ارزیابی کشت های خالص و مخلوط شوید (.(Anethum graveolens L و لوبیا قرمز (.(Phaseolus vulgaris L در واکنش به قارچ مایکوریزا
S
/وریا ویسانی
: کشاورزی
، ۱۳۹۴
، راشدی
چاپی
دکتری
زراعت
۱۳۹۴/۱۰/۱۲
تبریز
کشت مخلوط با استفاده از عوامل زمان و مکان علاوه بر بهبود روشهای تولید از جنبة زیست محیطی و سلامت انسان توان افزایش تولید محصولات کشاورزی را دارا می باشد .کاربرد کودهای زیستی در کشت گیاهان دارویی با هدف حذف و یا کاهش قابلملاحظه مصرف کودهای شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه، از اهمیت زیادی برخوردار است .به همین منظور آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکصهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان به اجرا در آمد .عامل اول الگوی کشت شامل کشت خالص لوبیا قرمز (.(Phaseolus vulgaris L رقم اختر با تراکم مطلوب (۴۰ بوته در متر مربع(، کشت خالص شوید (.(Anethum graveolens L با تراکم های۲۵ ، ۵۰ و ۷۵ بوته در متر مربع، کشت مخلوط افزایشی ۷۵ بوته در متر مربع شوید با ۴۰ بوته در متر مربع لوبیا، کشت مخلوط افزایشی ۵۰ بوته در متر مربع شوید با ۴۰ بوته در متر مربع لوبیا، کشت مخلوط افزایشی ۲۵ بوته در متر مربع شوید با ۴۰ بوته در متر مربع لوبیا و عامل دوم قارچ مایکوریزا شامل بدون کاربرد قارچ مایکوریزا(- (AM (شاهد (و کاربرد قارچ مایکوریزا(AM + (بود .نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که در کشت مخلوط افزایشی شوید با لوبیا، وزن تر و خشک، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و عملکرد اسانس گیاه شوید افزایش پیدا کرد .درحالی که، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در بوته و تعداد شاخه فرعی در بوته در شرایط کشت مخلوط کاهش پیدا کرد .در گیاه لوبیا، کشت مخلوط باعث افزایش درصد کلروفیل برگ، افزایش وزن خشک، وزن غلاف، تعداد غلاف و عملکرد دانه گردید .درحالی که کشت مخلوط شوید با لوبیا نسبت به کشت خالص لوبیا باعث کاهش محتوای آب اندام های هوایی گردید .نسبت برابری زمین و مجموع ارزش نسبی برای همه ترکیبصهای کشت مخلوط بیشتر از یک بود .ضرایب ازدحام نسبی برای لوبیا به جز کشت های مخلوط ۲۵:۴۰ و ۵۰:۴۰ در سال دوم، در تمام ترکیبات مخلوط بزرگتر از یک و برای شوید در شرایط کشت مخلوط کمتر از یک بود .در مقایسه با کشت خالص لوبیا و شوید، کشت مخلوط افزایشی شوید با لوبیا به طور قابل ملاحظه ای باعث کاهش وزن تر، خشک، تراکم، محتوای آب اندام هوایی علف های هرز شد .کشت مخلوط باعث کاهش علف های هرز گردید .نتایج نشان داد که کاربرد قارچ مایکوریزا در گیاه شوید باعث افزایش معنی دار محتوای کلروفیل برگ، وزن تر و خشک، ارتفاع گیاه، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، عملکرد دانه، درصد اسانس اندام هوایی و دانه و عملکرد اسانس اندام هوایی و دانه گردید .همچنین، در گیاه لوبیا، درصد کلروفیل برگ، وزن غلاف، تعداد غلاف و عملکرد دانه با کاربرد قارچ مایکوریزا به طور معنی داری افزایش پیدا کرد .در شرایط کشت مخلوط کاربرد قارچ مایکوریزا در هر دو سال، باعث افزایش نسبت برابری زمین گردید
Using time and space, in addition, improving plant production methods in terms of environmental and human health, intercropping can increase agricultural production. In order to increasing soil fertility and improving plant growth and quality, in medicinal plants cultivation, elimination or reduction of chemical fertilizers, is very important. Hence, two field experiments were conducted in the Agriculture and Natural Resources Research Center of Kurdistan Province during 2013-2014. The experiments were carried out with a factorial arrangement based on randomized complete block design with three replications. The factors were (1) cropping systems including: a) common bean (Phaseolus vulgaris L.) sole cropping (C40 = 40 plants m-2), b) dill (Anethum graveolens L.) sole cropping at different densities (D25, D50 and D75: 25, 50 and 75 plants m-2, respectively) and c) the additive intercropping of dill + common bean (25+40, 50+40 and 75+40 plants m-2) and (2) all these treatments were applied with (+AM) or without (-AM) arbuscular mycorrhiza colonization. Dill/common bean additive intercropping increased fresh and dry weight, plant height, seed yield and essential oil yield of dill. Whereas, in intercropping, root depth, umbel, umbelets and the number of branches per plant were decreased. Intercropping enhanced chlorophyll content, dry weight, pod weight, pod number and seed yield of common bean. While, dill/common bean intercropping compard with common bean sole cropping reduced the shoot water content. Land equivalent ratio (LER) and relative value total (RVT) for all intercropping combinations were more than one. Except for 25:40 and 50:40 addetive intercropping, relative crowding coefficient in the second year, was more than one for common bean and was lesser than one fot dill. Compared with dill and common bean sole cropping, dill/common bean intercropping significantly decreased weed fresh and dry weight, weed density and shoot water content. AM colonization increased chlorophyll content, fresh and dry weight, plant height, root depth, umbel, umbelets, number of branches per plant, seed yield and essential oil yield and percentage of dill. Furthermore, AM colonization enhanced chlorophyll content, pod weight, pod number and seed yield. In both years, in intercropping AM colonization increased LER