، ۱۳۹۴
، راشدی
چاپی
دکتری
اقتصاد کشاورزی-گرایش اقتصاد منابع طبیعی
۱۳۹۴/۱۱/۱۹
تبریز
جنگل‌صها یکی از منابع طبیعی مهم توسعه اقتصادی بسیاری از کشورهای درحال توسعه از جمله ایران می‌صباشد، که با تولید کالاها و خدمات به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک می‌صکنند .تخریب و جنگل-زدایی‌ص در سال‌صهای اخیر منجر به از دست رفتن بخش عظیمی از این منافع و در نتیجه ایجاد انگیزه برای حفاظت از جنگل‌صها شده است .جنگل‌های ارسباران با ۱۶۴۰۰۰ هکتار وسعت در شمالی‌صترین نقطه استان‌صهای آذربایجان‌صشرقی و اردبیل قرار گرفته است .ارسباران، صرف نظر از جاذبه‌های شکارگاهی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به دلیل وجود گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب، چشم‌اندازهای بکر و وسیع، گنجینه منحصر به فردی از منابع محیط زیستی را در جغرافیای شمال غربی کشور ایجاد نموده است .لذا، هدف مطالعه حاضر برآورد ارزش کل اقتصادی جنگل‌صهای ارسباران و سه گونه با ارزش جانوری جنگل‌صهای) پلنگ، خرس قهوه‌صای و سیاه خروس قفقازی (با تکیه بر دو رهیافت آزمون انتخاب و رتبه-بندی مشروط می‌صباشد .داده‌صهای مورد نیاز مطالعه از طریق مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه در میان ۳۳۴ نفر از بازدیدکنندگان و ساکنین ده شهر منتخب از سه استان آذربایجان‌صشرقی، آذربایجان‌صغربی و اردبیل با روش نمونه‌صگیری خوشه‌صای دو مرحله‌صای و در تمام فصول سال ۱۳۹۳ جمع‌صآوری گردید .مدل-های مورد استفاده در تحقیق برای روش آزمون انتخاب عبارت از مدل لاجیت شرطی بود که به دلیل نقض شرط استقلال گزینه-های نامرتبط در برخی موارد از مدل لاجیت مختلط به-عنوان جایگزین استفاده شد .همچنین از مدل رگرسیونی لاجیت ترتیبی-رتبه‌صای جهت برآورد رهیافت رتبه‌صبندی مشروط استفاده شد .نتایج به‌صدست ادامه چکیده پایانامه آمده از هر دو روش نشان دادند که کارکردهای غیربازاری حدود ۹۸ درصد از ارزش کل اقتصادی جنگل-های ارسباران را به‌صخود اختصاص داده‌صاند و کارکرد بازاری و ارزش تولیدی صرفا حدود دو درصد از کل این ارزش‌صها را داراست .همچنین نتایج نشان دادند که اجرای هر نوع سناریوی حفاظتی در جهت بهبود وضعیت جنگل‌صها سبب افزایش قابل توجه مازاد رفاهی افراد خواهد شد .براساس نتایج رهیافت آزمون انتخاب ارزش کل اقتصادی جنگل‌صهای ارسباران سالانه حدود ۶۵۴/۴۹۵۶ میلیارد ریال است که کارکردهای اطلاعاتی و زیست‌صگاهی حدود ۴۳ درصد، کارکردهای غیراستفاده‌صای حدود ۳۴ درصد، کارکردهای تنظیمی حدود ۲۱ درصد و کارکردهای تولیدی صرفا دو درصد از این ارزش‌صها را به خود اختصاص می‌صدهند .همچنین براساس نتایج روش رتبه‌صبندی مشروط ارزش کل اقتصادی برآوردی برای جنگل‌صهای ارسباران سالانه حدود ۷۴۱/۴۱۷۹ میلیارد ریال است، که کارکردهای اطلاعاتی و زیست‌صگاهی حدود ۵۳ درصد، کارکردهای تنظیمی حدود ۲۵ درصد، کارکردهای غیراستفاده‌صای حدود ۲۰ درصد و همانند رهیافت پیشین، کارکردهای تولیدی صرفا ۲ درصد از این ارزش‌صها را به خود اختصاص می‌صدهند .همچنین براساس نتایج به‌صدست آمده ارزش‌صگذاری گونه‌صهای ارزشمند جانوری به روش آزمون انتخاب و رتبه‌صبندی مشروط، ارزش کل سه گونه جانوری در دو روش به ترتیب حدود ۶۵۵/۶۹۲ میلیارد ریال و۸۳/۱۰۶۶ میلیارد ریال می‌صباشد، که پلنگ حدود ۵۰ درصد از کل این ارزش در هر دو رهیافت را به‌صخود اختصاص داده است .نتایج کلیه برآوردها حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار متغیرهای درآمد، تعداد بازدید سالانه، سطح تحصیلات و سطح آگاهی و دیدگاه مثبت افراد نسبت به جنگل‌صهای ارسباران، بر تمایل به پرداخت آنها جهت حفاظت از جنگل‌صها و گونه‌صها با ارزش جانوری ساکن در آنها است .نتایج مقایسه دو رهیافت نشان می‌صدهد که رهیافت رتبه‌صبندی مشروط تطابق بیشتری با ترجیحات و رتبه‌صبندی مستقیم پاسخ‌صگویان داشت .ارزش بالای برآوردی برای کارکردها و گونه‌صهای جانوری جنگل‌صهای ارسباران لزوم توجه و سیاست‌صگذاری و برنامه‌صریزی مناسب جهت حفاظت از این گنجینه‌صهای ارزشمند از طریق سرمایه-گذاری دولتی و برنامه‌صریزی جهت جلب کمک‌صهای بالقوه مردمی را بیش از پیش آشکار می‌صسازد .در این راستا، بهبود شرایط تفریحی و تسهیلات گردشگری و رفت و آمد در این جنگل‌صها، اطلاع‌صرسانی به افراد در خصوص گونه‌صهای جانوری با ارزش موجود در جنگل‌صها و در خصوص ارزش‌صهای غیراستفاده‌صای به‌صویژه ارزش وجودی و میراثی، گنجاندن آموزش‌صهای زیست محیطی در برنامه آموزشی، همچنین بهبود سطح آگاهی مردم نسبت به کلیه کارکردهای این جنگل‌صها از پیشنهادهای مطالعه حاضر است
