نعت فرش در ایران دارای سابقه و قدمت طولانی است .این صنعت پس از پشت سر گذاشتن دوران شکوفایی خود در عصر صفویه و رکود نسبی آن در دورههای افشاریه و زندیه، سرانجام در نیمه دوم قرن ۹۱م /.۳۱ق.، از یک سو، به جهت استیصال اقتصاد ایران و تلاش دولت برای یافتن یک منبع عمده مالی جهت تامین مالی واردات و از سوی دیگر، تحت تاثیر عواملی چون آشنایی و علاقهمندی تجار و مردم اروپا و آمریکا نسبت به فرش ایران و به تبع آن تقاضا برای این کالا در بازارهای جهانی، همچنین به سبب ظرفیتهای موجود(نیروی انسانی و موادخام مورد نیاز فرشبافی) در داخل کشور و سرمایهگذاری تجار و شرکتهای داخلی و خارجی در این صنعت، مجددا احیاء شده، در اواخر دوره قاجار از رشد و رونق بالایی برخوردار گردید .در این بین، اگر چه ورود و استعمال رنگهای جوهری در صنعت فرش، در طی قرون ۹۱م /.۳۱ق .و ۰۲م /.۴۱ق.، همچنین، وقوع جنگ چهانی اول در طی سالهای ۴۱۹۱-۸۱۹۱م /.۲۳۳۱-۶۳۳۱ق.، باعث تنزل نسبی و ایجاد وقفه کوتاه مدت در تولید و تجارت فرش کشور گردید، اما با پایان یافتن جنگ مجددا تولید و تجارت آن در بستر گذشته از سر گرفته شده، تا اواخر دوره قاجار ادامه یافت .در پژوهش حاضر، سعی بر آن است، با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد بهجا مانده از دوره قاجار، ضمن بررسی چگونگی احیاء و رونق تولید و تجارت فرش در دوره قاجار و علل رویآوردن تجار و شرکتهای داخلی و خارجی جهت سرمایهگذاری در صنعت مزبور در اواخر قرن ۹۱م /۳۱ق و اوایل سده۰۲م /.۴۱ق.، با ارزیابی سازمان تولید و تجارت فرش کشور و شناسایی بازارهای آن در خارج، همچنین با بررسی سیاستهای حمایتی دولت قاجار از صنعت فرش کشور و تاثیر جنگ جهانی اول بر تولید و تجارت فرش، به مساله اصلی تحقیق، یعنی سیر تحول و افت و خیز تولید و تجارت فرش در دوره قاجار، پرداخته شود .بر اساس یافتههای پژوهش، فرشبافی در ایران در نیمه اول قرن ۹۱م /.۳۱ق.، عموما حرفهای روستایی بوده که بافت آن، توسط ایلات و عشایر و روستاییان انجام میگرفته است، اما، همچنان که اشاره شد، در نیمه دوم این قرن و اوایل قرن ۰۲م /.۴۱ق.، به جهت تقاضای روزافزون برای این کالا در بازارهای بینالمللی و به تبع آن، گسترش سرمایهگذاری تجار و شرکتهای داخلی و خارجی در تولید و تجارت آن، صنعت مزبور از شکوفایی و جایگاه بالایی برخوردار گردید .به طوری که براساس اسناد مذکور، در اواخر دوره قاجار، بخش اعظم فرشهای صادراتی از ایران، به مقصد اروپا و آمریکا بوده است .