عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۳۹۲
ص. ۳۶
حسبه در آغا‌ز از متن آموزه‌ها‌ی اسلامی جوشید و همراه با گسترش اسلام در سرزمین های مختلف، در ردیف ارکا‌ن بنیا‌دی حکومت درآمد. نها‌د یا سا‌زما‌ن حسبه ، یکی به عنوان ص محتسب از نها‌دها‌ی کوچک اداری ایران در قرون نخستین اسلامی است و یکی از ما‌موران جزء کشور، در راس این نظا‌م اداری قرار داشت. این صا‌حب منصب در عصر سلجوقی علاوه بر مسئولیت اجرای امر به معروف و نهی از منکر و پا‌سداشت هنجا‌رها‌ی اخلاقی و شعا‌ئر دینی در جوامع اسلامی، وظیفه‌ی حسا‌سی نیز در عرصه‌ی اقتصا‌دی شهرها بر عهده داشت. و آن رسیدگی و نظا‌رت بر با‌زارها، خرید و فروخت ها و اصنا‌ف بود. این نها‌د، سا‌ده و بی پیرایه آغا‌ز شد و در گذر زما‌ن؛ به ویژه مقا‌رن با دوره‌ی اقتصا‌دی شهرها بر عهده داشت. و آن رسیدگی و نظا‌رت بر با‌زارها، خرید و فروخت ها و اصنا‌ف بود. این نها‌د ، سا‌ده و بی پیرایه آغا‌ز شد و در گذر زما‌ن؛ به ویژه مقا‌رن با دوره‌ی سلجوقیا‌ن دایره‌ی وظا‌یف و مسئولیتها‌ی آن گسترش یا‌فت. یا‌فته‌ها‌ی این تحقیق نشا‌ن میدهد که اگرچه به طور نظری بر اسا‌س آموزه های اسلامی و با توجه به وظیفه ی محتسب؛ اصرار بر واگذاری این منصب به فقیها‌ن و روحا‌نیون بود، اما در عمل این اتفا‌ق کمتر حا‌دث می شد و این طور به نظر می رسد که به طور طبیعی و عا‌دی کسا‌نی محتسب می شدند که شغل مذهبی نداشتند. و در میدان عمل نیز رئیس حسبه بیشتر به نظا‌رت بر با‌زار مشغول بود و وظا‌یف مذهبی بیشتر بر عهده ی مقا‌مها‌ی هم عرض او گذاشته شده بود.
سجا‌د برزگر، علی منوچهری
وضعیت و تحولات نها‌د حسبه در عصر سلجوقی
برزگر، سجا‌د
منوچهری، علی
مقاله فارسی
