۱۴۳۹۴پ
per
ارزیابی آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در برابر خطر زلزله با تأکید بر زلزله ارسباران با استفاده ازGIS) مطالعه موردی روستاهای دهستان اسپیران)
/میر امید ناصر
: جغرافیا و برنامه ریزی
، ۱۳۹۴
چاپی
کارشناسی ارشد
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
۱۳۹۴/۰۶/۳۱
تبریز
مخاطرات طبیعی از جمله مسائل و مشکلاتی هستند که پیش روی همه مردم به خصوص روستائیان قرار دارند و زندگی عادی و روزمره روستاییان را از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و روانی دچار بحران می کنند .از آنجایی که کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مستعدترین مناطق جهان برای بروز مخاطرات طبیعی و به ویژه زمین لرزه است و تجربه زلزله های گذشته نیز نشان می دهد که سکونتگاه های روستایی در برابر زلزله آسیب پذیری بالایی دارند و حتی در زلزله های نه چندان شدید نیز صدمات مالی و جانی بسیار زیادی به بار می آورد، لذا در این پژوهش به بررسی آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در برابر زلزله در روستاهای دهستان اسپیران شهرستان تبریز پرداختیم .بر این اساس برای بررسی فرضیات مطرح شده در این تحقیق از دو شیوه مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی و نیز تکمیل پرسشنامه توسط سرپرستان خانوارهای روستایی برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است .روش تحقیق بر اساس ماهیت، توصیفی-تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی می باشد .جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده ۸ روستای دهستان اسپیران است که با توجه به خسارات وارد شده در زلزله مرداد ماه سال ۱۳۹۱ به این روستاها که نسبت به سایر روستاهای دهستان اسپیران قابل توجه تر بود، انتخاب شده اند .برای سنجش آسیب پذیری سکونتگاه ها، از ۲ شاخص طبیعی و کالبدی استفاده شده است که این شاخص ها توسط کارشناسان مرتبط وزن دهی شده اند .در بررسی فرضیه اول، یافته ها نشان می دهد که رابطه معنی داری بین مصالح مورد استفاده در سکونتگاه ها و میزان آسیب پذیری آنها وجود دارد به نحوی که هر چه مصالح بکار رفته در سکونتگاه ها از کیفیت پایین تری برخوردار باشند میزان آسیب آنها نیز افزایش خواهد یافت .برای بررسی فرضیه دوم، نقشه های مربوط به معیارهای مربوط به شاخص طبیعی در نرم افزار Arc GIS ترسیم و روستاهای مورد مطالعه بر اساس معیارهای فاصله از گسل، زمین شناسی و شیب طبقه بندی شدند .یافته ها نشان می دهد که روستای سفیدان عتیق در منطقه با آسیب پذیری زیاد واقع شده و روستاهای سفیدان جدید، آقداش و کنزنق در منطقه با آسیب پذیری متوسط و روستاهای گلزار، گلوجه، کمانج علیا و نصرت آباد در محدوده با آسیب پذیری کم واقع شده اند .برای بررسی فرضیه سوم، با استفاده از پرسشنامه های تکمیل شده و از طریق آزمون ویلکاکسون، تفاوت در بهسازی و مقاوم سازی سکونتگاه ها در قبل و بعد از زلزله مشخص شد .بر این اساس نتایج آزمون ویلکاکسون نشان می دهد با مقایسه وضعیت مساکن در قبل و بعد از زلزله، متوجه می شویم که اختلاف معنی داری در بین مولفه های مورد استفاده در این تحقیق در قبل و بعد از زلزله وجود دارد و این اخلاف معنادار نشان دهنده این است که بهسازی و مقاوم سازی سکونتگاه ها در بعد از زلزله نسبت به قبل بر اساس نظرات اهالی به درستی انجام شده است .در نهایت با توجه به رابطه معنی دار بین مصالح مورد استفاده در سکونتگاه ها و میزان آسیب پذیری آنها، بایستی تمهیدات لازم جهت بهسازی و مقاوم سازی سکونتگاه ها صورت پذیرد
Natural Hazards are one of the problems and subjects that all of people especially rural peoples are faced and these threats create any crisis in social, economical and mental life of them. However, the Islamic republic of Iran have very potential for earthquake occurring and other disasters in terms of geographical conditions. Experience of past earthquake show that Rural Settlements have very high vulnerability against to earthquakes. Even, low and moderate earthquakes cause human and financial losses. So, in this research, we assessed vulnerability of Rural Settlements in Spiran region against earthquake. According to this, for considering planed assumptions, we use library and case study studies and complete questionnaire by helping responsible of householder and collecting data's and information's. Research solution in this proposal is based on descriptive and analytical methods and application goals. Statistical Society included eight rural information's in Spiran region in North West of Iran that have been damaged in large- scale in earthquake date of 11 August of 2012. We use two natural and physical indexes for measurement of rural settlements that have been weighted by experts. In analyzing first assumption, results show that there are meaningful relations between used materials and range of vulnerability in settlements. So, the vulnerability of settlements grows with reducing quality of materials. For analyzing second assumption, the maps of natural indexes and measures have been draw in Arc GIS Software and studies rural have been classified in based of distance from fault, geology and tilt measures. Findings show that Sefidanatig rural have been stayed on the region with high vulnerability and Sefidan jadid, Agdash and Kanzanag rurals have been stayed on the region with moderate vulnerability and Golzar,Gloja,kamanaje olia and Nosratabad rural have been stranded on the region with low vulnerability. by analyzing third assumption and using Wilcoxon method, differences between rehabilitation and retrofitting of rural houses have been cleared before and after earthquake. However, Wilcoxon method results show that with comparison of conditions between settlements in before and after earthquake, it is cleared meaningful differences between used components in this study and these indicate that rehabilitation and retrofitting of buildings in after earthquake is better than in before earthquake with comments of rural residents. Therefore, by considering the meaningful relations between used materials in settlements and the range of vulnerability, it must say that essential actions in rehabilitation and retrofitting of building are very necessary
ناصر، میر امید
کریم زاده، حسین، استاد راهنما
بابایی اقدم، فریدون، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