Forests are one of the most important natural resources for economic development in many developing countries, including Iran, which produce goods and services that contribute to social and economic development. Recent destruction and deforestation activities led to the loss of a large part of the interest and thus create incentives for forest conservation stirs. Arasbaran forests with 164000 hectares scope are located in the northern part of East Azerbaijan and Ardabil provinces. Regardless from their preserving, economic, social and cultural attractions, because of their rare plant and animal species, besides pristine and broad landscapes, Arasbaran forests have created unique treasures of environmental resources in the northwest geography of the country. Therefore, the present study aims to estimate the total economic value of Arasbaran forests besides the economic value of three precious animal species which inhabit inside it (the blackcock, the tiger and the bear) applying two valuation methods: Choice experiment and Contingent ranking. Required data is gathered through field studies and conduction of questionnaire among 334 visitors and residents of three provinces: East-Azerbaijan, West Azerbaijan, and Ardabil, using the two-stage stratified sampling method and during all seasons of 2014 year. The applied model for the choice experiment method is conditional logit regression, in which for violation of IIA condition in some conditions, the mixed logit regression model is used as the alternative model. Moreover, the ranked-ordered logit model is applied to analyze the results from contingent rating approach. the models applied in the study are: Mixed and Rank-ordered Logit regression models. Results from both methods reveal that 98 percent of total economic values of Arasbaran forests are the non-market functions and only 2 percent of them are appertained to the market and production functions. Furthermore, results show that Implementation of any conservation scenario, in order to improve the condition of forests would lead in a significant increase in the welfare surplus. Based on the choice experiment approach the total economic value of Arasbaran forest is about 4956.654 Milliard Rials (141.618 million dollars) annually, in which about 43 percent of it is dedicated to the information and habitat functions, about 34 percent is allocated to the non-use functions, about 21 percent is from Regulatory functions and only 2 percent of it is appertained to the production functions. Also, results driven from contingent rating reveal that total economic value of Arasbaran forests is around 4179.741 milliard Rials annually (119.421 million Dollars), which53 percent, 25 percent, 20 percent and finally the 2 percent of it is allocated to the information and habitat, the regulatory, the non-use and the production functions, respectively. Furthermore the economic valuation of three animal species revealed about 692.655 milliard Rials (19.8 million Dollars) and 1066.83 milliard Rials (30.5 million Dollars) annual value based on choice experiment and contingent rating approaches, respectively, in which the 50 percent of both of these values are allocated to the tiger. Based on the results, respondents level of education, income, number of annual visits from the forests and their friendly attitudes towards Arasbaran forests had significant positive impacts on WTP of respondents for the various values and the chosen animal species of the forests. A comparison of the two approaches shows that the contingent rating approach is more in tune with the direct preferences and rating of the respondents. The high obtained value for the various functions and animal species of Arasbaran forests show the necessity of attention of policy-making and plan making for the protection of these precious treasures through governmental investment and planning to draw public aids for protection of these natural resources. In this respect, improving recreational and tourist facilities and transportation conditions in these forests, informing people about the valuable animal species inhabited in the forests as well as forests non-use values especially existent and bequest ones, inclusion of environmental education into the educational curriculum, As well as improving public awareness about various functions of the forests are suggested
حق جو، مریم
حیاتی، باب اله، استاد راهنما
پیش بهار، اسماعیل، استادد مشاور
مولائی، مرتضی، استادد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
