از نیمه نخست سده هشتم ه.ق، جنبش ابداع قلم های خاص ایرانیان آغاز شد که حاصل این نوآوری پیدایش سه خط تعلیق، نستعلیق و شکسته نستعلیق بود .پیدایش و تکامل خط نستعلیق با آمدن تیموریان به ایران و مرکزیت یافتن هرات و شیراز هم زمان شد.از سوی دیگر، نسخههای بسیاری وجود دارد که پیش از میرعلی تبریزی و یا همزمان با او به خط نستعلیق آغازین نوشته شده است .از این رو اصلی ترین هدف این پژوهش بررسی سیر تحول و تغییرات به کار رفته در حروف خط نستعلیق است .هدف دیگر این پژوهش، بررسی میزان تاثیرپذیری نستعلیق از خطوط نسخ و تعلیق است .با توجه به اشارات قبل و همچنین وجود بیاض تاج الدین احمد وزیر که متعلق به سال ۲۸۷ ه.ق است، به بررسی پیدایش و شکلگیری خط نستعلیق در نسخههای سدهی هشتم ه.ق در ایران و با تاکید بر این بیاض، پرداخته شده است .به منظور مقایسه، سه نسخه خطی شاهنامه باینسقری، مفردات میرعلی هروی و مفردات میرعماد را که متعلق به دورههای زمانی متفاوت هستند، به عنوان شاخص در نظر گرفته و پس از شناسایی خطوط نستعلیق آغازین در بیاض تاج الدین احمد بررسی بر روی خطوط بیاض و مقایسه میان آنها و خطوط شاخص صورت گرفت .نتایج حاصل نشان میدهد که میرعلی تبریزی یگانه واضع خط نستعلیق نیست و تنها این خط را سر و سامان بخشیده و همچنین یکی از زادگاههای خط نستعلیق شهر شیراز است .از سوی دیگر میتوان اذعان داشت که خط نستعلیق از ترکیب قواعد دو خط نسخ و تعلیق ایجاد شده است .
بررسی پیدایش و شکل گیری خط ایرانی نستعلیق در نسخه های سدهی هشتم ه.ق. بر اساس بیاض تاج الدین احمد وزیر [منابع الکترونیکی:پایان نامه]