عنوان

مدل سازی تلفات بادبردگی و تبخیر برای برخی ازآبپاش های آبیاری بارانی ساخت ایران

پ۲۸۸۶۷

per

مدل سازی تلفات بادبردگی و تبخیر برای برخی ازآبپاش های آبیاری بارانی ساخت ایران

حسن اسدی

کشاورزی

۱۴۰۱

۶۳ص.

سی دی

کارشناسی ارشد

مهندسی آب - گرایش آبیاری و زهکشی

۱۴۰۱/۱۱/۱۹

هنگام کارکرد آبپاش ها در آبیاری بارانی همواره بخشی از آب پخش شده توسط آبپاش¬ها به دلیل بادبردگی قطره¬های آب و تبخیر تلف می¬شود. تعیین دقیق مقدار این تلفات، مطالعه عوامل تاثیر گذار و مدل سازی میزان این تلفات می¬تواند در مدیریت بهتر سامانه¬های آبیاری بارانی، کاهش تلفات در این بخش و افزایش راندمان آبیاری مفید باشد. استفاده از آبپاش¬های ساخت ایران در طرح¬های آبیاری بارانی کشور به دلایل مختلف رو به افزایش است بنابراین بررسی¬های علمی از نحوه عملکرد این آبپاش¬ها از نظر درصد تلفات بادبردگی و تبخیر و میزان این تلفات در شرایط مختلف باد، مقاومت در مقابل تلفات بادبردگی و تبخیر و همچنین مدل سازی تلفات بادبردگی و تبخیر در آبپاش¬های ساخت ایران ضروری به نظر می¬رسد. در پژوهش حاضر ابتدا با انجام آزمایش-های صحرایی در شرایط مختلف آب و هوایی، فشار کارکرد آبپاش¬ها و ترکیب نازل¬های آبپاش¬ها مقدار تلفات بادبردگی و تبخیر در 2 نوع آبپاش ضربه¬ای ساخت ایران بر مبنای استانداردهای معتبر اندازه¬گیری شد. نتایج حاصل نشان داد با افزایش سرعت متوسط باد از حدود 5/0 متر برثانیه تا محدوده 5/3 متر برثانیه، درصد تلفات بادبرگی و تبخیر بطور قابل ملاحظه¬ای افزایش می یابد بطوری که مقدار این تلفات از 45/2 درصد به 4/7 درصد در آبپاش نوع I و از 9/1 درصد به 1/5 درصد در آبپاش نوع II افزایش می¬یابد. سپس عوامل محیطی، ساختاری و بهره برداری تاثیر گذاری که سهم بیشتری در این تلفات دارند شناسایی و با استفاده از رگرسیون غیر خطی بین عوامل موثر، مدل¬های ریاضی برآورده کننده تلفات بادبردگی و تبخیر بر اساس نتایج آزمایش¬های عملی و عوامل تاثیر گذار استخراج گردید. در نهایت از میان مدل های پیشنهادی مدلی با میانگین خطای مطلق(MAE) ، جذر میانگین مربعات خطا(RSME) و R2 به ترتیب برا بر 77/1، 12/2 و 733/0 به عنوان مناسب¬ترین مدل در زمینه برآورد میزان تلفات بادبردگی و تبخیر آبپاش های ضربه¬ای ساخت ایران معرفی گردید.

When the sprinklers work in sprinkler irrigation a part of the applied water by sprinklers always losses due to the wind drift of the water drops and evaporation. Accurate estimating of the losses amount, studying the affecting factors and modeling the amount of these losses can be useful in order better management of sprinkler irrigation systems, reducing losses in this sector and increasing irrigation efficiency. The use of Iranian made sprinklers in the sprinkler irrigation projects of the country is increasing due to various reasons. Therefore, scientific investigations of the performance of these sprinklers in terms of the percentage of wind and evaporation losses and the amount of these losses in different wind conditions, resistance to wind drift and evaporation losses as well as modeling wind drift and evaporation losses in Iranian made sprinklers seems necessary. In this research, first by conducting field tests in different weather conditions, the operation pressure of sprinklers and the combination of sprinkler nozzles, the amount of wind drift and evaporation losses in 2 types of Iranian sprinklers were measured based on valid standards criteria . The results showed that with the increase of the average wind speed from about 0.5 ms-1 to the range of 3.5 ms-1, the percentage of wind drift and evaporation losses increases significantly, where the amount of these losses increased from 2.45% to 7.4%. In type I sprinkler, it increases from 1.9% to 1.5% in type II sprinkler. Then the environmental, structural and operating influencing factors that have a greater contribution to these losses were identified and using non-linear regression between the influencing factors, mathematical models estimating wind drift and evaporation losses were extracted based on the results of practical tests and influencing factors. Finally, among the proposed models, the model with mean absolute error (MAE), root square mean error (RSME) and R2 of 1.77, 2.12 and 0.733, respectively, introduced as the best model in the field of estimating the wind drift and evaporation losses of Iranian made impact sprinklers.

Modeling Wind Drift and Evaporation Losses for Some Iranian Made Irrigation Sprinklers

‏اسدی،

حسن ‏

تهیه کننده

‏دلیر حسن نیا،

ناظمی،

‏ رضا

امیر حسین ‏

استاد راهنما

استاد مشاور

‏تبریز