۱۴۷۱۵پ
per
آزمون چند عصاره‌گیر برای تعیین مس قابل استفاده ذرت و سطح بحرانی آن در خاک‌صهای استان آذربایجان شرقی
/الهام عبدالملکی
: کشاورزی
، ۱۳۹۴
، راشدی
چاپی
کارشناسی راشد
علوم و مهندسی خاک گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک
۱۳۹۴/۱۱/۱۴
تبریز
ذرت بعد از گندم و برنج سومین محصول مهم در ایران است که دارای مصارف زیادی در تغذیه انسان، طیور و دام است .تعیین سطح بحرانی مس به‌صعنوان یکی از عناصر غذایی کم‌صمصرف برای تفسیر نتایج آزمون خاک مس و مصرف کود مس در خاک‌صهای استان آذربایجان شرقی ضروری است .در این پژوهش ۲۱ نمونه خاک مرکب) صفر تا ۳۰ سانتی متری (از سطح استان آذربایجان شرقی طوری انتخاب شد که از لحاظ ویژگی‌صهای فیزیکی و شیمیایی دارای بیشترین ضریب تغییرات باشند .با استفاده از عصاره‌صگیرهای مختلف مانندTEA- DTPA،DTPA- AB،EDTA- AC، اگزالات آمونیوم مرجع، اگزالات آمونیوم سریع و هیدروکسیل‌صآمین هیدروکلراید، مس قابل استخراج خاک‌صها اندازه‌صگیری شد .سپس در یک آزمایش گلخانه-ای، گیاه ذرت (.(Zea mays L رقم سینگل کراس ۷۰۴ در خاک‌صهای مورد بررسی، در دو سطح صفر و ۵/۷ میلی‌صگرم مس بر کیلوگرم خاک از منبع سولفات مس و در سه تکرار به‌صصورت آزمایش فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک‌صهای کامل تصادفی کشت شد .پس از ۶۰ روز شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع گیاه و قطر ساقه اندازه‌صگیری و سپس گیاهان برداشت و شاخص‌صهای وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه، غلظت مس، منگنز، فسفر و پتاسیم اندازه‌صگیری شد .سینتیک رهاسازی مس به‌صوسیله عصاره‌صگیرTEA - DTPAبرای ۲۱ خاک در طول ۲۰۰ ساعت بررسی شد .برای توصیف داده‌صهای سینتیکی معادله‌صهای مرتبه صفر، اول، دوم، سوم، الوویچ ساده شده، دو ثابته و پخشیدگی پارابولیک ارزیابی شدند .مطابق با نتایج حاصله، بیشترین و کمترین مس استخراج شده به‌صترتیب به‌صوسیله عصاره‌صگیرهای اگزالات آمونیوم سریع وTEA - DTPAاستخراج شد .بیشترین ضریب همبستگی) ** ۹۳/۰)مس استخراج شده بین عصاره‌صگیرهایDTPA - ABوEDTA - ACبه‌صدست آمد .انتخاب عصاره‌صگیر مناسب بر طبق ضرایب همبستگی بین مس استخراج شده و برخی صفات زراعی، غلظت و جذب مس انجام وTEA - DTPAبه‌صطور نسبی به عنوان عصاره‌صگیر مناسب انتخاب شد .سطح بحرانی‌ص مس استخراج شده با عصاره‌صگیرTEA (۲ - DTPAساعت استخراج (برای دست-یابی به ۹۰ درصد عملکرد نسبی با استفاده از روش‌صهای ترتیب ستونی پاسخ گیاه، نموداری کیت-نلسون و آماری کیت-نلسون و میچرلیخ-بری به‌صترتیب۴۶/۱ ،۰۰/۱ ، ۵۳/۱ و ۷۰/۱ میلی‌صگرم بر کیلوگرم و با عصاره-گیرDTPA - ABبه‌صترتیب۵۰/۱ ،۸۰/۱ ، ۷۲/۲ و ۹۴/۲ میلی‌صگرم بر کیلوگرم بود .ضرایب C معادله میچرلیخ-بری برای عصاره‌صگیرهایTEA - DTPAوDTPA - ABبه‌صترتیب ۵۸۷۴/۰ و ۳۳۹۷/۰ کیلوگرم خاک بر میلی‌صگرم مس تعیین شد .مقدار مس رها شده با عصاره‌صگیرTEA - DTPAابتدا سریع بود که به‌صتدریج با گذشت زمان به یک تعادل نسبی رسید .مقایسه ضرایب تبیین و خطای معیار تخمین مدل‌صهای سینتیکی، نشان داد که مدل‌صهای الوویچ ساده شده و دو ثابته برازش خوبی برای توصیف رهاسازی مس از خاک‌صهای مورد مطالعه داشتند .مقدار ثابت b معادله دو ثابته با درصد شن ضریب همبستگی مثبت * = ۴۷/۰rو با CEC ضریب همبستگی منفی *۴۵/۰- = rنشان داد .این نتیجه نشان می‌صدهد که بافت و ظرفیت تبادل کاتیونی خاک‌صهای مورد مطالعه بر مقدار مس رها شده تأثیر داشتند
