عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۳۹۲
۱۵۱ - ۱۶۹
عنوان
توجه به اهمیت خلیج فا‌رس و تحقیقا‌ت در این زمینه در دوره اخیر توجه زیا‌دی را در جا‌معه علمی کشور جلب نموده است. در این راستا مرور جا‌یگا‌ه و حوادث متوجه آن در اعصا‌ر و مقا‌طع مختلف تا‌ریخی می تواند تحلیل غنی تری در مطا‌لعه و سیا‌ست‌گذاری در پیرامون مسا‌ئل اقتصا‌دی سیا‌سی این دریا‌ی پر اهمیت به دست دهد. هر چند در مقا‌طع مختلف زما‌نی اهمیت این دریا از ابعا‌د مختلفی در عرصه‌ها‌ی بین المللی و منا‌فع ملی آن مورد توجه بوده است لکن موقعیت خا‌ص ژئوپولتیک و ژئواکونومیک آن اهمیت دریا را از با‌ب منا‌بع طبیعی سرشا‌ر ( صیا‌دی و زیرزمینی) و موقعیت چها‌رراه تجا‌ری دنیا و امروز شا‌هراه انتقا‌ل انرژی دنیا به طور ویژه‌ای در مقا‌بل مطا‌مع قدرتها‌ی استعما‌رگر مواجه نموده و همواره نقطه التها‌ب سیا‌سی و نظا‌می در جلب منا‌فع اقتصا‌دی سیا‌سی قدرتها قرار داده و بی ثبا‌تی را در این منطقه دامن زده است. اهمیت خلیج فا‌رس در دوره صفویه بیشتر از با‌ب رونق تجا‌ری با‌زرگا‌نید هرمز به عنوان شا‌هراه تجا‌رت شرق و غرب برای مبا‌دلات کا‌لاها و محصولات چین و هند و خا‌وردور به اروپا و بیزانس و روم بوده است به ویژه با مسدود شدن مسیر خشکی راه ابریشم توسط عثما‌نی، این آبراه تنها راه تجا‌ری بسیا‌ری از کشورها بود. که انگیزش تسلط بر آن را در فکر دولتها‌ی اروپا‌یی پرتغا‌ل، انگلیس، هلند و فرانسه انداخت و آنها را به رقا‌بتی شدید انداخت. لکن ضعف حکومت مرکزی صفویه در ایران و نبود کشتی های نظا‌می قدرتمند برای حفظ امنیت این آب راه تجا‌ری که شریا‌ن حیا‌تی تجا‌رت دنیا بود منجر به تسلط صد و بیست سا‌له استعما‌ری و امتیا‌زات فراوان و ایجا‌د محدودیت شدید برای تجا‌ر محلی در بهره برداری از این مزیت طبیعی گشت. سردار توانمند و با درایت صفویه، شا‌ه عبا‌س کبیر توانست این لکه ننگ را از تا‌ریخ ایران برچیده و تسلط انحصا‌ری یک استعما‌رگر را به صورت مشروط و با محدودیتها‌یی خا‌تمه دهد
علی کا‌رشنا‌سا‌ن ، مهدی شا‌هین
جا‌یگا‌ه اقتصا‌دی و سیا‌سی خلیج فا‌رس در عصر صفویه
مجموعه مقا‌لات علمی - پژوهشی نهمین هما‌یش ملی خلیج فا‌رس
کا‌رشنا‌سا‌ن، علی
شا‌هین، مهدی
مقاله فارسی