Corn is the third important crop following wheat and rice in Iran and are used in human nutrition, poultry and livestock. Estimation of critical levels of copper as a micronutrient in soil largely relies on soil testing of copper and fertilizer in East Azarbaijan province soils. In this research, 21 combined surface soil samples (0-30 cm) of East Azerbaijan Province were selected so that have the relatively wide range of physical-chemical propertices. By some different extractants and soil Cu testing methods, such as DTPA, AB-DTPA, AC-EDTA, Hydroxylamine Hydrochloride, Ammonium Oxalate refrence and rapid methods, the extractable Cu of soils were extracted. Then in a greenhouse experiment, corn plant (Zea mays L.) single cross 704 cultivar, cultivated in two levels of Cu, zero and 7.5 mg Cu kg-1 soil as a CuSO4.5H2O with three replications as factorial experiment in a randomized complete blocks design. After 60 days plant growth chlorophyll index of leaf, plant height and stem diameter were measured, then plant harvesting and wet and dry weight in shoot and root, copper, phosphorus and potassium content were measured. The kinetics of Cu extraction by Diethylene Triamine Pentaacetic Acid (DTPA) from 21 soils was investigated during a 200 hours period. The zero, first, second and third order equations, Simple Elovich, two constant rate and Parabolic diffusion Equation were evaluated to describe the kinetics data. According to the results, rapid ammonium oxalate and DTPA were extracted maximum and minimum amount of Cu from soils, respectively. The Cu extraxted by AB-DTPA and AC-EDTA methods had the highest (r=0.93**) correlation coefficince. Selection of appropriate extractants according to correlation coefficients between the amounts of extracted Cu with plant responces were done and DTPA method were chosen as the proper extractants. Critical level of soil Cu for corn with DTPA method based on 90 relative yield, were determined as 1.46, 1.00, 1.53 and 1.70 (mg Cu kg-1 soil) by using plant response column order procedure, graphical Cate-Nelson, Cate-Nelson analysis of variance (ANOVA) and Mitscherlich-Bray, respectively and for AB-DTPA method were 1.50, 1.80, 2.72 and 2.94 (mg Cu kg-1 soil), respectively. Mitscherlich-Bray equation coefficient C for DTPA and AB-DTPA methods were 0.5874 and 0.3397 kg soil mg-1 Cu, respectively. The rate of Cu desorption by DTPA method, wich was initially rapid, with the passage of time gradually reached a relative equilibrium. Comparisions of coefficients of determination (r2) and standard errors of estimates (SEE) of different models indicated that the best model for describing the data in all soil were simple Elovich and two constant rate models. The magnitude constant b was positively correlated r= 0.47* to sand content and negatively correlated r= -0.45* to CEC. This result concluded that the most influential soil characteristics in Cu desorbtion of the studied soils are soil texture and cation exchange capacity
عبدالملکی،الهام
ریحانی تبار، عادل، استاد راهنما
نجفی، نصرت اله، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
